Qadimgi yozuv yodgorliklari so'g'd baqtriya va xorazm yozuvlarstrreplA



Download 56,67 Kb.
bet2/14
Sana01.07.2022
Hajmi56,67 Kb.
#724836
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Qadimgi yozuv yodgorliklari so

QADIMGI XORAZM YOZUVI – O‟rta Osiyo xalqlarining eng qadimgi
yozuvlaridan biri. Xorazmdagi Katta Oybuyirqal‟a shahar xarobasidan topilgan xum
sirtiga yozilgan yozuv hozirgi paytda ushbu hududda topilgan yozuvlarning eng
qadimgisi deb hisoblanmoqda. Arxeologik ma‟lumotlarga ko‟ra bu yozuv miloddan

 

 


 
avvalgi V-IV asrlarga tegishlidir. Miloddan avvalgi IV-III asrlarga oid yana bir
qadimgi Xorazm yozuvi Qo‟yqirilganqal‟adan topilgan sopol idishining sirtida
saqlangan. Bu manba yagona “aspabarak” – “otliq”, “chavandoz” ma‟nosida tarjima
qilingan.
Olimlarning hisoblashlaricha miloddan avvalgi III asrda oromiy alifbosi negizida
mustaqil xorazm yozuvi kashf etiladi va bu yozuv uzoq yillar mobaynida muomalada
bo‟ladi. Xorazm tili qadimgi forsiy tilning Sharqiy eron lahjasiga yaqin bo‟lgan.
Eramizning VI-VII asrlaridan boshlab bu til va yozuv asta sekin iste‟moldan chiqa
borib, VIII-IX asrlarga kelganda umuman tushunarsiz o‟lik tilga aylangan. Qadimgi
Xorazm tilidagi ba‟zi bir so‟zlar hozirgi Xorazm shevasida saqlanib qolgan.
Xorazm yozuvi yodgorliklari milodiy I-VIII asrlar oralig‟ida zarb etilgan
Xorazm shohlari tangalarida, Tuproqqal‟adan topilgan Xorazmshoxlarning arxivida,
To‟qqal‟a yodgorligidan topilgan ossuariylar sirtida, Mizdahkon yodgorliklari
majmuasidagi Govurqal‟adan topib o‟rganilgan.
QANG’DEZ – miloddan avvalgi III – milodiy III asrlarda mavjud bo‟lgan
Qang‟ davlatining poytaxti. Avestoda tur qabilalarining siyosiy va diniy markazi
Qanqa deb keltiriladi. Qanqa shahar xarobasi hozirgi Toshkent viloyatining
Oqqo‟rg‟on tumanida joylashgan. Xitoy tarixchilari bu shaharni Bityan deb atashgan.
QANG’UY – Xitoyliklar tushunchasida Davan (Farg‟ona)dan g‟arbda
joylashgan yurt. Hozirgi Toshkent vohasi, Chimkent viloyati va Sirdaryoning quyi
havzasidagi yerlar. Miloddan avvalgi III asr o‟rtalarida bu hududlarda Qang‟uy
(Qang‟) davlati tashkil topadi. Unga ko‟chmanchi sak qabilalari asos soladilar.
Miloddan avvalgi II asrdan boshlab Qang‟uy davlati qudratli davlatga aylanadi va
qo‟shni yurtlarga nisbatan mustaqil siyosat yurgiza boshlaydi. Bu davlat birlashmasi
milodiy III asrlarga kelib parchalanib ketadi.

Download 56,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish