Kewil koziňdi ash Joba: Kirisiw. Tiykarg'ı bo'lim

Kewil koziňdi ash

Joba:

1. 
   Kirisiw.
   
2. 
   Tiykarg'ı bo'lim:
   

1. 
   SHaytan.
   
2. 
   Pikir.
   
3. 
   Fitrat.
   

3. 
   Juwmaqlaw.
   
4. 
   Paydalanilg'an a'debiyatlar.
   

Kirisiw.
• Sen jerden kógerip shıqqan ósimlikler sıyaqlı topıraqtıń sutine

baylanısqansan, oǵan úyrengensen. Końillerdiń azıǵına ko'nik-
de, bul sutten úziliske háreket et! Ey, perdesiz nurlardı
qabıllaw iqtidori bolmaǵan kisi, hesh bolmasa
háriplerdegi jasırın nur bolǵan hikmetli sózlerdi esit!
Sonday etip, ol betti jasırıw perdesisiz nurdi qabıllawdı
úyrenesen, jasırın nurdi da perdesiz kóre alatuǵın bo'lasan.
Nátiyjede juldız sıyaqlı pálekte kezasan. hátte pálekten ózge
mánzillerge de sapar etesen!
• Bul kitap ertek degenge ertek bolıp tabıladı... biraq bul kitapda óz
ahwalini kórgen bul kitap arqalı ózin an’lag’an kisi mard bolıp tabıladı!
“Masnaviy” Erisiw dáryasınıń suwi bolıp tabıladı... Egipetlikke qan (dek)
kórinedi, biraq Muso qavmiga qan emes, suw bolıp tabıladı Bul sózdiń
dushpanı kózime sonday ko'rinedi... Dozaqǵa bası
menen jig’iladi!
• “Masnaviy” sózlerin oqıp, ańsatǵana túsinemen, aqıl
etemen dep o'ylayapsanba? Yamasa purhikmat sózler hám jasırın
sırlar qulaǵın’a kelsinbe? Esitesen, esitesen-ol saǵan
ertek sıyaqlı tuyuledi... tek sırtqı tárepin esitesen, ishkisin
emes! Bir gózzal basına, júzine oramal qorshapdı, sennen júzin
jasiribdi! Ehson surmasi kózin’di ayqın qilsa, ashsa, tuwrı
menen metaforanı ajratasan, parıqlaysan! Iyis bilmagan kisige
mushk da bir, tezek xam!
• Bálki, endigiden ruqsat bo'lar-ol kerekli sırlar aytilar.
Sır onı bilgengegina máhrem bolıp tabıladı. Sır onı biykarlaw qilg’an kisiniń qulaǵına aytilmaydi.
SHaytan
• Kim seni Xaqdan, haqiqatdan sawıtsa, bilkiy, shaytan sol
adamdıń ishinde bolıp tabıladı. Terisinin’ astına jasırınǵan. Ol seni geyde
seyil etiw, geyde dúkan ashıp sawda etiw, geyde ılım úyreniw, geyde
shańaraq qurib, bala-shag’ali bolıw pikirine keltiredi.
• Shaytan kimdi qaram iyelerinen ajratsa, kimsesiz
halǵa saladı, sol halda da basın iyedi, joq etedi.
• Áne ol dushpan barg’o?! Sizdiń baban’g’a da kek
tuydi jáne onı Iliyyindan zindong’ tasladı. Ko'ngil
shatırashınıń shahini da mot etdi hám jánnetten shıǵardı, bálelerge giriptar qildi. Ol kúnshillikg’o'y biziń
Ota onalarimizdin’ taj-taxtini da shártta iyeledi.
• Shaytanlar da sol jamanlıqları, sol qobaliqlari menen
sirimizdi, pikirimizdi, jurer jolımızdı bilediler... Olar
ko'nglimizga jasırın. o'g'rincha jol tapqanlar... Olardıń
o'g'riliqlari sebepli basımız egik bolıp tabıladı.
• Shaytannıń júzlegen sıyqırshılıqları, hiyle-hıylelerı bar.
Aydarha sıyaqlı adam sonda da sebetke jaylasadı.
• Gúná qilg’ani ushin shaytandı náletley baslaysan. Sebebi onı
dep sol kuyge tústiń. Shaytan menen perishte g'ayb perdesi
artında bul jamanlıq hám jaqsılıqtı saǵan kórsetedi. Biraq kóz
On’in’de g'ayb perdesi alınıwı menen seni jaqsılıq yamasa
jamanlıqqa odag’anlardin’ júzlerin kóresen. Olardıń gáp-
sózlerinen jasırınsha sóz aytqanlar usılar ekenin an’laysan.
Shaytan : “Ey tábiyaat hám dene asiri, men bunı saǵan kórsetdim.
biraq májbúr etkenim joqg’o!” deydi.

Pikir
• Eki qıylı pikir bolsa, kúshlirogi ábzal kóriledi. Biraq

quyash ko'rindimi... onıń bar ekenligi hám jaqtılandırǵanlıǵına shubha bolmaydı. Sonda mingan zatlarıńızdı kóresiz, anglaysiz-
ki, tek ayaqlarıńızǵa mingansiz... Hawlıǵıw, pikir, sezim hám
túsiniklerdi balanıń tayaq oti dep bil!
• Shama yillab óz ayaǵı menen yugursa da burnidan nariga
oǵada almaydı (turǵan jayında qolaveradi).
• Ilonlar, chayonlar ishinde bolsań da Alla seni gózzal
qıyallar menen ovutsa, ilonlar, chayonlar saǵan dos boladı.
Shunki hastning arzımas zatlardı altın etken ximiya bolıp tabıladı.
• Íqtıyatlılıq dep sonı aytadılar : jaman pikirden
qutılasan, jamanlıqlardan qutılasan. Payǵambar (s. a. v.):
“Ilaj sui zandir” (jaman gúman bolıp tabıladı), dediler. Ey ezbe, hár
qádemdi duzaq dep bil.
Fitrat
• Alla kimning ruhiga mahak qo'ysa, tek ugina rostni
shubhadan ajrata aladı.
• Ko'ngil seni ko'ngil ahlining úlkeine, dene bolsa suw hám ılay
zindoniga eltadi.
• Bul shıyrın suw menen shor suw qasında bolıp tabıladı. Tokı qıyamette
sur shalıngunga shekem bir-birine qosılmastán turadı.
• Báhárning tásirinde tas gúlleydimi? Topıraq bo'lki,
rango-reń gullerdi undirasan.
• Biyday ekib, arpa alǵanlardı kórdińbe? Otdan gúrre
tóregenin kórgenmisan hesh?
• Ónerler hám minez-qulıqlar qıyamet kúni iyesine qaytadı.
Uyqudan keyin de ónerler hám minez-qulıqlar jelib-jugurib
iyesilerine qaytadı.
Juwmaqlaw
Mavlona Jaloliddin Rumiy dóretpelerine qızıǵıwshılıq keyingi waqıtta
jáne de artpaqta. Zero, insannıń da materiallıq, xam ruwxıy turmısı
ushın zárúr o'gitler onıń dóretpelerinde jetilisken kórkem ańlatpasın tapqan.
«Masnaviyi Ruwxıy»dıń tolıq haldaǵı nazmiy awdarmasınıń
Ózbekstan xalıq shayırı Jamol Kámal awdarmasında baspa etilgeni,
marhum shayır hám awdarmashı Asqar Bekkem tárepinen eki kitaptıń
túsindiriwi menen daǵaza etilgeni quvonarli waqıya boldı.
Azanat Bazarova tárepinen baspaǵa tayarlanǵan «Końil kózingni
ash... Ullı adamlar ismi menen qosıp aytılatuǵın sózler Rumiydan hikmetli sózler» kitapı Rumiyni ańǵarıw,
onıń ruwxıy áleminden payda kóriwshi bolıwǵa tárep hayrli, qutlı
qádem bolıp tabıladı, deyiw múmkin.
Keń oqıwshılar ommasining mápin gózlegen halda bul
kitapǵa Rumiy dóretpelerindegi hikmetli sózlerdiń nasriy, ápiwayı
bayanı tiykarında tártip berilgen.
Saylanǵan hikmetler insandı saldamlı oylawǵa, ibratqa
shaqıradı : «Saqawat ishqıparazlardı, mazalardı ketiw bolıp tabıladı. Ishqıparaz
sebepli yiqilgan turmaydı», «Aq kewildiń ko'ngliga jaman pikir
keldimi, bul biykarǵa emes, bunıń bir sebebi bar», «Erinsheklikte
kóbirek zálel bar», «Toba qurtga, ıshqı bolsa aydarhaǵa uqsaydı. Toba
insanlardıń, ıshqı bolsa Allanıń sapası bolıp tabıladı...»
Jaloliddin Rumiy hikmetleriniń túsindiriwine tiyisli aldınǵı
baspalardan ayrıqsha bolıp esaplanıw, bul kitapda temalar álippe
tártibinde berilgen. Bul kıtapxan ushın taǵı bir qolaylıq tuwdıradı.
Usı kitaptı baspaǵa usınıs etemen.

Paydalanilg’an adebiyatlar

Мавлоно Румийдан ҳикматли сўзлар
Румий, Жалолиддин.
Қалб кўзингни оч... Мавлоно Румийдан ҳикматли сўзлар.
Таржимон ва нашрга тайёрловчи Сабоҳат Бозорова. Т.: “Сано-
стандарт” нашриёти, 2011. 160 бет.
ISBN 978-9943-396-16-6
УДК: 821.222.8-84
ББК: 84(0)9
Адем Сертелнинг “Саn kulagini Ac. Нz. Меvlаnаdаn ozlu
Sоzlеr” китоби асосида нашрга тайёрланган ушбу рисоладан
Мавлоно Жалолиддин Румий асарларидаги хикматли сўзлар
ўрин олган.
Бу борадаги анвалги нашрлардан фарқли ўлароқ Румий
ҳикматлари мавзуларга бўлиниб, алифбо тартибида берилди.
Сизни ўйлантираётган баъзи бир муаммолар, шунингдек
қалбингиздаги оғриқ нуқталарга ушбу тўпламдан малҳам
топасиз деган умиддамиз.
Масъул муҳаррир: филология фанлари доктори, профессор
Нажмиддин КОМИЛОВ
Тақризчилар: филология фанлари номзоди, доцент Адҳамбек
АЛИМБЕКОВ,
филология фанлар номзоди Дилнавоз ЮСУПОВА
© “Сано-стандарт” нашриёти, 201