Qaraqalpaqstan awil xojaligi ham agrotexnologiyalari instituti

QARAQALPAQSTAN AWIL XOJALIGI HAM AGROTEXNOLOGIYALARI INSTITUTI
ZOOINJENERIYA FAKULTETI

Ekonomikaliq geografiya paninen

R E F E R A T

Marketing (awil xojalig’i) ta’lim bag’dari 1-shi kurs

______ Isledi: Jubatxanova Nafisa
______ Tekserdi: Abishov Muhammed

Tema: Ozbekistonning geografiyalıq orni hám aymaqliq bóliniwi

Kirisiw 3
Ózbekstannıń aymaqliq dúzilisi 4
Özbekistannıń jáhán xojalig i sistemasındag orni 10
Juwmaq 15
Paydalanilg’an adebiyatlar 15
Paydalanilgan internet resurslar 16

Kirisiw

Ózbekstannıń aymaqliq bóliniwi ǵárezsizlik jıllarında sapa tárepinen jańa basqıshqa -bazar munasábetlerine muwapıq keletuǵın basqıshqa qádem qoydı. Mámleket ǵárezsizligi sebepli ózbek xalqiniń ásirlik ármanı ushaldi-Ózbekstan tınısh, parlament jolı menen óziniń haqıyqıy mámleketliliginge eristi. Ózbekstan ǵárezsizlikke eriwgech, kebirolar dáwirinde ǵalabalıq tús alǵan hám kebirolar basqarıw princpıın maqtaw etiwshi jay atları biykar etilip, xalıq jasaytuǵınlıq jaylardıń tariyxıy atları tiklenip atır yamasa jańa atlar berilip atır.

Mámleket óndiriwshi kúshleriniń rawajlanıwda ulıwma, milliy ekonomikanıń rawajlanıwında onıń qanday aymaqliq bóliniwlerge ajıratılǵanı da zárúrli rol oynaydı. 1992 jıl 8 dekabrde qabıl etilgen Ózbekstan Respublikasınıń Konstitusiyası “Ózbekstan Respublikasınıń basqarıw -huqıqıy sisteması” dep atalǵan XvI bobining 68-statyasında sonday delingen: “Ózbekstan Respublikası wálayatlar, rayonlar, qalalar, qalashalar, awıllar, awıllar, sonıń menen birge, Qaraqalpaqstan Respublikasından ibarat”. Házirgi waqıtta Ózbekstan Respublikası quramında Qaraqalpaqstan Respublikası, Andijan, Buxara, Jizzaq, Navaiy, Namangan, Samarqand, Sirdaryo, Surxondaryo, Tashkent, Ferǵana, Xorezm, Qashqadárya wálayatları hám Tashkent qalasından shólkemlesken. Óz gezeginde olar rayonlar, qalalar, qalashalar, awıllar hám awıllarǵa bólinedi
Xalıq tiykarǵı materiallıq sawǵalar óndiriwshi hám usınıń menen birge olardı tiykarǵı tutınıw etiwshi ham bolıp tabıladı. Haqıyqattan da xalıq menen islep shıǵarıw " basdan ayaq" bekkem baylanıslı. Sol sebepli jámiettiiń tiykarǵı óndiriwshi kúshi bolǵan xalıqtı úyreniwge ekonomikalıq jáne social geografiya kurslarında mudami úlken itibar beriledi. Sebebi hár bir mámleket, onıń ishki ekonomikalıq -geografiyalıq rayonları xalıq xojalıǵın aymaqlıq shólkemlestiriw hám rawajlandırıwda xalıqtıń sanı, qısıqlıǵı, tábiy ósiw, migratsiya hám urbanizatsiya procesi, milliy jáne social quramı, jinsi, miynet resursları hám xalıqtıń bandligi sıyaqlı kórsetkishler úlken áhmiyetke iye boladı.