Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norquloy о ‘zbekiston tarixi

Samarqand

---

Samarqandda yetti madrasa faoliyat ko‘rsatgan.  Bular Ulug‘- 
bek,  Sherdor,  Tillakori,  Safed  (Xoja  Ahror),  Shayboniyxon, 
Xoja  Abdulg‘afur,  Qozi  Soqiy  madrasalari  edi.
Ashtarxoniylar  davrida  kuchayib  ketgan  siyosiy  kurashlar, 
chet  elliklar  hujumi  natijasida  shahar  talangan,  vayronaga  ay- 
langan.
Buxoro  amiri  Shohmurod  davrida  Samarqand  deyarii  qayta 
tiklangan.
XIX  asr  boshlarida  Samarqand  shahri  baland  devor  bilan 
o‘rab  olingan.  Uning  Buxoro,  Paykabod,  Shohizinda,  Qalan- 
darxona,  So‘zangaron,  Xoja  Ahror  nomlari  bilan  ataluvchi  6  ta 
darvozasi  bo‘lgan.  Shaharda  ko‘plab  bog‘lar,  ariq-zovurlar  va 
hovuzlar,  2  ta  karvonsaroy  va  3  ta  hammom bo‘lgan.  Ko‘chalar 
shahaming  6  ta  darvozasini  Registon  maydoni  bilan  bog‘lagan. 
Shahar aholisi  soni 25 — 30  ming  kishini tashkil  etgan.  Shaharda 
hunarmandchilikning  shoyi  to ‘qish,  qog‘oz  ishlab  chiqarish, 
kulolchilik,  temirchilik,  nowoylik,  qandolatchilik va kashtachilik 
sohalari juda rivojlangan.  2007- yilda Samarqand  shahrining 2750 
yilligi  nishonlandi.
Buxoro
Amirlik  poytaxti  Buxoro  shahrida  XIX 
asming  40-yillarida  38  ta  karvonsaroy 
bo‘lib,  ularda  musofir va  mahalliy  savdogarlar  istiqomat  qilgan- 
lar.  Karvonsaroyda  ombor,  do‘kon,  ustaxona,  mehmonxonalar 
bo‘lgan.  Karvonsaroylaming  amirga,  ayrim  shaxslarga  va  vaqfga 
tegishlilari  bo‘lgan.  Buxoro  karvonsaroylariga  har  yili  12—15 
ming  tuyada  mol  kelgan.  Savdo  ishini  karvonboshi — amirlik- 
dagi  barcha  savdo  ishlarining  boshqaruvchisi  boshqargan.
Buxoroda ichki va shaharlararo  savdo to‘qqizta tim va chorsuda 
amalga oshirilgan.
Buxoro  shahrida  103  ta  madrasa,  360  masjid  va  83  ta hovuz 
mavjud  bo‘lgan.  1997- yilda  shon-u  shavkati  yetti  olamni  tutgan 
Buxoro  shahrining  2500  yilligi  nishonlandi.
Hunarmandchilik  amirlik  shaharlari- 
ning  iqtisodiy  hayotida  muhim  aha- 
miyatga  ega  edi.  Hunarmandchilikning  asosiy  turlaridan  biri 
to‘qimachilik bo‘lgan.  Buxoro  olachasi,  bo‘zi,  bo‘zga  gul  bosish 
yo‘li  bilan  tayyorlanadigan  chiti,  shoyisi,  Samarqandning  to‘q 
qizil  rangli baxmali  mashhur  edi.  Yigirilgan  ipdan  ro‘mol,  choy- 
shab,  salla  to‘qish  ham  keng  tarqalgan.