Punktuatsiya

 
 
 
TOPSHIRIQ. 
Berilgan matndan qo’shma gaplarni aniqlang va qurilish qoliplarini tahlil 
qiling. 
Suv qalqisa, loyqasi yuqoriga chiqqanday, zamon qalqigandan buyon yomon ko’paydi. Erta 
bahorda ularning tug’ay deb turgan sigirini o’g’irlab ketishdi. O’sha kecha Shoikrom tungi 
smenada edi. Kechasi bilan sharros jala quyib chiqdi. Shoikrom tong saharda bir nimani 
sezganday ko’ngli g’ash tortib, uyiga qaytdi. Kelsa, xotini, onasi, bolalari dod solib o’tirishibdi. 
Xadicha og’ir oyoq emasmi, o’zi bilan o’zi ovora bo’lib, bilolmay qolibdi. Ertalab tursa, ko’cha 
eshik lang ochiq, yong’oqqa bog’log’liq sigir yo’q.
(O’.Hoshimov. "Urushning so’nggi qurboni") 
TOPSHIRIQ. 
Matndagi qo’shma gaplarning bog’lanish sxemasini tuzing. 
- Shoshmang, yana bir narsani aytib beray, buni cho’pchak deysiz, lekin o’ngkay chin so’z. 
Boy yaxshi ovqatlarni - palov, norin, qazi-qartani yemas ekan. Palov me'damga mixdek qadaladi, 
qazi-qarta mijozimga to’g’ri kelmaydi, der ekan. Albatta, hammasi bahona. Har kuni yovg’on 
xo’rdi, so’k oshi qildirar ekan. O’g’li – xo’jayinim - uylangandan keyin, ro’zg’orni yaxshilab, 
ovqatlarni mo’l-jo’l qila boshladi. Lekin juda yashirin. Otasining pulidan o’g’irlab, xarajat 
qilaveribdi-da. O’zlari shiringina taom pishirib yeb, kechqurun boyga qozi yo’q, suyuq osh 
tayyorlab qo’yishar ekanlar.
(Oybek. «Qutlug’ qon»)
TOPSHIRIQ.
Murakkab qo’shma gaplarning Quyida berilgan qurilish chizmasiga muvofiq 
keluvchi misollar tuzing. 
 
 
TOPSHIRIQ. 
Murakkab qo’shma gaplarning Quyida berilgan qurilish chizmasiga muvofiq 
keluvchi misollar tuzing. 
 
 
 
 
 
TOPSHIRIQ. 
Berilgan murakkab qo’shma gaplarning qurilish chizmalarini tuzing. 
 
1. Agarda aytganlarimga ko’nsa, hammasi men istagandek bo’lsa, muammolarimiz hal 
bo’ladi, ishlarimiz yurishib ketadi.
2. Ta'til boshlanib, qishloqqa qaytganimizda, kech kirgan va ko’chada biror zog’ ko’rinmas 
edi.
3. Shunisi ma'lumki, birlashsak, kuchlarimiz ko’paysa, maqsadga erishish mumkin.
1 
2 
3 
1 
2
2 
3 
1 
2 
3 
4 
2 
1 
3 
4 

---

88