Q. X. Azizov avtomobil yo‘llarida harakat xavfsizligini ta’minlash

xavfsizlik koeffitsiyentidir
. 
Xavfsizlik koeffitsiyenti deb
yo‘lning aniq bir qismidagi harakat tezligining 
( )
КИС
V
shu qismga kirib kelishdagi eng yuqori tezlikka nisbatiga aytiladi, 
КИР
V
: 
КИР
КИС
Х
V
V
К
/
=
; (3.1) 
Xavfsizlik koeffitsiyenti yordamida yo‘lning xavfli bo‘lagini aniqlash 
uchun xavfsizlik koeffitsiyenti grafigi quriladi. Buning uchun tekshirilayotgan 
yo‘ldagi harakat tezligining chiziqli o‘zgarishi chiziladi. Uni yakka holda 
harakatlanayotgan yengil avtomobilning nazariy tezligini hisoblash yoki maxsus 
jihozlangan laboratoriya avtomobilini yo‘ldan tajribaviy o‘tkazish orqali 
aniqlanadi. Tezlik to‘g‘risidagi olingan ma’lumotlar asosida tekshirilayotgan 
yo‘lning xavfsizlik koeffitsiyenti qiymatining o‘zgarish grafigi quriladi (3.1-rasm). 
Avtomobil yo‘lining xavfli bo‘laklarini xavfsizlik koeffitsiyenti bilan 
aniqlanganda 3.1-jadvaldagi qiymatlardan foydalaniladi. Boshlang‘ich tezlik va 
tezlanishlar kuzatish yoki avtomobil-laboratoriya yordamida aniqlanadi. 
Yangi yo‘l loyiha qilinayotganda xavfsizlik koeffitsiyenti qiymati 0,8 dan 
kichik bo‘lishi mumkin emas. Ta’mirlash yoki qayta ta’mirlash loyihalarida yo‘l 

---

32 
bo‘laklaridagi kuzatiladigan tezlikka bog‘liq ravishda 3.1-jadvalda keltirilgan 
xavfsizlik koeffitsiyentlarining qiymatidan kam bo‘lmasligi kerak. 
3.1-rasm. Xavfsizlik koeffitsiyenti grafigi. 

---

33 
3.1-jadval 
XAVFSIZLIK 
KOEFFITSIYENTLARI 

0,4 
0,4-0,6 
0,6-0,8 

0,8 
YO‘L BO‘LAGINING 
XAVFLILIK 
DARAJASI 
JUDA 
XAVFLI 
XAVFLI 
KAM XAVFLI 
AMALDA 
XAVFSIZ