Qapcha ilon

Pin-tailed Sandgrouse

Pterocles alchata (Linnaeus, 1776)

ssp. caudacutus (S.G. Gmelin, 1789)

Maqomi. 2: Janubi-G`arbiy Palearktika turining zaif, qisqarib borayotgan ko`chmanchi Afro-Osiyo kenja turi. Tarqalishi. Qizilqum (uyalash, o`tmishda qishlash); Qarshi, Sandiqli cho`llari, Nurota tog` etaklari, Amudaryo, Surxondaryo, Zarafshon d. vohalari (uyalash); tekislik hududlari (uchib o`tish). O`zbekistondan tashqarida: Shimoliy Afrika, G`arbiy va O`rta Osiyo, Qozog`iston (uyalash); Eron, Iroq, Afg`oniston, Pokiston, Hindiston (qishlash). G`arbiy Yevropa janubida — boshqa kenja turi. Yashash joylari. Qumli, tuproq va toshloq dashtlar (uyalash), G`alla ekin maydonlari (ko`chib yurish). Soni. O`tmishda uchrashi odatiy edi. 1960-1970 yillarda lokal populyatsiyalarda har gektarda o`rtacha 0,4-Z ta, suvloqlarda har soatda 200 tagacha uchragan. 1970-yillardan keskin kamayib ketdi, hozirda bir necha mingtasigina uyalaydi va uchib o`tadi. Yashash tarzi. Bahorgi uchib o`tishi — mart-aprelda. May-iyunda koloniya, ba'zan guruh yoki alohida juft bo`lib yerga in quradi; 2-3 ta tuxum qo`yadi va 19-25 kun bosib yotadi; poloponlari avgustdan ucha boshlaydi. Avgust-sentabrda ko`chib yuradi, kuzgi uchib o`tishi — sentabr-noyabrda. O`simliklarning bargi, urug`lari bilan oziqlanadi. Cheklovchi omillar. Cho`l zonalarida qo`riq yerlarning o`zlashtirilishi, brakonerlik, suvloqlarda o`q otib ovlash.