Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Xususiy korxonada
ish beruvchi (mulkdor) bilan xodim o’rtasidagi 
o’zaro mehnat munosabatlari mehnat shartnomasi (kontrakt) bilan tartibga 
solinadi. Xususiy korxona rahbari o’z xodimlariga mehnat haqi, mukofotlar 
va kompensatsiyalar berishning shakllari, tizimi hamda miqdorini mustaqil 
belgilaydi. Lekin xodimlarga to’lanadigan ish haqi amaldagi qonun 
hujjatlarida belgilangan eng kam ish haqidan kam bo’lmasligi shart.
Mulkdor xususiy korxona xodimlariga xavfsiz mehnat sharoitlari, 
ijtimoiy himoya choralarini ta’minlashi shart. U o’z xodimlari uchun 
amaldagi qonunchilikda ko’zda tutilganidan imtiyozliroq mehnat va 
ijtimoiy-iqtisodyy shartnomalarni belgilashga haqlidir.
Qisqacha xulosalar
O’zbekiston Respublikasining “Korxonalar to’g’risida”gi Qonuniga 
muvofiq: “Huquqiy shaxs huquqiga ega bo’lgan, mulkchilik huquqi yoki 
xo’jalikni to’la yuritish bo’yicha o’ziga qarashli mol-mulkdan foydalanish 
62

---

asosida mahsulot ishlab chiqaradigan va sotadigan yoki mahsulotni 
ayirboshlaydigan, ishlarni bajaradigan, xizmat ko’rsatadigan, bellashuv 
hamda mulkchilikning barcha shakllarining huquqliligi sharoitida amaldagi 
qonunlarga muvofiq o’z faoliyatini ro’yobga chiqaradigan mustaqil xo’jalik 
yurituvchi sub’ekt korxona deb ataladi”.
Korxona personali — yuridik shaxs hisoblangan korxona ma’muriyati 
(ish beruvchi) bilan yollangan xodimlar o’rtasidagi mehnat munosabatlarini 
shartnoma asosida muvofiqlashtirib turadigan jismoniy shaxslardir.
Korxona personali shaxsiy tarkibiga unda band bo’lgan barcha 
xodimlar: yollanib ishlayotgan ishchilar, mutaxassislar, rahbarlar ham, 
ishlayotgan mulk egalari ham kiradi.
Mehnatni tashkil etish tizimiga ta’sir ko’rsatadigan quyidagi omillar 
mavjud: mehnat ta’siri, texnologiya ta’siri, strategikta’sir.
Xususiy korxonada ish beruvchi (mulkdor) bilan xodim o’rtasidagi 
o’zaro mehnat munosabatlari mehnat shartnomasi (kontrakt) bilan tartibga 
solinadi.