Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

amaliyot bilan sinash
hal qiluvchi 
ahamiyatga ega ekanligi ayondir. Rahbarlik lavozimiga nomzodni 
amaliyotda quyidagicha sinash mumkin:
- rahbarlik vazifasini vaqtincha bajarishga jalb etish;
- stajirovka.
Bunday hollarda ham nomzod ish natijalarini ob’ektiv baholashni 
talab etadi. Bu 
ekspert baholashi 
orqali amalga oshiriladi. Ana shu holda 
eng avvalo ekspert sifatida mazkur sohaning g’oyat malakali va tajribali 
mutaxassislari tanlanishi muhimdir.
Ekspert baholashni amalga oshirishda shaxsiy va guruhiy usuldan 
397

---

foydalanish mumkin.
Shaxsiy usulda
har bir ekspert bahosini, o’z nomini oshkor qilmay 
qo’yadi, so’ng barcha ekspertlarning shaxsiy nomlari e’lon qilinmagan 
holda baholari qo’shilib, umumiy ekspert bahosi chiqariladi. Bu usul keng 
tarqalgan va juda samarali hisoblanadi.
Guruhiy usul 
ekspertlarning birgalikda ish olib borishiga va ekspert 
bahosi butun guruh tomonidan qo’yilishiga asoslangan. Bunda har bir 
ekspert boshqa ekspertlar bahosi bilan tanishtiriladi so’ng bu ekspert 
guruhdagi boshqa ekspertlar bahosiga asoslangan holda o’z bahosini 
qo’yadi. Tabiiyki, bu holda baho qo’ygan ekspert nomini sir saqlash 
imkoni bo’lmaydi.
Kompaniya va firmalarda ekspert komissiyalari a’zolarini (odatda ular 
soni 3-5 ta, eng ko’pi bilan 7 ta bo’ladi) tanlashni personal bilan ishlash 
xizmati rahbari amalga oshiradi. Komissiya tarkibi korxona rahbari 
tomonidan tasdiqlanadi.
Baholash
anketa
vositasi orqali amalga oshiriladi. Anketa maxsus 
ishlab chiqilgan savolnomadan iborat bo’lib, u yoki bu mutaxassis, rahbar 
ega bo’lishi lozim bo’lgan sifatlarni aniqpashga mo’ljallangan. Bu sifatlar 
mutaxassis faoliyati, rahbar egallab turgan lavozimga oid masalalarni 
qamrab oladi.
Ekspert komissiyasi faoliyati baholanadigan xodim ish natijalarini 
o’rganib chiqqanidan so’ng, anketaga kiritiladigan savollarni hamda 
javoblarni baholash mezonlarini tasdikdaydi. Masalan, anketaga 
baholanadigan 10 ta sifat kiritilgan bo’lsa va har bir sifat 10 balli tizimda 
baholansa, bu quyidagicha ko’rinishda bo’lishi mumkin:
1. Betakror ish usullarini izlab topish va ularni ishlab chiqarishga 
joriy etish qobiliyati - 10 ball.
2. Jamoada qulay ma’naviy-psixologik muhit yarata olishi - 9 ball.
3. Vaziyatni tezkorlik bilan baholay olish va muvaffaqiyatli qaror 
qabul qilish qobiliyati - 8 ball.
4. Kasbiy o’sish va malaka oshirishga intilishi - 7 ball.
5. Intizomliligi - 6 ball.
6. Tashabbuskorligi - 5 ball.
7. Xodimlar bilan o’zaro munosabatlari - 4 ball.
8. Ishga qiziqishi - 3 ball.
9. O’zaro do’stona munosabatlar o’rnatishga moyilligi - 2 ball.
10.Turdosh ixtisosliklarni egallashga qiziqishi - 1 ball.
Baholanayotgan sifatlar muhimligiga qarab joylashtiriladi. Baholar 
ham ana shu sifatlar joylashishiga qarab qo’yiladi. Bunda birinchi baho 
398

---