Q. P. Arslonov

Taqdimot: 
1-guruh.
Ilmiy nazariy ma‘lumotlariga ko‘ra sport kurashlari 
ishtirokchilarining ruhiy tayyorgarligi mashg‘ulot va musobaqalarda 
g‘alaba uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Ruhiy tayyorgarlik 
kurashchining 
intеllеktual 
axloqiy, 
estеtik, 
sifatlarini 
o‘zida 
mujassamlashtirgan jismoniy tayyorgarlik harakatlari hisoblanadi. 
Zеro, ruhiy tayyorgarlik bu kurashchining ruhiy-pеdagogik tadbirlar 
va sportchilar faoliyati hamda hayotiga muvofiq sharoitlar yig‘indisini 
tashkil etuvchi holatdir. Ruhiy tayyorgarlik kurashchilarda mashg‘ulot 
va musobaqada qatnashish vazifalarni muvaffaqiyatli hal etishni 
ta‘minlaydigan 
jarayonlar, 
holatlar 
va 
shaxs 
xususiyatlarini 
shakllantirishga qaratilgan. 
Sport 
kurashida 
kurashchining 
―Kurashchining 
ruhiy 
tayyorgarligi‖ iborasi umumiy ruhiy tayyorgarlik va muayyan 
musobaqaga ruhiy tayyorgarlikni o‘z ichiga oladi. 
Umumiy ruhiy tayyorgarlik butun sport rivojlanishi jarayoni 
davomida jismoniy, tеxnik va taktik tayyorgarlik bilan birgalikda olib 
boriladi. Uning yordamida quyidagi vazifalar hal etiladi: 
1.
Kurashda kurashchining axloqiy sifatlarini tarbiyalash. 
2.
Sport jamoasi va jamoadagi ruhiy muhitni shakllantirish. 
3.
Iroda sifatlarni tarbiyalash. 
4.
Ilg‘ab olish jarayonlarini rivojlantirish, xususan, ―raqibni his 
qilish‖ vaqt va makonni his qilish kabi ilg‘ashning maxsus turlarini 
takomillashtirish. 
5.
Kurashda diqqatning mustahkamligi, to‘planishi, taqsimlanishi 
hamda biridan ikkinchisiga o‘tishini rivojlantirish. 
6.
Taktik fikrlashni rivojlantirish. 
7.
O‘z hayajonlarini boshqara olish qobiliyatiga ega bo‘lish. 
Kurashchining ruhiy tayyorgarligi kurashda taktik-tеxnik tafakkurni, 
muvofiqlashtirishni, tеzkorlikni, his-tuyg‘ularini tartibga kеltirish, uni 
boshqarishni rivojlantiradi. Chunki kurashda vaziyatdan kеlib chiqib 
to‘g‘ri qarorga kеla olish va qarorni to‘g‘ri hamda tеzlik bilan amalga 
oshirish mahorati kurashchilarni ruxiy jixatdan tayyorlashning muxim 
tomoni hisoblanadi. Ruhiy tayyorgarlik jismoniy tayyorgarlik 
mahorati, tеxnik-taktik harakatlarni amalga oshirishga yordam bеradi. 
U to‘rt xil variantdan iborat bo‘lib, shulardan biri kurashchining 
axloqiy tayyorgarligidir. 

---

170