Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti

„ton g
“ s o 'z i n i
ay tad i, ik k in ch isi 
„otdi"
s o ‘zini a y t i b , g a p hosil q ila d i — „ T o n g
o t d i “ ; u c h i n c h i s i „ T o n g o td i, q u y o s h c h i q d i “ , t o ‘rtin c h is i „ T o n g
o td i, q u y o s h c h iq d i va n u r s o c h d i “ , besh in ch isi „ T o n g o t d i ,
q u y o s h n u r i n i s o c h d i , h a m m a u y g ‘o n d i “ . S o ' n g r a b o l a l a r
t o m o n i d a n aytilg an b o s h q a s o 'z l a r y o r d a m i d a g a p l a r t u z d i r i l a d i .
O ky i n d a faol q a t n a s h g a n b o l a l a r t a r b i y a c h i t o m o n i d a n r a g ‘- 
b a t l a n t i r i l a d i .
0 ‘yinning nomi: 
„ G a p n i t o ‘l d i r “ .
0 4yinning maqsadi. 
B o l a l a r n i e r g a s h g a n q o ' s h m a g a p l a r
tuzishga o ‘rgatish ustida m a s h q q ild irish .
0 ‘yinning borishi. 
T a r b iy a c h i g a p n i n g bosh q is m in i a y t a d i ,
b o la la r esa u n i t o ‘ldirib, e r g a s h g a n q o ‘s h m a g a p tu z a d il a r .

---

T a rb iy a c h i g r a m m a t i k m a te r ia ln i o l d i n d a n ta n l a y d i , m asalan: 
„ B i z g u lla rg a suv q u y a m i z , c h u n k i . . . ( u l a r n i n g o ‘s¡shi u c h u n
n a m l i k k e r a k ) “ .
B o lalar n u tq in i g r a m m a t i k jih a td a n s h a k lla n tirish d o im iy , 
u z l u k s i z j a r a y o n d i r . B o l a l a r n iitq in in g h o l a t i n i fa q a t m a s h -
g ‘u l o tla r d a g i n a k u z a tib b o r m a s d a n , balki u la rn in g k u n d a lik hayot 
j a r a y o n i d a h a m k u z a ti b b o ris h kerak.
0 ‘z v a q t i d a t u z a t i l m a g a n g r a m m a t i k x a t o b o la n u t q i d a
m u s t a h k a m l a n i b , u n i tin g la y o tg a n bosh q a b o l a l a r n u tq id a h a m
g r a m m a t i k x a to la r n in g p a y d o b o lis liig a sab a b b o ‘ladi.
M a x s u s m a s h g ' u l o t d a n t a s h q a r i ish b o l a l a r n u t q i d a g i
g r a m m a t i k x a to la rn i b a r t a r a f etishga qaratilishi kerak.
B ola n u tq id a g i x a t o l a r n i d o ‘sto n a, x u s h m u o m a l a l i k hilan 
t u z a t i s h k erak . H e c h v a q t b o la n u tq id a g i x a t o n i t a k ro r la sh
y a r a m a y d i , y axshisi g r a m m a t i k shakli t o ‘g ‘ri b o l g a n s o 'z n i,
g a p n i o d d i y m a t e m a t i k t a s a v v u r l a r n i r i v o j l a n t i r i s h m a s h -
g ‘u l o t l a r i d a , t a ’lim iy o ‘y i n ! a r d a ta k ro rla sh j o i z d i r , ta rb iy a c h i 
b a r c h a m a s h g ku lo tla rd a b o la n u tq in i kuzatib borishi va g ra m m a tik
x a t o l a r in i tuzatishi s h a r t , a y n i q s a , oddiy m a t e m a t i k tasavvurlarni 
riv o jla n tiris h m a s h g ‘u lo ti b o la la r d a n a n iq n u t q n i ta la b etadi. 
B o l a l a r b u m a s h g ‘u l o t d a p r e d m e t l a r n i ( n a r s a - b u y u m l a r n i )
s a n a y d il a r va h a r a k a tla rin i s o ‘z bilan ifodalaydilar. S h u n in g u c h u n
ta r b i y a c h i b o la la r n in g s o n l a r n i t o ‘gkri o 'z la s h tiris h la r in i kuzatib 
b o ris h i kerak. M a s a la n , b e s h t a sabziga ikkita sabzini q o 's h a m i z
va hokazo.
Bola n u tqidagi g r a m m a t i k xatolarni m a s h g 'u l o t ja ra y o n id a
e ta rli o v o z t o n i d a , b o s h q a bolalarga eshitarli q ilib t o ‘g ‘rilash 
k erak . B a ’zi h o lla rd a a y t i b tu rish d an , a y n iq sa , k a tta g u r u h d a
q a y d q ilis h d a n : „ S e n y a n a n o t o ‘g ‘ri ay td in g í" ; esga tushiruvehi 
s a v o l d a n : „ S e n „ t e r m o m e t r “ s o 'z in i q a n d a y a y t i s h n i e s d a n
c h i q a r ib s a n yoki i m o - i s h o r a d a n foydalanadi.
1. N u t q n i g r a m m a t i k t o m o n d a n sh a k lia n tiris h n in g vazifalari 
va m a z m u n i n i m a l a r d a n ib orat?
2. B o la la r n u t q i n i g r a m m a t i k jih a t d a n s h a k l l a n t i r i s h d a ta r b i y a ­
c h i o ld i d a q a n d a y v a z i l a l a r turadi?
4 - § . B o l a l a r n i n g k u n d a lik n u t q id a g i g r a m m a t i k
x a t o l a r n i t u z a t i s h uslubiyoti