Punktuatsiya

Tayanch tushunchalar:
o‘zbek punktuatsiyasining asosiy tamoyillari, punktogramma- 
tinish belgilari, nuqta, so‘roq belgisi, undov belgisi, nuqtali vergul, ko‘p nuqta, vergul, ikki nuqta, 
tire, qavs, qo‘shtirnoq, tinish belgilarining qo‘sha qo‘llanishi.
 
Nazorat savollari: 
 
1. Nuqta va ko‘p nuqta qanday o‘rinlarda qo‘llanadi?
2. So‘roq va undov belgilari qanday o‘rinlarda qo‘llanadi? 
3. So‘roq va undov belgilari qachon qo‘sha qo‘llanadi? 
4. Vergul va nuqtali vergul qanday o‘rinlarda qo‘llanadi? 
5. Ikki nuqta qanday o‘rinlarda qo‘llanadi? 
6. Tire qanday o‘rinlarda qo‘llanadi? 
7. Qavs va qo‘shtirnoq qanday o‘rinlarda qo‘llanadi? 
8. Qaysi tinish belgilari qo‘sha qo‘llana oladi?
 
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 
 
1.
Abdullayev A. Ko‘chirma gap va unga bog‘liq terminlar // О‘zbek tili va adabiyoti. 1971.
№3. 
2.
Abdullayev A. Hozirgi o‘zbek adabiy tilida ko‘chirma gapli konstruksiyalar. - Toshkent: 
Fan, 1978.
3.
Abdullayeva D. Muallif gapi tarkibi // Til va adabiyot ta’limi. 2002. - №4. - B.17.
4.
Abdurahmonov G‘. Qo‘shma gap. - Toshkent: О‘zpednashr. 1957. - 150 b. 
5.
Abdurahmonov G‘.Qo‘shma gaplar sintaksisi asoslari. - Toshkent: О‘zFA, 1958. - 325 b. 
6.
Abdurahmonov G‘. О‘zbek tili grammatikasi. - Toshkent: О‘qituvchi, 1996. - 248 b.
7.
Asqarova M. Hozirgi zamon o‘zbek tilida qo‘shma gaplar. - Toshkent: О‘z Fan. 1960. 
8.
Asqarova M. О‘zbek tilida ergashish shakllari va ergash gaplar. - Toshkent. 1966. 
9.
Berdialiyev A., Saidniyozov A. Gap tarkibining nisbiylashgan bo‘laklari va semantik-
sintaktik nomutanosiblik // Turkiy tillar taraqqiyoti muammolari. - Toshkent. 1993. - B. 52. 
10.
Бердиалиев А. Семантико-сигнификативная парадигматика и синтагматические 
отношения в конструкциях сложноподчинённого предложения узбекского литературного 
языка // Автореф. дисс.. док. филол. наук. -Ташкент, 1989. 
11.
Berdialiyev A. va boshqalar. О‘zbek tili ergash gapli qo‘shma gaplarning nazariy 
metodikasi bo‘yicha tavsiyanoma. - Toshkent. 1988.
12.
Boymirzayeva S. Payt munosabatini ifodalovchi qo‘shma gaplar sinonimiyasi // Til va 
adabiyot ta’limi. - 2002. - №5. - B.38. 
13.
Kamol F. Qo‘shma gaplarga doir masalalar. -Toshkent. 1955.
14.
Mahmudov N. Ergash gaplarning tabiati va tasnifi masalasi // О‘zbek tili va adabiyoti. 
1991. - №3. - B. 14. 

---

82 
15.
Mahmudov N., Nurmonov A. О‘zbek tilining nazariy grammatikasi. - Toshkent:
О‘qituvchi, 1995.
16.
Muhammadiyeva M. Harakat vaqtining payt ergash gapli qo‘shma gaplar tarzida 
ifodalanishi // Til va adabiyot ta’limi. 2002. - №1. - B.77. 
17.
Nazarov K., Ubayeva F., Narimonova M., Sayfullayeva R. Qo‘shma gap komponentlarini 
sistemali o‘rganish masalasiga doir // Hozirgi o‘zbek adabiy tilining taraqqiyot yo‘nalishlari. - 
Toshkent. 1990. - B. 22-25.
18.
Nazarov K. О‘zbek tili punktuatsiyasi. - Toshkent: О‘qituvchi, 1976. 
19.
Nazarov K. To‘g‘ri yoza olasizmi? - Toshkent: О‘zbekiston, 1979. 
20.
Nazarov K. Tinish belgilari va yozma nutq. - Toshkent: Fan, О‘qituvchi, 1974. 
21.
Nazarov K., Egamberdiyev. О‘zbek tili imo-ishoralari qoidalari. - Toshkent: О‘qituvchi,
1996. 
22.
Ne’matov H. Tajalli bilan tasavvuf nazariyasi va tilshunoslikda sintaksisni o‘rganish 
masalalari // О‘zbek tili va adabiyoti. - 1993. - №2. 
23.
Nurmonov A. Gap haqidagi sintaktik nazariyalar. -Toshkent. 1988.
24.
Nurmonov A., Mahmudov N., Ahmedov A., Solixo‘jayeva S. О‘zbek tilining mazmuniy 
sintaksisi. - Toshkent: Fan, 1992.
25.
Nurmonov A. О‘zbek tilshunosligi tarixi. - Toshkent: О‘zbekiston. 2002. - B. 207.
26.
Sayfullayeva R. Ergashgan qo‘shma gapning tasnifi // О‘zbek tili va adabiyoti. - 1989.
- № 3.
27.
Sayfullayeva R. Hozirgi o‘zbek tilida qo‘shma gaplarning shakl-funksional talqini.-
Toshkent: Fan, 1994. - 357 b. 
28.
Sayfullayeva R. Hozirgi o‘zbek adabiy tilida qo‘shma gaplarning shakl-vazifaviy (formal-
funksional) talqini // Filol. fan. d-ri ... diss. avtoref. - Toshkent. 1993. - B. 48.
29.
Shoabdurahmonov Sh. Punktuatsiya qoidalari. -Toshkent.1953. 
30.
Shoabdurahmonov Sh. О‘zbek tilida punktuatsiya. -Toshkent. 1955. 
31.
G‘ulomov A., Asqarova M. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. - Toshkent: О‘qituvchi, 1987.
32.
Haydarov M. Ko‘chirma gap va muallif gapining joylashishi // О‘zbek tilshunosligiga oid 
tadqiqotlar. 5- chiqish. - Toshkent. 1993. - B.49.
33.
Hozirgi o‘zbek adabiy tili. 2-kitob. Sintaksis. - Toshkent: Fan, 1966. 
34.
Hoshimov G‘. Qo‘shma gaplarning yana bir tipik turi xususida // О‘zbek tili va adabiyoti. 
2002. - №4. - B. 27-29.