Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norquloy о ‘zbekiston tarixi



Download 3,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/184
Sana28.06.2021
Hajmi3,16 Mb.
#103588
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   184
Bog'liq
8-Sinf-ozbekiston-tarixi

Me’morchilik


doniga  aylandi.  Xon  farmoyishi  bilan  karvonsaroy,  usti  yopiq 
bozor  hamda  1834-yilda  Olloqulixon  madrasasi  qurilishi  tu- 
gallandi.
XIX asrda Xiva shaliri bir-biridan devor bilan ajralib turadigan 
ikki qismga bo‘lingan.  Ulaming bin Dishan qal’a — Tashqi shahar 
(qal’a)  deb,  ikkinchisi  esa  Ichan  qal’a —  Icliki  shahar  (qal’a) 
deb  atalgan.
Ma’lumki,  Sharqda  shahaming  icliki  qismi,  ya’ni  markazi 
Shahriston,  tashqi  qismi  esa  Rabod  deb  atalgan

Ichan  qal’a  bobolarimizdan  qolgan
Ichan  qal a 
Markaziy Osiyodagi yirik va noyob me’-
moriy yodgorlikdir. Ichan qal’a Xiva shahrining ichki qal’a (Shah­
riston)  qismidir.
Ichan  qal’a  Dishan  qal’adan  devor bilan  ajralib  turadi.  Unga 
Bog‘cha, Polvon, Tosh va Ota deb nomlangan to‘rtta darvoza orqali 
kirilgan.
Xorazm o‘lkasi me’morcliiligining ajoyib obidalari — madrasa, 
masjid,  xon saroyi,  ma’muriy binolar, bosh maydon va minoralar 
Ichan qal’ada joylashgan.
Muhammad  Rahimxon,  Olloqulixon  va  Muhammad  Amin- 
xon  hukmronliklari davrida Ichan qal’ada keng ko‘lamli bunyod- 
korlik  ishlari  amalga  oshirildi.  Muhtasham  saroy,  madrasa  va 
maqbaralar barpo etildi.  Ko‘lma arkdagi saroy qurilishi tugallandi.
Muhammad  Aminxon  Ichan  qal’aning  g‘arbiy  qismidagi
Xiva.  Ichan  qal’a.
96


Ko‘hna  ark  yoniga  Kalta  Minor  nomi  bilan  mashhur  bo‘lgan 
minorani qurdirdi.  Ichan qal’ani bunyod  etishda Xiva me’morlari 
Markaziy  Osiyoda  qadimdan  davom  etib  kelayotgan  an’ana  — 
inshootlami  ro‘parama-ro‘para  qurish  usulidan  foydalanishgan. 
Bu  usul  ,,qo‘sh“  deb  ataladi.
Bundan  tashqari,  binolami  alohida  ansambl  holida  qurish
an’analariga ham amal qilingan. Masalan, Polvon darvozasi oldidagi
bir  necha  masjid,  madrasa,  hammom,  toqi,  karvonsaroy  va  xon
saroyi  ana  shunday  o‘ziga  xos  ansamblni  tashkil  etadi.  Noyob
me’morchilik  obidasi  bo‘lgan  Ichan  qal’a  1961-  yilda  me’moriy
yodgorlik sifatida alohida muhofazaga olingan va  muzey-qo‘riqxonaga
aylantirilgan.  Uning  maydoni  26  ga.ni  tashkil  etadi.  Unda  54  ta
tarixiy-me’moriy  obida  joylashgan.  1969-  yildan  muzey-qo‘riq-
xona Xiva  „Ichan  qal’a muzey-qo‘riqxonasi“  deb  ataladi.  1990-
yilda Ichan qal’a Butunjahon yodgorliklari ro‘yxatiga kiritildi.
r..  , 
„ 
Dishan qal’a — Tashqi qal’a Xiva shahri-
Dishan  qal’a 
u   ^ 
•  u- 
ui  
a

n  
a
nmg  rabod  qismi  hisoblanadi.  Unda
savdo  va  hunarmandchilik  do‘konlari,  mahallalar  joylashgan. 
1842- yilda Xiva xoni Olloqulixon Xiva shahrini tashqi dushmanlar 
hujumidan  saqlash  maqsadida  shaharni  uzunligi  6250  metr, 
balandligi  7—8  metr,  qalinligi  esa  5—6  metr  bo‘lgan  devor 
bilan  o‘ratgan.
Ichan  qal’a  4  darvozali  bo‘lsa,  Dishan  qal’a  10  darvozali 
bo‘lgan.
TT 

XVIII  asr  ikkinchi  yarmi  va  XIX  asr

Download 3,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish