Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı páninen test sorawları 1- variant

Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı páninen test sorawları
1- variant
1.“Ǵárip-ashıq”, “Yusup-Axmet”,”Ashıq-Hamra” dástanları kimlerdiń atqarıwında taralǵan hám saqlanǵan?
A) Jırawlar B) Qıssaxanlar С) Kátibler D) Baqsılar
2. Qaraqalpaq xalqınıń 62 namasın atqarıp baqıshılıq óneri menen tanılǵan belgili xalıq baqsısın anıqlań?
A) Esjan baqsı B) Shaniyaz baqsı С) Japaq baqsı D) Muwsa baqsı
3.Qaraqalpaq xalıq awızeki ádebiyatınıń janrlıq ózgeshelikleri haqqında keń maǵlıwmat beretuǵın “Qaraqalpaq xalqınıń awızeki ádebiyatı” miynetiniń avtorı?
A) Q.Maqsetov B) Q.Ayımbetov С) I.Saǵıtov D) N.Dawqaraev
4. Folklorshı Qallı Ayımbetov tárepinen Erpolat jırawdan “Edige” dástanınıń taǵı bir variantın neshinshi jılı jazıp alınǵan? (22-bet)
A) 1934-jılı B) 1938-jılı С) 1917-jılı D) 1939-jılı
5. Soppaslı sıpıra jırawǵa Toqtamıs xannıń shaqırtıp atırǵan xabarın kim jetkerip keledi? (60-bet) A) Qosnazar B) Nuratdin С) Edige D) Túkli aziz baba
6. Muxtar Áwezov “Yarım jazba ádebiyatlıq tiykarlarǵa iye hám folklor menen jazba ádebiyat arasındaǵı “jeke avtorlı poeziya” dep qaraqalpaq ádebiyatınıń rawajlanıwındaǵı qaysı dáwirlerge sıpatlama bergen ?
A) XIV ásir B) XII ásir С) XV-XVII ásir D) XIV-XVIII ásir
7. 42. “Xoja Axmed Yassawiydey ullı háziret aldında bas iyip, onıń qábirine ulken maxbara qurǵızǵan insan kim ekenin anıqlań. (127-bet)
A.M.Qashqarıy B. Muhammaed Babur C.Ámir Temur D. Alisher Nawayı
8.Qosıqtıń qaysı túri birgelki uyqasqa tiykarlanıp, hárbir bánti óz ara uyqasatuǵın eki qatardan ibarat boladı?
A) Rubayı B) Muashshaq С) Muhammes D) Másnawiy
9.”Mámlekettiń maydalanıp ketiwi kóbirek urıs-qaǵıslarǵa sebep bolıp atır. Usınıń sebebi menen jesir qatın, jetim ullar kóbeyip ketti.Olardıń dártin kim tıńlaydı”-dep tolǵawında jar salǵısı kelgen sóz sheberi?
A) Asan qayǵı B) Ormanbet biy С) Soppaslı sıpıra jıraw D) Dosmanbet jiraw
10.Soppaslı Sıpıra jıraw sıyaqlı óz ómirin eki xannıń turmısı menen baylanıstıradı. Bul eki xan da qazaqlar menen qaraqalpaqlardı basqarǵanlıǵın óz dóretpelerinde jırlaǵan sóz sheberi?
A) Asan qayǵı B) Ormanbet biy С) Soppaslı sıpıra jıraw D) Dosmanbet jiraw
11.Ráwishler atlıqlasıp kelgende, baslawısh, tolıqlawısh hám ..... xızmetlerin atqaradı.
A) Pısıqlawısh B) Anıqlawısh С) Bayanlawısh D) Ayqınlawısh
12.Kelbetlik feyiller qaysı mánide kelgeninde dáreje, máhál, bet-san, bolımlı-bolımsızlıq qosımtaları menen ózgeredi?
A) Zatlıq B) Is-háreket С) Anıqlap D) Sıpatlap
13.Sanaq sanlar feyildiń aldında kelip, is-hárekettiń isleniw sanın bildirip kelgende qaysı aǵzanıń xızmetin atqaradı?
A) Anıqlawısh B) Pısıqlawısh С) Bayanlawısh D) Ayqınlawısh
14. Ushın, sayın, sebepli, kibi,boyınsha tirkewishleri qaysı sepliktegi sózler menen qollanılıp, sol sózlerge qatnaslı orın, waqıt, zatlıq mánilerin bildirip keledi?
A) Ataw sepligi B) Iyelik sepligi С) Shıǵıs sepligi D) Barıs sepligi
15.Dizbeklesip kelgen sózi menen birge bir sorawǵa juwap beretuǵın hám sol sóz benen birge bir gáp aǵzasınıń xızmetin atqaratuǵın kómekshi sózdi tabıń?
A) Tirkewish B) Dáneker С) Janapay D) Eliklewish
16.Gáp ishinde óz ara grammatikalıq baylanısqa túsip, gáp dúziwde qatnasatuǵın tolıq mánili sózlerge ne delinedi?
A) Mánili sózler B) Kómekshi sózler С) Gáp aǵzası D) Birgelkili aǵza
17. Baslawısh atawısh feyiliniń dara hám qospa túrinde, bayanlawısh atlıqlardan bolıp kelse olardıń arasına qanday irkilis belgisi qoyıladı?
A) Útir B) Qos noqat С) Irkilis belgi qoyılmaydı D) Sızıqsha
18. Sóz dizbegi, gáp hám teksttiń dúziliw hám qollanılıw nızamlıqları úyreniletuǵın til ilimine ne dep ataladı?
A) Morfologiya B) Punktuaciya С) Sintaksis D) Frazeologiya
19. Azanda erte turıp,aldına qırq-otız janlıqlardı alıp jaylawım qaydasań dep kete beredi. Mısalda sanlıqtıń mánisi boyınsha qaysı túri berilgen? A) Bólshek san B) Shamalıq san С) Toplaw san D) Sanaq san
20. Kelbetlik feyildiń -ar, er,-r,-tuǵın,-jaq qosımtaları buyrıq hám hal feyillerge jalǵanıp feyildiń qaysı máhalındegi háreketti bildiredi?
A) Házirgi máhál B) Keler máhál С) Ótken máhál D) Dawamlı házirgi máhál
21. Modal sózlerdiń qaysı túrleri gáplik intonaciyaǵa iye bolıp , sóz-gáp xızmetin atqaradı?
A.isenim, boljaw, shamalaw
B. maqullaw, biykarlaw, boljaw
C.sóylewshiniń sezimin bildiretuǵın
D. pikirdin juwmaǵın bildiretuǵıń
22. Ol sálem berip kirip kelgende, Temirbek gazeta oqıp otır edi. Qospa gáptegi jay gápler qanday grammatikalıq qural arqalı baylanısqan?
A.bayanlawısh forması B. shárt meyil
C. qatnasıq sóz D. dáneker
23. Shárt meyil qaysı baǵınıńqılı qospa gáplerdi baylanıstıradı?
A.waqıt, orın, qarsılas B. orın, salıstırmalı, sın
C. shárt, sın, maqset D.qarsılas, shárt, maqset
24. “Bóz ıshtannıń dizesinen tómengi balaǵı órim-órim bolıp, shashaqlanıp tur. Basında góne oramal, jırtıqlarıńan shashları tozańǵıp shıqqan. Bet-awzında qan joq. Reńki sap-sarı. Eki jaǵı sopayıp kózleri úńireyip ishine tartılǵan, uzaq awırıwdan turǵanday. Eki kóziniń aǵın sarı qaplaǵan, betine qaraǵanda adamnıń eti túrshikkendey”. “Internatta” gúrrińinde kimniń portreti súwretlengen?
A. Tóreshtiń B. Ulbosınnıń S.Turdımbettiń D. Jumash baydıń
25. Kórkem ádebiyat óziniń neshe belgisi arqalı basqa tarawlardan ajıralıp turadı?
A. 2 B. 3 S.4 D.5
26. Ushqır eken hár adamnıń qıyalı
Qanatına pútkil dúnya sıyadı. Úzindi qaysı shayır qálemine tiyisli?
A.T.Jumamuratov B. B.Qayıpnazarov S.I.Yusupov D. T.Seytjanov
27. “Qaraqalpaq tiliniń qısqasha grammatikası” kitabı eń dáslepki qaraqalpaq tilin izertlewge arnalǵan ilimiy miynet dep kórsetiw orińlı, onıń avtorı kim ?
A. K.Ubaydullaev B.S.E. Malov
C. E.D.Polivanov D. N.A.Baskakov
28. Qaysı ádebiy termin francuz tilinen alınıp “ayaq oyını” degen mánini ańlatadı?
A. peyzaj B. personaj C. ballada D sonet
29. “Shaymiy” birikken kelbetlik sózi qaysı sózlerdiń birigiwinen jasalǵan?.
A.shayqalǵan+ miy B. shayqatılǵan+miy
C. shayday+miy D. shay+miy
30. Sóz mánisin bilmegen,
Sózdi ózine keltirer.
Gúl mánisin bilmegen,
Shaqsına zil keltirer. Ádebiy janrdıń qaysı túri
A.muxalles B. rubay C. terme D. tolǵaw
31. Qaraqalpaq tiliniń imlasında qaysı negizler baslı orındı iyeleydi?
A. fonetikalıq, tariyxıy B.morfologiyalıq, tariyxıy
С.morfologiyalıq, fonetikalıq D.tek fonologiyalıq
32. “ Shaqasında emes, tamırıńda “,”Gójek” prozalıq shıgarmalarının avtorı kim ?
A. Ó. Ayjanov B. K.Mámbetov
C. J.Aymurzaev D. T.Qayıpbergenov
33. Qaysı qatarda atawısh sózlerden kelbetlik jasawshı qosımtalar durıs berilgen?
A. –ǵish,-gish, -malı,-meli B.-day,-dey, -shań,-sheń
S.-ǵaq,-gek,-ma,-me D. –lıq,-lik,-aq,-ek
34. Az Zamaxshariydiń islam dinine baylanıslı jazılǵan eń úlken miynetin anıqlań
A. Muqadamat Al adab” B.” Al Kashshaf”
C.”Asas alboloǵa” D.”Al Jami as Saxix”
35. Qaraqalpaq ádebiy tiliniń awızeki túri .... ásirlerde Soppaslı Sıpıra jıraw, Asan qayǵı , Dospanbet, Jiyrenshe sheshen dóretpelerinde, bay awızeki ádebiyat úlgilerinde qáliplese basladı.
A. XIV—XVI B. XI-XIV C. XIV-XV D. XVI-XVIII
36. “ Kitap ǵáziynesi, ilim bulaǵı,- úsh tilde: arab, parsı, túrk tillerinde. Bul tillerdi úyrenbey, ótken danıshpanlardıń ǵaziynesin asha almaysań, balam! Meni ustaz dep sıylasań, Xiywa ya Buxara medresesine barıp , bir-eki jıl tálim alıp qayt “. Qaysı kórkem shıgarmadan úzindi?
A.” Aqdárya” B.” Awır sınaqlar”
C.”Maman biy ápsnası” D.” Ájiniyaz”
37. Qaysı termin grekshe “taxtaǵa jazıw ushın súyir etip shıǵarılǵan tayaqsha” mánisin anlatadı?
A. detal B. stil C. simvol D. grafema
38. Atawısh sóz dizbegi berilgen juwaptı anıqlań
A. adamǵa dos, as iyesi menen tatlı B. bul kisi, kino kóriw
C. shóplerden tazalaw, eki ret qatnaw D.esenkirep qalıw,on oqıwshı
39. Urshıq - sóziniń mánisi….
A. shıt toqıytuǵın dásker B. aw toqıytuǵın qural
C. jip iyiretuǵın qural D. taǵınshaq
40. T. Seytjanovtıń qosıqları berilgen qatardı anıqlań
A. “Nókis legendası”,” Tınımsız tolqınlar”
B. “Ábu Rayxan Beruniy”,”Ziyba”
C. “Dostıma”,”Jer sóyleydi”
D.Gúmis qońıraw”,”Qırlı soqpaqlar”