Qarshi 2018 Kanalimiz azolari uchun…

---

 
 
 
Qarshi 2018 
Kanalimiz azolari uchun… 
 
Komputer avlodlari haqida ma’lumot. 
 
1 – avlod mashinalari. 
Bu kompyuterlar XX 40-yillarida paydo 
bo`lgan. Edison tomonidan 1883 yil vakuumdagi tuk utkazish 
mumkinligini kashf kilinganiga karamay. 1904 yili Fleming birinchi 
vakum diodli elektron lampani qurdi. Keyinchalik Li de Forrest 
vakuumniy triod kashf etdi, keyin gaz tulatilgan elektron lampa – 
tiratron kashf kilindi. 30-yillargacha elektron vakumli va gaz tulatilgan 
lampalar radiotexnikada ishlatilgan. Lekin 1931 yilda ingliz olimi 
Vinni-Vilyams (fizik eksperimentlar uchun) elektr impulsli tiratron 
schetchik ishlab chikdi, shu bilan u elektron lampalarga yangi yo’nalish 
ochib berdi. EXMda elektron lampalar ishlatilishi juda katta 
muammolar keltirib chiqarardi. Lampalarning uzunligi 7 sm bo’lganligi 
uchun mashina xajmi juda katta bulardi. Xar 7-8 minutda bir lampa 
ishdan chiqardi, undagi lampalar 15 - 20 mingta bulishini xisobga olsak 
kuygan lampani topib almashtirishga juda kup vaqt ketardi. Bundan 
tashkari ular uzidan juda katta issiklik energiyasi chiqarardi, uni ishga 
solish uchun maxsus sovutgichlar kerak edi. I avlod kompyuterlariga 
Mark 1, ENIAC, EDSAC (Electronic Delay Storage Automatic 
Calculator), UNIVAC (Universal Automatic Computer) misol bo’la 
oladi. 
2– avlod mashinalari. 
"Nyu-York Tayms" gazetasining 1948 
yilning 1 iyulida "Bell telefon laboratoriz" firmasi elektron lampa 
o’rnini bosa oladigan elektron kurilma ishlab chikarganini e'lon qiladi. 
Fizik-teoretik Djon Bardin va mazkur firmaning eksperimentatori 
Uolter Braytten birinchi tranzistor yaratishdi. Tranzistorga asoslangan 
birinchi kompyuterlar 50-yillarning oxirlarida paydo bo`ldi. 60-yillarda 
tashqi tomondan ancha kichikrok kompyuterlar paydo bo’ldi. Digital 
Equipment firmasi 1965 yilda birinchi xolodilnikka teng keladigan 
kiymati atigi 20000 $ ni tashkil kiladigan mini-kompyuter PDP-8 

---

yaratdi. Tranzistorning eng qulay jixati shunda ediki 1 tarnzistor 40 ta 
elektron lampalar urnini bosa olardi. Kompyuterdagi eng katta yangilik 
tezligining bir sekundga million operatsiya bajara olishi bo’ldi. 
Tranzistorli kompyuterlar oilasiga "Stretch" (Angliya), "Atlas" (SShA). 
Usha davrdagi "BESM-6" (SSSR).