Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

-
personalning strategik menejmenti;
-
menejer kar’erasini rejalashtirish;
-
xodimlarni muvofiqlashtirish texnikasi;
-
iqtisodiy tanglik sharoitida personalni boshqarish.
Yuqorida qayd etilgan barcha muammolarni hal etish va 
yangiyo’nalishlarda muvaffaqiyatga erishish umumiy asosga ega. Buning 
diqqat markaziga personalni qo’yish, xodimlar tomonidan yangi 
32

---

sharoitlardagi o’z rollarini idrok etishlari va shaxsiy ongliliqdir.
Personalni boshqarishning zamonaviy yo’nalishlarini xorijiy kompaniya 
va firmalarga xos amaliy faoliyati tajribasi e’tiborga molikdir.
AQSHda shakllangan personalni boshqarish tamoyillari 
amerikaliklarning o’z davlatlarini “katta imkoniyatlar mamlakati” deb 
hisoblanadigan tamoyili negizida asoslangan. Ya’ni, Amerika Qo’shma 
Shtatlarida har bir xodimga agar u kuch-g’ayratini ayamasa, o’zining 
kasbiy mahorati va bilimini oshirib borsa, albatta muvaffaqiyatga erishadi, 
degan qat’iy ishonch singdirilgan. Bunday sharoitda faqat o’z kuchiga 
ishonadigan, kichikroq bo’lsa-da o’z shaxsiy korxonasiga ega, ishchan va 
malakali xodim tadbirkorlikning “eng maqbul modeli” hisoblanadi.
Ana shu g’oya ustuvorligi sababli AQSHda personalning ijtimoiy 
himoya qilinish darajasi boshqa taraqqiy etgan mamlakatlarga nisbatan 
pastroq, davlat tomonidan bu maqsadlarga ajratiladigan subsidiyalar ham 
Evropa Ittifoqidagidan farq qiladi.
Evropa Ittifoqiga a’zo mamlakatlar uchun esa personalni boshqarishga 
davlatning qonunchilik yordamida aralashuvi nisbatan kengroqdir. 
Xususan, personalni yollash, xodimlarni ishdan bo’shatish, ishchilar va ish 
beruvchilar o’rtasidagi munosabatlar qonun orqali muvofiqlashtirib boriladi. 
Bu mamlakatlarda ish haqi to’lash, xodimlarning salomatligi, mehnat 
xavfsizligi, ish vaqti miqdoriga amaldagi qonunchilik tomonidan juda 
qat’iy talablar qo’yilgan.
Xususan Evropa Ittifoqi Iqtisodiy Rivojlanish tashkiloti tomonidan 
qabul qilingan “Ijtimoiy harakat” dasturi orqali qit’a mamlakatlarida 
personalni boshqarishga o’z qonunchilik ta’sirini kuchaytirib bormoqda.
Personalni boshqarishga davlatning aralashuvi Evropada faqat 
qonunchilik bilan chegaralanib qolmaydi. Bu mamlakatlarda tashqi bozor 
uchun yuqori malakali xodimlarni tayyorlash sarf-xarajatlari davlat 
33