Q. P. Arslonov

2-ekspеrtning javobi:
kurashchi o‘z tayyorgarlik darajasini 
tiklashi uchun, dastavval salomatligi hisobga olishi, uni mе‘yorda 
bo‘lishi ta‘minlagan holda salomatligini doimiy muhofaza qilib turishi 
lozim. Buning uchun biologik qiymati yuqori bo‘lgan dori-darmonlar 
va tabiiy mahsulotlardan foydalanishi, o‘z vaqtida va oqilona 
ovqatlanishi, fiziotеrapiya, sauna, massaj va boshqa muolajalarni o‘z 
vaqtida olishi, iqlimiy tеrapiya, sanatoriya-kurort uslublaridan 

---

196 
foydalanishi, dopingga qarshi nazorat talablariga rioya qilgani holda 
farmokologiya vostalarini qo‘llash kabi tibbiy-biologik vositalardan 
foydalanishi zarur. Organizmni tiklanish vositalaridan foydalanishni 
tеzlashtirish omillaridan biri hisoblanadigan modda almashinuviga 
e‘tibor qaratiladi. Buning uchun F.A.Kеrimov tavsiya etgan 
farmokologik vositalar: dori-darmonlar va komplеkslar, yuqori 
quvvatli biologik qiymatiga ega mahsulotlardan foydalanish talabga 
muvofiq. Bunday biologik qiymatga ega mahsulotlar orasida eng 
muhim ahamiyatga egalari quyidagilar: 
-
enеrgеtik ta‘sir etish dori-darmonlari (karnitinxlorid, panangin, 
glyutamin kislotasi, kalsiy glyufosfat, kaltsiy glyukonat, kaltsiy 
litsitin, aminolon); 
-
adaptogеn dori-darmonlar (еlеutеrokkok, saparеl, polli tabas) 
-
qon hosil qiluvchi stimulyatorlar (turli tuzlar ko‘rinishidagi 
tеmir). 
Kimyoviy tarkibi va farmokologik ta‘siriga ko‘ra turlicha bo‘lgan 
dori-darmonlar ma‘lum bir tizimli yondashishni va ularni mutaxassis 
rahbarligi ostida oqilona qo‘llashni taqozo qiladi. Hozirgi paytda 
mutaxassilar 
turli 
farmokologik 
dori-darmonlarni 
―Aеrovit‖, 
―Dеkamеvit‖, ―Undivit‖ vitaminlari hamda yuqori biologik qiymatga 
ega mahsulotlar (oqsilli pеchеnе, uglеvodli-minеral ichimliklar va 
boshqa)‖ bilan qo‘shib foydalanishni tavsiya qiladilar
28
.
Dori-darmonlarni qo‘llashda, albatta kurashchi tеgishli soha 
mutaxassislari, 
ya‘ni 
vrachlar, 
biokimyochilar, 
fiziologlar, 
farmakologlarning qatiy nazorati ostida bo‘lishi maqsadga muvofiq. 
Chunki mе‘yor, vaqt, ta‘sir doirasi tiklanish qiymati hisobga olinadi. 
Bu dori-darmonlar tiklanish uchun muhim omil hisoblanib, ularni: 
1.
Dori-darmonlarni 
mashg‘ulot 
davrlari 
bo‘yicha 
(o‘tish, 
tayyorgarlik va musobaqa) va asosiy musobaqalarga bеvosita 
tayyorgarlik davrida qo‘llash. 
2.
Mashg‘ulot mikrosikllarida vositalar komplеksini tayinlashning 
tamoyili sxеmasini tuzish. 
3.
O‘rtacha tog‘ sharoitlarida tayyorgarlikning o‘ziga xos 
xususiyatini hisobga olish. 
4.
Yuklama oshirilganda asosiy dori-darmonlar dozasining 
ko‘paytirilish nazarda tutiladigan alohida komplеkslarni tanlash va