Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norquloy о ‘zbekiston tarixi

munosabatlarining 
har  ikkala  davlat  ham birdek  manfaat-
o ziga  xos  lihatlari 
, 
,.
b 
J 
dor  edi.
Xiva  savdogarlari  uchun  Rossiyaga  boradigan  savdo  yo‘llari 
xavfsiz edi.  Shuningdek, Xiva xonligida Rossiya zavod va fabrikalari 
ishlab  chiqargan  tayyor  iste’mol  mahsulotlariga  ehtiyoj  baland 
edi.  Ayni  paytda,  Rossiya  Xiva  xonligiga  o‘z  mahsulotlarini 
sotadigan bozor deb  qarar edi.  Rossiya mahsulotlari Yevropaning 
ilg‘or davlatlari tovarlari bilan raqobat  qila olmayotgan bir davrda 
bu  juda  muhim  edi.  Ikkinchidan,  Xiva  xonligi,  Rossiya  sanoati 
uchun  zarur  xomashyo  mahsulotlarini  arzon  narxlarda  yetkazib 
beruvchi o‘lka ham hisoblanardi.  Xivadan Rossiyaga  paxta,  ipak, 
bo‘z,  gilam,  hunarmandchilik  mahsulotlari,  quritilgan  meva  va 
boshqa mahsulotlar olib borilgan. Xiva savdogarlari Nijniy Novgorod 
shahrida  o‘tkaziladigan yarmarkalarda  qatnashganlar.  Rossiyadan 
esa Xivaga metall,  to‘qimachilik mahsulotlari,  turli rangh bo‘yoqlar, 
mo‘yna  terilari,  qurol-aslaha  keltirilgan.
89

---