Pul va banklar fanidan keys studylar. 1-topshiriq. Quyidagi so’z va birikmalarga ta’rif bering

10.Pul bazasi va uning tarkibi. Milliy valyutaning barqarorligini ta’minlash uchun O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki quyidagi asosiy vazifalarni bajaradi.

1. Monator siyosatni va valyutani boshqarish siyosatini shakllantirish, qabul qilish hamda amalga oshirish.

   
   

2. O’zbekiston Respublikasida xisob-kitoblarning samarali tizimini tashkil qilish va ta’minlash.

   
   

3. Banklar faoliyatini tartibga solish va ular faoliyati ustidan nazorat qilish.

   
   

4. O’zbekiston Respublikasining rasmiy oltin valyuta zahirasini saqlash va ularni boshqarish.

   
   

5. Moliya vazirligi bilan birgalikda davlat byudjetining kassa ijrosini tashkil etish.

   
   

11. Pulning aylanish tezligi va uni hisoblash uslublari. Pulning aylanish tezligiga ta’sir qiluvchi omillar. Pul massasi va pul bazasi.Pul muomalasining asosiy miqdoriy ko'rsatkichlaridan biri bu pul ta'minoti- jismoniy va yuridik shaxslarga va davlatga tegishli bo'lgan turli xil ulanishlar va xizmatlarga xizmat ko'rsatadigan xarid, to'lash va to'plangan mablag'lar to'plami.
Birja va to'lov-hisob-kitob munosabatlarining shakllari rivojlanishi bilan pul massasining tarkibi va tuzilishi sezilarli o'zgarishlarga uchradi. XX asr boshlarida. Oltin muomalasi bilan rivojlangan mamlakatlarda tuzilma quyidagicha edi: oltin tanga 40%, banknotalar va boshqa kredit pullar - 50%, kredit tashkilotlaridagi qoldiqlar - 10% Birinchi Jahon urushi arafasida - mos ravishda 15,22 va 63%;Oltin pullarning avval ichki, so'ngra tashqi muomaladan chiqib ketishi pul massasi tarkibiga jiddiy ta'sir ko'rsatdi. Haqiqiy pullar (oltin) muomaladan butunlay yo'q bo'lib ketdi, naqd va naqdsiz shaklda ishlaydigan qaytarib berilmaydigan kredit pullari (birinchi navbatda banknotalar) ustun mavqeni egalladi.
12. Pul multiplikatori va uni aniqlash tartibi. (ing . multiplier — koʻpaytiruvchi, oshiruvchi) — iqtisodiyotdagi moliyaviy okimlarning ikki (baʼzan ikkitadan koʻprok) koʻrsatkich (parametr)lari oʻrtasidagi bogʻlanishlarni [mas, davlat byudjeta harajatlarining oʻsishi bilan yalpi ichki mahsulot (YAIM)ning hajmi, depozitlar hajmi bilan muomalada boʻlgan pul massasi oʻrtasidagi) tavsiflovchi koʻrsatkich. Akselerator (ishlab chiqarish hajmini oshirish natijasida ishlab chiqarishga jalb etiladigan yangi investitsiyalar necha marta koʻpayishini aks ettiradigan makro-iqtisodiy koʻrsatkich) bilan birgalikda qoʻllanadi.