Q o d IL o V, Q. O d IL o V umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari

0
‘sishi kuchlanishning o ‘sishi bilan elektrostatik 
emissiyaning  ta ’siriga  asosan  sodir  bo‘ladi.  YorugMik  oqimining
a 
b
3.2.1-rasm.
 
Elektrovakuum 
fotoelement  tashqi 
ko‘rinishi  (n)  va 
shartli  belgilanishi 
(b).
l„  mka
a 
b
1 2 6
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ip  mka
e
3.2.2-rasm.
 Tashqi fotoeffektli  foloelementlar:
a—
 elektrovakuum  fotoelementining  volt-amper  lavsifi; 
b—
 
gaz  to'ldirilgan 
fotoelementning  volt  arnper  tavsifi;  v—elektrovakuum  fotoelementining 
yorug'lik tavsifi; 
e
—elektrovakuum  fotoelementlarning  spektral  tavsifi.
o'sishi  bilan 
(F2>F2>Ff)
  volt-am per  tavsifi  yuqoriga  ko‘tarila 
boradi,  chunki  vaqtning  birligida  fotokatod  bilan  nurlangan 
elektronlarning  soni  ko'payib  boradi.
Fotoelem entlar  signalizatsiya  sxemalarida,  fototelegraflarda, 
ovozli  kinolarda ishlatiladi.
3 .3 .  F o t o e le k t r o n   k o ‘ p a y t ir g ic h la r
Tashqi  fotoeffektli  elektrovakuum  fotoelem entlarining  xili 
b o ‘lib,  fotoelektron  ko'paytirgich  hisoblanadi  F otoelektron 
ko'paytirgichlar rus injeneri  L.A.Kubetskiy tom onidan  1934-yilda
3 3.1-rasm.
  Fotoelektron  ko'paytirgich: 
a
  —   tuzilishi:  D,,  D,,  D p  D, 
ikkilamchi  elektron  katodlari; 
b
  —   shanli  belgilanishi.
127
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ixtiro qilingan.  Fotoelektron ko‘paytirgich deb, shunday fotoeffektli 
fotoelementga  aytiladiki,  unda  fototok  kuchayishi  ikkilamchi 
elektron  emissiyani  ishlatish  yo‘li  bilan  amalga  oshiriladi.
Fotoelektron  ko‘paytirgichiarning  kamchiligi  sezgirligining 
pasayishi  (qarishi)  hisoblanadi,  undan  tashqarii  ularga  katta 
kuchlanishli  manba  talab  qilinadi  (2300  voltgacha).
3 .4 .  F o t o r e z is t o r la r
Yorug'lik  ta'siri  ostida  elektr  o ‘tkazuvchanligi  o'zgaradigan 
asboblarga fotorezistorlar deyiladi.  Fotorezistoriarda material sifatida 
selen,  talliy,  svines, vismut,  kadmiy va  boshqa  yarim o'tkazgichlar 
ishlatiladi. Yarim o'tkazgichni  yoritishda  o‘tkazuvchi  maydondan 
o'tadigan  elektronlar  soni  va  elektr  o ‘tkazuvchanligi  ortadi.