Q. M. Karimov, B. E. Daminova “TA’limda axborot texnologiyalari” fanidan laboratoriya ishlari

5-Topshiriqni bajarish tartibi: 
Microsoft Word dasturi belgili, tartiblangan 
(raqamli) va ko‘p darajali ro’yxatlari tez yaratish imkonini beradi. Matndagi abzats 
ro‘yxat elementi hisoblanadi. Ro‘yxat yaratish uchun kelgusida ro‘yxat elementini 
tashkil etuvchi abzaslari belgilang yoki kursorni ro‘yxat boshlanuvchi abzats 
boshiga o‘rnating va ГЛАВНАЯ lentasini tanlash natijasida ochilgan lentadan 
Abzats guruhidagi ro‘yxat ko’rinishlaridan birini tanlanadi: 

Belgili ro‘yxatni tashkil etish uchun 
Маркеры
ko‘rinishi tanlanadi; 

Tartibli ro‘yxatni tashkil etish uchun 
Нумерация
ko‘rinishini tanlanadi; 

Ko‘p darajali ro‘yxatni tashkil etish uchun esa 
Много уровневый список
ko‘rinishini tanlanadi. 
 
 

---

44 
9-Laboratoriya ishi 
 
Ishning nomi: 
Ustun shаklidаgi mаtnlаr vа kolontitullаr bilаn ishlаsh.
Ishning maqsadi:
MS Wordda ustun shаklidаgi mаtnlаr vа kolontitullаr bilаn 
ishlаshni o‘rganish. 
Ish uchun kerakli jihozlar: 
Kompyuter, 220 V kuchlanish manbai, MS Word 
matn muharriri 
Ish haqida nazariy ma`lumotlar.
Word hujjatidagi lozim bo‘lgan matn yo‘nalishini (ориентация) o‘zgartirish va 
uni asosiy formatdan farqli ravishda mustaqil formatlash imkoniyati mavjud. 
Надпись (yozuv) buyrug‘i yordamida hujjatga matn parchasi yoki matn 
fragmentidagi belgilangan qismini qo‘shish mumkin. Matn yo‘nalishini 
o‘zgartirish uchun quyidagi qadamlari bosib o‘tish lozim: 

Vertikal matn nomli matn kiritiladi va u belgilanadi; 

ВСТАВКА lentasidan Выбрат надпись ilovasidagi buyrug‘ini 
tanlanadi; 

ФОРМАТ lentasidagi Направление текста buyrug‘i yordamida esa 
matn yo‘nalishini o‘zgartiriladi. 
Bu amalni boshqa yo‘l bilan ham amalga oshirish mumkin: Avvaliga bo‘sh 
yozuv (надпись) joyi yaratiladi va unga matn kiritiladi. Buning uchun ВСТАВКА 
lentasining ilovasini so‘ngra Фигуры ochilgan darchadan Надпись buyrug‘i 
tanlanadi. Natijada sichqoncha ko rsatkichi “+” ko‘rinishini o‘zgartiradi. Endi 
kerakli joyda chap tugmani bosib turgan holda sichqonchani harakatlantirish va 
qo‘yib уuborish natijasida Надпись joyini o‘rnatish mumkin.
Yozuv (Надпись) hujjatning mustaqil obyekti hisoblanib uning ustida turli 
amallari bajarish mumkin. Yozuvning asosiy xossalaridan biri hujjatning asosiy 
matni uni chetlab o’tishidadir. Yozuvlari chetlab o‘tish parametrlarini sozlash 
uchun: 

---

45 

yozuv (Надпись) chegarasi ustida sichqonchaning chap tugmasini 
bosish orqali uni belgilanadi; 

ФОРМАТ lentasining Положение ilovasini ochib undagi uslublardan 
foydalanish zarur. 
Yozuv (Надпись) ni o‘chirish uchun uning chegarasida chap tugmani bosiladi 
va Delete tugmasidan foydalanib o‘chiriladi. Yozuv chegarasini ko‘rinmas holatga 
keltirish uchun uni chegarasi ustida chap tugmani bosish orqali belgilanadi va 
ФОРМАТ menyusidagi Контур фигуры bandidan Нет контура buyrug‘ini 
tanlanadi. Bulardan tashqari yozuv (Надпись) o‘lchamini hamda uning o‘rnini 
ham o‘zgartirish mumkin. Yozuv (Надпись) o‘rnini o‘zgartirish uchun uning 
chegarasida chap tugma bosib turilgan holda kerakli joyga sudrab kelish yo‘li bilan 
olib o‘tiladi.