Pul va banklar fanidan keys studylar. 1-topshiriq. Quyidagi so’z va birikmalarga ta’rif bering

Nazorat savollari.


1. Oltindan pul sifatida foydalanish-mamlakatning pul va valyuta munosabatlarini oltindan pul tovari sifatida foydalanish asosida tashkil qilish shakli. Oltin standart oltin tanga, oltin yombi va oltin deviz (oltin valyuta) turlariga boʻlinadi (qarang Devizlar). Oltin tanga standart eng barqaror pul tizimi boʻlib, inflyasiyani istisno etadi, chunki ehtiyojdan ortiq oltin tangalar muomaladan olinib xazinaga aylanadi. Oltin standartni 1821 yilda Angliya banki boshlab berdi. Bu tizim huquqiy jihatdan 1867 yilda Parij konferensiyasida davlatlararo bitim bilan rasmiylashtirildi. Milliy valyuta kursi oltinga qatʼiy bogʻliq boʻlib, valyutaning oltin tarkibi orqali qatʼiy valyuta kursi boʻyicha birbiri bilan oʻzaro muvofiqlashtirilgan.
2. Oltinning demonetizatsiya qilinishi - bu oltinning pul funktsiyalarini bajarishdan asta-sekin maxrum etish jarayonidir. Demonetizatsiya jarayoni, XIX asr oxirigacha bir necha yuz yil davom etgan kumush demonetizatsiyasi kabi uzoq muddatli jarayondir.
3. Pul shakllari va turlarining evolyutsiyasi. Har bir iqtisodiy kategoriyada amal qiluvchi hamda mamlakat rivojlanishining asosiy dastaklaridan biri pul bo‘lib, bozor iqtisodiyotiga o‘tish va unda ish yuritishda pulning mavqei va ahamiyati yanada oshib boradi. Darhaqiqat, pul - «bozor tili» deb bekorga aytishmagan. Har bir iqtisodiy axborot, tovarlar va xizmatlar bahosi, to‘lovlar, daromadlar va xarajatlar, moliyaviy talablar va majburiyatlar, iqtisodiy aloqalar makro va mikro darajalarda faqat pulda ifoda qilinadi.
4. To‘laqonli yoki haqqoniy pullar: ularning turlari va evolyutsiyasi. Pulning kelib chiqishi, tabiatiga nazariy jihatdan ikki xil: ratsionalistik va evolyutsion
yondashuv mavjud.
Ratsionalistik yondashuv asoschilari pulning kelib chiqishini kishilar o’rtasida kelishuv
tufayli yuz bergan deb tushuntirishadi. Bu yondashuv XVIII asr oxirlarigacha hukm surgan. Bu
sub’ektiv psixologik yondashuv hozirgi paytda ham ayrim iqtisodchilar tomonidan qo’llaquvvatlanadi.
Evolyutsion yondashuvda esa pul jamiyatning ijtimoiy – iktisodiy taraqqiyoti mahsuli deb
qaraladi. Pul ob’ektiv zaruriyat tufayli turli-tuman tovarlar ichidan barcha tovarlarga
ayirboshlanadigan maxsus tovar sifatida ajralib chiqqan.