Pyetje ku duhet të përqëndrohemi

PËRFUNDIM

Në këtë kre diskutuam në radhë të parë për gjendjen e teorisë së kurrikulës. Paraqitëm natyrën e teorisë dhe përshkruam llojet e ndryshme të teorisë dhe funksionet e ndryshme që ajo mund të kryejë. Në të ardhmen e afërt do ta kemi përsëri të vëshirë të biem plotësisht dakord për natyrën dhe qëllimin e teorisë. Megjithatë, shpresojmë të shkohet drejt njëfarë emëruesi të përbashkët në lidhje me etapat e nevojshme të teorizimit. Hapi i parë konceptohet si sfida më e madhe: arritja e një lloj marrëveshjeje lidhur me termat që duhen përdorur. Derisa të arrijnë një konsensus në lidhje me kuptimin e termave kryesorë të kurrikulës, teoricienët do të jenë nën trysninë e fortë të nxjerrjes së shumë teorive me dobi të madhe.

Megjithëse “pakapshmëria” e termave ndoshta nuk ka lejuar lindjen e një teorie mbizotëruese për kurrikulën, modelet që përshkruajnë kurrikulën dhe përbërësit e ndryshëm të saj sigurisht nuk mungojnë. Ne paraqitëm disa të tilla në këtë kre, me qëllim që t’u japim lexuesve idenë e larmisë së mendimeve dhe të vëmë në dukje elemente të përbashkëta që tërheqin vëmendjen e specialistëve të kurrikulës.

Ku po shkojmë që këtej? Cila është e ardhmja e teorisë? Disa teoricienë ka të ngjarë të vazhdojnë ta studiojnë teorinë nga një këndvështrim makro, të tjerë nga një këndvështrim mikro. Pavarësisht nga pikënisja, baraspesha do të nevojitet: si në këndvështrim, ashtu dhe ndërmjet kategorive të profesionistëve të angazhuar në teori, dhe ndërmjet specialistëve të kurrikulës në shkolla, kolegje, universitete, madje dhe në organet shtetërore, rajonale dhe federale.

LITERATURA E SHFRYTËZUAR

1^ ... bashkon dhe lidh në një tërësi të vetme (shën. i përkth.)

1¹ Ivor F. Goodson, Studying Curriculm (Studimi i kurrikuls), (New York: Teachers College Press, 1994).

2² A. Wise, Legislated Learning: The Bureaucratization of the American Classroom (Të mësuarit e zyrtarizuar: burokratizimi i shkollës amerikane), (Berkeley: University of California Press, 1979), sipas citimit në Ivor F. Good-son, Studying Curriculum (Studimi i kurrikulës), f. 26.

3³ William F. Pinar, William M. Reynolds, Patrick Slattery, dhe Peter M. Taubman, Understanding Curriculum (Të kuptosh kurrikulën), (New York: Peter Lang, 1995).

4⁴ Po aty.

5⁵ Goodson, Studying Curriculum (Studimi i kurrikulës).

6⁶ Joe L. Kincheloe dhe Shirley Steinberg, “The More Questions We Ask, the More Questions We Ask" (Sa më shumë pyetje të bëjmë, aq më shumë pyetje bëjmë), në Joe L. Kincheloe dhe Shirley R. Steinberg, red., Thirteen Questions (Trembëdhjetë pyetje), (New York: Peter Lang, 1995). f. 1-11.

7⁷ Bradley J. Macdonald, red., Theory as a Prayerful Act (Teoria si akt fetar), (New York: Peter Lang, 1995).

8⁸ Max van Manen, "Pedagogical Theorizing" (Teorizimi pedagogjik), kumtesë mbajtur në konferencën vjetore AERA, prill 1980, përfshirë në Macdonald, red., Theory as a Prayerful Act (Teoria si akt fetar), f. 181.

9⁹ Macdonald, red., Theory as a Prayerful Act (Teoria si akt fetar).

10¹⁰ Hilda Taba, Curriculum Development: Theory and Practice (Zhvillimi i kurrikulës: teoria dhe praktika), (New York: Harcourt Brace, 1962).

11¹¹ George J. Posner, Analyzing the Curriculum (Analiza e kurrikulës), (New York: McGraw-Hill, 1992).

12¹² George A. Beauchamp, Curriculum Theory (Teoria e kurrikulës), bot. i katërt, (Itasca, Ill.: Peacock, 1981).

13¹³ Abraham Kaplan, The Conduct of Inquiry (Zhvillimi i hulumtimit), (San Francisco: Chandler, 1964), f. 295.

14¹⁴ Richard E. Snow, “Theory Construction for Research on Teaching" (Ndërtimi i teorisë për hulumtime mbi mësimdhënien), në R. M. Travers, red., Second Handbook of Research on Teaching (Doracaku i dytë i hulumtimeve për mësimdhënien), (Chicago: Rand McNally, 1973), f. 78.

15¹⁵ Joseph Schwab, The Practical: A Language for Curriculum (Praktikja: gjuha e kurrikulës), (Washington, D.C.: National Education Association, 1970).

16¹⁶ Allan A. Glatthorn, Curriculum Leadership (Udhëheqja e kurrikulës), (Glen-view, Ill.: Scott, Foresman, 1987).

17¹⁷ M. Frances Klein, "Approaches to Curriculum Theory and Practice" (Drejtime të teorisë dhe praktikës së kurrikulës), në J. T. Sears dhe J. D. Marshall, red., Teaching and Thinking about Curriculum (Mësimi i kurrikulës dhe mendimi për të), (New York: Teachers College Press, Columbia University, 1990), f. 3-14.

18¹⁸ Po aty.

19¹⁹ Herbert Feigl, "Principles and Problems of Theory Construction in Psychology" (Parimet dhe problemet e ndërtimit të teorisë në psikologji), në W. Dennis, red., Current Trends of Psychological Theory (Rrymat e sotme të teorisë psikologjike), (Pittsburgh: University cf Pittsburgh Press, 1951), f. 182-195.

20²⁰ Fred N. Kerlinger, Foundations of Behavioral Research (Themelet e hulumtimit të sjelljes), bot. i dytë (New York: Holt, Rinehart, 1976), f. 10.

21²¹ Ira J. Gordon, red., Criteria for Theories of Instruction (Kritere për teoritë e mësimdhënies), (Washington, D.C.: Association for Supervision and Curriculum Development, 1968).

22²² Herbert M. Kliebard, "Curriculum Theory: Give Me a 'For Instance'" (Teoria e kurrikulës: më jepni një ‘për shembull’), Curriculum Inquiry (verë 1977), f. 257-268.

23²³ Richard D. Kimpston, Howard Y. Williams, dhe William S. Stockton, "Ways of Knowing and the Curriculum" (Mënyrat e njohjes dhe kurrikula), Educational Forum (dimër 1992), f. 153-172.

24²⁴ Macdonald red., Theory as a Prayerful Art (Teoria si akt fetar).

25²⁵ Max Van Manen, "Edifying Theory: Serving the Good" (Lartësimi i teorisë: t’i shërbesh së mirës), Theory into Practice (dimër 1982), f. 44-93.

26²⁶ May Brodbeck, "Logic and Scientific Method in Research on Teaching" (Logjika dhe metoda shkencore në hulumtimet për mësimdhënien), në N. L. Gage, red., Handbook of Research on Teaching (Doracak i hulumtimeve për mësimdhënien), (Chicago: Rand McNally 1963), f. 44-93.

27²⁷ Kaplan, The Conduct of Inquiry (Realizimi i hulumtimit), f. 20.

28²⁸ van Manen, "Pedagogical Theorizing" (Teorizimi pedagogjik), përfshirë në Macdonald, red., Theory as a Prayerful Act (Teoria si akt fetar).

29²⁹ Po aty.

30³⁰ Kenneth R. Hoover, The Elements of Social Scientific Thinking (Elemente të mendimit shkencor social), (New York: St. Martin's Press, 1984).

31³¹ C. E. Noble, "Induction, Deduction, Abduction" (Induksioni, deduksioni, rrëmbimi), në M. H. Marx dhe F. E. Goodson, red., Theories in Contemporary Psychology (Teori të psikologjisë bashkëkohore), bot. i dytë (New York: Macmillan, 1976), f. 300-308.

32³² Beauchamp, Curriculum Theory (Teoria e kurrikulës).

33³³ Brodbeck, "Logic and Scientific Method in Research on Teaching" (Logjika dhe metoda shkencore në hulumtimet për mësimdhënien).

34³⁴ Gordon, Criteria for Theories of Instruction (Kriteret për teoritë e mësimdhënies).

35³⁵ M. H. Marx, "Theorizing" (Teorizimi), në Marx dhe Goodson, red., Theories in Contemporary Psychology (Teori të psikologjisë bashkëkohore), f. 261-285.

36³⁶ Francis P. Hunkins, "How We Frame Our Questions" (Si i formojmë mendimet tona), kumtesë e pabotuar, 1997.

37³⁷ Franklin Bobbitt, The Curriculum (Kurrikula), (Boston: Houghton Mifflin. 1918).

38³⁸ Bobbitt, The Curriculum (Kurrikula); W. W. Charters, Curriculum Construction (Ndërtimi i kurrikulës), (New York: Macmillan, 1923).

39³⁹ Kliebard, "Curriculum Theory; Give Me a 'For Instance'" (Teoria e kurrikulës: më jepni një ‘për shembull’).

40⁴⁰ John Dewey, The School and Society (Shkolla dhe shoqëria), (Chicago: University of Chicago Press, 1900).

41⁴¹ Kliebard, "Curriculum Theory: Give Me a 'For Instance'" (Teoria e kurrikulës: më jepni një ‘për shembull’).

42⁴² Beauchamp, Curriculum Theory (Teoria e kurrikulës), f. 35.

43⁴³ Ralph W. Tyler, Basic Principles of Curriculum and Instruction (Parimet themelore të kurrikulës dhe të mësimdhënies), (Chicago: University of Chicago Press, 1949).

44⁴⁴ Beauchamp, Curriculum Theory (Teoria e kurrikulës).

45⁴⁵ Kumtesa të rastit nga Elizabeth Maccia dhe George Maccia (Columbus, Ohio: Bureau of Educational Research and Service, Ohio State University, 1963-1965).

46⁴⁶ Mauritz Johnson, "Definitions and Models in Curriculum Theory" (Përkufizime dhe modele në teorinë e kurrikulës), Educational Theory (prill 1967), f. 17-32.

47⁴⁷ James B. Macdonald, "Educational Models for Instruction" (Modele arsimore për mësimdhënien), në J. B. Macdonald dhe R. R. Leeper, red., Theories of Instruction (Teoritë e mësimdhënies), (Washington, D.C.: Association for Supervision and Curriculum Development, 1965), f. 93-98.

48⁴⁸ Gail McCutcheon, "What in the World Is Curriculum Theory?" (Çfarë është teoria e kurrikulës), Theory into Practice (dimër 1982), f.18-23.

49⁴⁹ Bemice J. Wolfson, "Psychological Theory and Curricular Thinking" (Teoria psikologjike dhe mendimi kurrikular), në A. Molnar, red., Current Thought on Curriculum (Mendime të sotme për kurrikulën), (Alexandria, Va.: Association for Supervision and Curriculum Development, 1985), f. 53-72.

50⁵⁰ Decker F. Walker, "Curriculum Theory Is Many Things to Many People" (Teoria e kurrikulës është shumë gjëra për shumë njerëz), Theory into Practice (dimër 1982), f. 62-65.

51⁵¹ Elizabeth Vallance, "The Practical Uses of Curriculum Theory'' (Përdorimet praktike të teorisë së kurrikulës), Theory into Practice (dimër 1982), f. 4-10.

52⁵² Dwayne Huebner, "Toward a Remaking of Curricular Language" (Drejt ribërjes së gjuhës kurrikulare), në W. Pinar, red., Heightened Consciousness, Cultural Revolution, and Curriculum Theory (Vetëdija e lartësuar, revolucioni kulturor dhe teoria e kurrikulës), (Berkeley, Calif.: McCutchan, 1974), f. 36-37.

53⁵³ Henry A. Giroux, Postmodernism, Feminism, and Cultural Politics (Postmodernizmi, feminizmi dhe politika kulturore), (Albany, N.Y.: State University of New York Press, 1991). 54. Kliebard, "Curriculum Theory as Metaphor" (Teoria e kurrikulës si metaforë).

54⁵⁴ Kliebard, “Curriculum Theory as Metaphor” (Teoria e kurrikulës si metaforë).

55⁵⁵ Paulo Freire, The Politics of Education, Culture, Power, and Liberation (Politika e arsimit, kulturës, pushtetit dhe lirisë), (South Hadley, Mass.: Bergin & Garvey, 1985).

56⁵⁶ William Pinar, "Notes on the Curriculum Field 1978" (Shënime për fushën e kurrikulës 1978), Educational Researcher (shtator 1978), f. 5-12.

57⁵⁷ John McNeil, Curriculum: A Comprehensive Introduction (Kurrikula: hyrje e përgjithshme), bot. i katërt, (Glenview, Ill.: Scott Foresman, 1990).

58⁵⁸ William Pinar, "Heightened Consciousness, Cultural Revolution and Curriculum Theory: An Introduction" (Vetëdija e lartësuar, revolucioni kulturor dhe teoria e kurrikulës: hyrje), në W. Pinar, red., Heightened Consciousness, Cultural Revolution, and Curriculum Theory (Vetëdija e lartësuar, revolucioni kulturor dhe teoria e kurrikulës), f. 1-15.

59⁵⁹ Dorothy Huenecke, "What Is Curriculum Theory? What Are Its Implications for Practice?" (Çfarë është teoria e kurrikulës? Ç’pasoja ka për praktikën?), Educational Leadership (janar 1982), f. 290-294.

60⁶⁰ Klein, "Approaches to Curriculum Theory and Practice" (Këndvështrime të teorisë dhe praktikës kurrikulare).

61⁶¹ Huenecke, "What Is Curriculum Theory? What Are Its Implications for Practice?" (Çfarë është teoria e kurrikulës? Ç’pasoja ka për praktikën?).

62⁶² Pinar et. al., Understanding Curriculum (Të kuptosh kurrikulën).

63⁶³ James Macdonald, "Curriculum Theory" (Teoria e kurrikulës), në J. R. Dress dhe D. E. Purpel, red., Curriculum: An Introduction to the Field (Kurrikula: hyrje në këtë fushë), (Berkeley, Calif.: McCutchan, 1978), f. 44-56.

64⁶⁴ Pinar el al., Understanding Curriculum (Të kuptosh kurrikulën).

65⁶⁵ W. Pinar, red., Curriculum Theorizing: The Reconceptualists (Teorizimi për kurrikulën: rikonceptualistët), f. 283-298; William Pinar dhe Madeline Grumet, Toward a Poor Curriculum (Drejt një kurrikule të varfër), (Dubuque, Ia.: Kendell-Hunt, 1976); dhe Pinar, Contemporary Curriculum Discourse (Bisedë për kurrikulën e sotme), (Scottsdale, Ariz.: Gorsuch Scaris-brick,1988).

66⁶⁶ Pinar et al., Understanding Curriculum (Të kuptosh kurrikulën).

67⁶⁷ Robert Young, A Critical Theory of Education (Teoria kritike e kurrikulës), (New York: Teachers College Press, Columbia University, 1990).

68⁶⁸ Klein, "Approaches to Curriculum Theory and Practice" (Këndvështrime të teorisë dhe praktikës kurrikulare); Schubert, Curriculum: Perspective, Paradigm, and Possibility (Kurrikula: këndvështrime, paradigma dhe mundësi).

69⁶⁹ Kincheloe dhe Steinberg, "The More Questions We Ask, The More Questions We Ask" (Sa më shumë pyetje të bëjmë, aq më shumë pyetje bëjmë).

70⁷⁰ Po aty.

71⁷¹ Regenia Gagnier, "Feminist Postmodernism: The End of Feminism or the End of Theory?" (Postmodernizmi feminist: fundi i feminizmit apo fundi i teorisë), në Deborah L. Rhode, red. Theoretical Perspectives on Sexual Difference (Këndvështrime teorike mbi dallimin seksual), (New Haven, Conn.: Yale University Press, 1990), f. 21-30.

72⁷² Po aty.

73⁷³ Marilyn Frye, "The Possibility of Feminist Theory" (Mundësia e teorisë feministe), në Deborah L. Rhode, red., Theoretical Perspectives on Theoretical Difference (Këndvështrime mbi ndryshimet teorike), (New Haven, Conn.: Yale University Press, 1990), f. 183.

74⁷⁴ William E. Doll, Jr., A Post Modern Perspective on Curriculum (Këndvështrim postmodern për kurrikulën), (New York: Teachers College Press, 1993).

75⁷⁵ Patrick Slattery, Curriculum Development in the Postmodern Era (Zhvillimi i kurrikulës në epokën postmoderne), (New York: Garland Publishing, Inc., 1995).

76⁷⁶ Michael Peters, red., Education and the Postmodern Condition (Arsimi dhe gjendja postmoderne), (Westport, Conn.: Bergin and Garvey, 1995).

77⁷⁷ Charles Jencks, red., The Post-Modern Reader (Lexuesi postmodern), (New York: St. Martin's Press. 1992).

78⁷⁸ Po aty.

79⁷⁹ Po aty.

80⁸⁰ David Harvey. "The Condition of Postmodernity" (Gjendja e postmodernizmit), në Jencks, red., The Post-Modern Reader (Lexuesi postmodern), f. 302.

81⁸¹ Foucault, cituar në Harvey, "The Condition of Postmodemity" (Gjendja e postmodernizmit).

82⁸² Harvey, "The Condition of Postmodemity" (Gjendja e postmodernizmit).

83⁸³ Pinar et al., Understanding Curriculum (Të kuptosh kurrikulën).

84⁸⁴ Harvey, "The Condition of Postmodemity" (Gjendja e postmodernizmit).

85⁸⁵ Po aty.

86⁸⁶ Po aty.

87⁸⁷ Po aty.

88⁸⁸ Slattery, Curriculum Development in the Postmodern Era (Zhvillimi i kurrikulës në epokën postmoderne), f. 152.

89⁸⁹ Decker Walker, "What Are the Problems Curricularists Ought to Study?" (Cilat janë problemet që duhet të studiojnë specialistët e kurrikulës?), Curriculum Theory Network (Vëll. 4, 1974), f. 217-218.

90⁹⁰ Robert Cummings Neville, The Highroad around Modernism (Rruga rreth modernizmit), (Albany, N.Y.: State University of New York Press, 1992).

91⁹¹ Harvey, "The Condition of Postmodernity" (Gjendja e postmodernizmit) f. 315.