Сиз ҳечам оломондан, нураб кетган сўқмоқлардан ҳоли, алоҳида жойда ҳордиқ чиқариш ҳақида ўйлаб кўрганмисиз

Neptun orti obyektlarini 3 guruhga bo’lish mumkin.

1.KOYPER belbog’idagi obyektlari

2.Koyper belbog’idan tashqaridagi tarqoq obyektlar(tarqoq gardish obyektlari)

3.Mustaqil obyektlar.

2012-YIL Dekabrgacha 1300ga yaqin neptun orti vakillari ro’yhatga olingan.

Neptun orti obyektlari haqida umumiy ma’lumot.( 209 obyekt misolida )

№	joylashuvi	soni	Y. o’q (a.b.)	e	i	H
1.	Koyper belbog’i	153	49.241	0.862	38.1	8.7
2.	Tarqoq gardish	51	1079.086	0.978	34.8	8.8
3.	Mustaqil	5	518.572	0.862	46.7	6.4

(55636) 2002 TX300	15.10.2002	Koyper belbog’i	43,463	0,126	25,8
(55637) 2002 UX25	30.10.2002	Koyper belbog’i	42,81	0,141	19,4
(58534) Логос	4.02.1997	Koyper belbog’i	45,039	0,118	2,9
(59358) 1999 CL158	11.02.1999	Koyper belbog’i	41,29	0,206	10
(60454) 2000 CH105	5.02.2000	Koyper belbog’i	44,165	0,085	1,2
(66452) 1999 OF4	21.07.1999	Koyper belbog’i	45,234	0,063	2,7
(66652) Борасизи	8.09.1999	Koyper belbog’i	44,086	0,092	0,6
(69987) 1998 WA25	19.11.1998	Koyper belbog’i	42,554	0,024	1
(79360) 1997 CS29	3.02.1997	Koyper belbog’i	43,712	0,008	2,3
(79983) 1999 DF9	20.02.2000	Koyper belbog’i	46,21	0,139	9,8
(80806) 2000 CM105	6.02.2000	Koyper belbog’i	42,006	0,067	3,8
(82157) 2001 FM185	26.03.2001	Koyper belbog’i	38,459	0,06	5,4
(85627) 1998 HP151	28 .04.1998	Koyper belbog’i	44,085	0,09	1,5
(85633) 1998 KR65	29.05.1998	Koyper belbog’i	43,771	0,03	1,2
(86047) 1999 OY3	18.07.1999	Koyper belbog’i	44,106	0,172	24,2
(88267) 2001 KE76	22.05.2001	Koyper belbog’i	43,055	0,022	0,5
(88268) 2001 KK76	24.05.2001	Koyper belbog’i	42,606	0,02	1,9
(88611) Таронхайавагон	20.08.2001	Koyper belbog’i	44,291	0,023	2,6
(90568) 2004 GV9	13 .04.2004	Koyper belbog’i	41,906	0,075	22
(118379) 1999 HC12	18 .04.1999	Koyper belbog’i	45,287	0,232	15,4
(119951) 2002 KX14	17.05.2002	Koyper belbog’i	38,858	0,046	0,4
(120347) 2004 SB60	22.09.2004	Koyper belbog’i	42,278	0,105	23,9
(123509) 2000 WK183	26.11.2000	Koyper belbog’i	44,376	0,043	2
(126719) 2002 CC249	8.02.2002	Koyper belbog’i	46,85	0,189	0,8
(129772) 1999 HR11	17 .04.1999	Koyper belbog’i	43,582	0,033	3,3
(134860) 2000 OJ67	29.07.2000	Koyper belbog’i	43,112	0,022	1,1
(136108) Хаумеа	7.03.2003	Koyper belbog’i	43,036	0,197	28,2

XULOSA
Ushbu bitiruv malakaviy ishi zamonaviy astrofizikaning eng dolzarb masalalaridan biri bo’gan neptunorti ob’ektlariga bag’ishlangan. Bitiruv ishining kirish qismida mavzuning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, uning ilmiyliga va amaliy ahamiyati batafsil bayon etilgan.

1. 
   Ishning birinchi bobi sayyoralarning ochilish tarixiga bag’ishlangan bo’lib,
   

unda antik davrlarda ochilgan beshta sayyoraning ochilishi, ularning nomlanishi va ushbu sayyoralar haqidagi umumiy ma’lumotlar tushunarli usulda bayon etilgan. 2.Teleskoplar yordamida ochilgan sayyoralar: Ulan va Neptun haqidagi ma’lumotlar ushbu bobning ikkinchi qismida yoritilgan. Materiallar sayyoralarning kosmosdan olingan tasvirlari bilan boyitilgan. Ushbu bobning uchichi qismi Plutonnin ochilish tarixiga bagislangan. Pluton tarixi ushbu sayyoraning ochilishidagi mashaqqatlar, ularning yosh astronom Klayd Tombo tomonidan qanday engib o’tilganligi kishi esida qolarli maroqli hbkoya tarzida berililgan. Ko’plab adabiyotlar va Internetdagi maxsus saytlardan foydalanganligi sababli material yetarlicha keng yoritilgan.

.Teleskoplar yordamida ochilgan sayyoralar: Ulan va Neptun haqidagi ma’lumotlar ushbu bobning ikkinchi qismida yoritilgan. Materiallar sayyoralarning kosmosdan olingan tasvirlari bilan boyitilgan. Ushbu bobning uchichi qismi Plutonnin ochilish tarixiga bagislangan. Pluton tarixi ushbu sayyoraning ochilishidagi mashaqqatlar, ularning yosh astronom Klayd Tombo tomonidan qanday engib o’tilganligi kishi esida qolarli maroqli hbkoya tarzida berililgan. Ko’plab adabiyotlar va Internetdagi maxsus saytlardan foydalanganligi sababli material yetarlicha keng yoritilgan.

3.Bitiruv malakaviy ishining uchinchi bobi neptunorti ob’ektlariga bagishlangan. Ushbu osmon jismlarining ochilish tarixi, ularning ulchamlari, orbita elementlari haqida ma’lumotlar bayon etilgan. Shu bilan birga, straofaizka sohasida XX asr ohiri XXI asr boshida qilingan kashfiyotlar, ekzosayyoralarning ochilishi, qora energiya va qora materiya haqida ham batafsil ma’lumotlar keltirilganki, bu ma’lumotlar taxlil qilingan. Ushbu qo’shimcha ma’lumotlar ishning saviyasini yanada yuqori pag’onaga ko’taradi. Bobning so’nggida neptunorti yangi ko’rinishi ekanligini, ular haqida hali o’quv darsliklarida etarlicha ma’lumotlarning yo’qligini hisobga ob’ektlarining xarakteristikalari berilgan.

bilmagan olsak, ushbu bitiruv ishida yoritilgan materiallardan 4.Bitiruv ishida yoritilgan neptunorti ob’ektlari va ekzosayyoralarning nisbatan yaqinda kashf etilgan osmon jismlari ekanligini, qora materiya va qora energiya materiyaning biz yaqin-yaqinlargacha oliy o’quv yurtlarida astronomiya kursini o’qitishda, hamda o’rta maktab, akademik litsey va kasb-hunar kollejlarida astronomiya fani mashgulotlarida foydalanish mumkin.

Adabiyotlar

1. A.Karimov “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida I uni bartaraf etishning yo’llari va choralari” Toshkent-“O’zbekiston”-2009 y.

2. I.A.Karimov “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqorolik jamiyatini rivojlantirish kontseptsiyasi” 12- noyabr 2010 y.

3.I.A.Karimov “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida” Toshkent. “O’zbekiston” -2011 y.

4.Mamadazimov M. “Astronomiya” Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun darslik. T. “O’qituvchi” 2003 y.

5.Musallimova T., Raximova A. “Umumiy astronomiya kursi” T.1976.

6.Mamadazimov M. “Umumiy astronomiya” “ Yangi asr avlodi” 2008 yil.

7.Илёсов С.П., Сайёралар нечта ¢зи?! «Фан ва турмуш», 2006й., № 5-6, 90-92 б.

8.Илёсов С.П., Астероид билан тўқнашув: уйдирма ва ҳақиқат, «Фан ва турмуш», 2002й., № 3-4, 24-25 б.

9.Илёсов С.П., Астероид билан тўқнашув: уйдирма ва ҳақиқат, «Фан ва турмуш», 2002й., № 5-6, 2-3 б.

10.Ильясов С.П., Сколько же все-таки планет?! «Фан ва турмуш», 2006й., № 5-6, 92-93 б.

11.Илёсов С.П., Сайёралар тўккизта эмас, саккизта, «Ўзбекистон овози», 2006 й. 7 сентябрь.

12.Quryanov. V.E. “Astronomiya yangi texnika” “Fan nashriyoti” 1979 yil.

13.“Zamonaviy fizika va astronomiyaning dolzarb muammolari “ II Respublika ilmiy konferensiya materiallari. 234 b. Qarshi 2010-yil

14.XX International confern. Spektroscopy of molecules and crystals. Bevegove,Crimea, Ukraine-2011. P367.

15.Астрономы обнаружили рекордно малые экзопланеты Российские астрономы впервые открыли луну возле экзопланеты, РИА Новости (6.02.2012).

16.B.Maxmatgoziyev. S.P.Kuzin. Mejdunarodnaya Geodinamicheskaya slujba - IGS.V kn. Kosmicheskaya geodeziya i sovremennaya Geodinamika. Moskva.1998 St 49-59.

17.Nanotexnologiya va qayta tiklanadigan energiya manbalari,muammolari va yechimlar. Respublika ilmiy amaliy konferensiya materiallari. Qarshi 2012 yil 350 b.

18.Fan va turmush № 1.3 2009 y

19.Fan va turmush № 2.4 2005 y

20.Fan va turmush № 1,2,3,4 2011 y

21.Fan, tarqqiyot va yoshlar. Ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. Qarshi. “To’plam” 2012 y. 97-103 b.

Internet ma’lumotlari:

www.umbra.nascom.nasa.gov/eit/eitcatalog.html

www.nasa.com.

www.astrin.uzsci. net.

www.ziyonet.uz

www.bankreferatov.ru.kasu.uz