Q o d IL o V, Q. O d IL o V umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari

1.4.  Gazoraziryad  yoki  ionli  elektron  asboblar,
 
ularning  shartli  belgilari
Gazorazryad  (ionli)  elektron  asbob  deb,  gaz  muhitida  elektr 
razryad  ishlatiladigan,  unda  elektron  va  ionlar  yo‘naltirilgan 
harakatini  kuzatib  boradiganiga  aytiladi.  Gaz  m uhitida  elektr 
razryadi deb, gaz bilan to ‘ldirilgan bo‘shliq orqali  tokning o'tishiga 
bog‘liq b o ‘lgan  hodisalaming yig‘indisi  va  razryad oralig'i deyiladi.
Gazorazryad (ionli) asboblarining elektrovakuum asboblaridan 
asosiy  farqi  shundaki,  ionli  asbobning  razryad  oralig‘idan  elektr 
tokining  o'tishi  musbat  ionlarning  yo‘naltirilgan  harakati  bilan 
amalga oshiriladi.
Gazorazryadli  (ionli)larga:
— qorong‘i va sekin razryadlilar;  Geyger-Myuller hisoblagichi; 
neonli  lampalar;  sonli  indikatorli  lampalar;  gazli  stabilitronlar; 
dekatronlar;  sovuq  katodli  tiratronlar;
—  toj  razryadli  asboblarga:  toj  razryadli  stabilitronlar;  raz- 
ryadliklar;
—  term okatod  bilan  nomustaqil  yoyli  razryadli  asboblarga: 
gazotronlar;  cho‘g‘langan  katodli  tiratronlar;  impulsli tiratronlar;
—  rtutli  katod bilan  mustaqi!  yoyli  razryadli  asboblarga:  rtutli 
ventillar;  bir  anodl,i  metali  rtutli  ventillar;  ignitronlar  kiradi.
Bu  asboblardan  to ‘g‘rilagich  (vipryamitel)larda,  tokni  o‘z- 
gartiruvchi  sanoat  qurilmalarida,  elektrpayvandlash  asboblarida, 
elektrodvigatellarida,  hisoblash mashinalarida,  avtomat-kassalarda 
va boshqa sanoat elektronikasida keng qo‘Ilaniladi.
Shartli  belgilarga  kelsak,  ular quyidagicha  belgilanadi:
—  tiratronlar — TG  — gaz to'ldirilgan  tiratronlar,  gazotronlar
115
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

—  G G   —  gaz  to'ldirilgan  gazotronlar,  stabilitron  —  SG  —  gaz 
toMdirilgan  stabilitronlar,  indikatorli  lam palar  —  IN   —  neon 
toMdirilgan  indikatorlar va  h.k.
2-hob.
  Y A R IM   O T K A Z G IC H L I  ASB O B LA R