Pul mablag’larining vaqтdagi qiymaтi

S = P * (1 + ----- ) ^nm (1,10.)
m
Masalan, 1000,0 ming so’m miqdordagi mablag’ingizni yillik 6 % li stavka bo’yicha 5 yilga bankga qo’ydingiz. Foizlar har chorakda hisoblab boriladi. Pul mablag’ingiz besh yildan keyin 1346,9 ming so’mni tashkil qiladi, ya’ni:

0,06
S = 1000,0( 1 + -------)^4*5=1000,0 * (1+0,0015)²⁰ =1346,9 ming so’m

4

Shunday qilib yuqoridagi formulalar yordamida pul mablag’larini kelgusi qiymatlarini nafaqat yillar bo’yicha, balki oylar yoki yarim yillar va chorakllar bo’yicha ham hisoblab borish imkonini beradi.

4. Pul oqimlarning joriy qiymati.

Pul oqimlarining joriy qiymati diskontlangan qiymat deb ham ataladi. Joriy qiymat kelgusidagi pul mablag’larining kirim yoki chiqimining bugungi kundagi summasidir (1-chizmaga karang). Joriy qiymat kelgusida olinadigan qan-daydir summaga erishish uchun hozirda quyilishi kerak bo’lgan kapital qo’yil-malar summasini o’zida ifodalaydi. Uni boshqacha qilib kelgusi ehtiyoj-larimizning hozirgi qiymati, deb ham aytish mumkin. Joriy qiymatni hisoblash pul oqimlarining kelgusi qiymatlarini hisoblashga nisbatan aksincha hisob-lanadi. Uni hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:

S
P = S * 1G’ (1+R) ⁿ, yoki R = -------- (1,11.)
(1+R) ⁿ

Pul oqimlarni joriy qiymatini hisoblashda turli davrlar uchun (n) turli foiz stavkalari (R) uchun (1+R)ⁿ ning qiymatlari koeffitsent ko’rinishida ilova qilib berilgan (ilovadagi S-1 jadvali).

5.Annuitetning joriy va kelgusi qiymati.

Annuitet - o’zaro teng vaqt oraligidan keyin amalga oshiriladigan o’zaro teng bo’lgan to’lovlar ketma-ketligidir. Demak, annuitetlarda:

hamma to’lovlar yoki tushumlar hajmi bo’yicha bir xil bo’lishi kerak;
to’lovlar va tushumlar davriyligi bir xil bo’lishi kerak;
foizlar har bir davr uchun bir marotaba hisoblanishi kerak.
Annuitet to’lovlari asosiga qo’yilgan hisoblash tartibidan qarzli va ulushli qimmatli qog’ozlarni baholashda, investitsion loyihalarni tahlil qi-lishda va moliyaviy ijara bo’yicha to’lovlarni amalga oshirishni hisoblashlarda keng foydalaniladi. Ular doimiy bir xil vaqtda bir xilso’mmaga teng bo’lgan to’-lovlarni tashkil etadi.
Amalga oshiriladigan to’lovlar bo’yicha pul oqimini davr boshida yoki uni oxirida amalga oshirilishi nuqtai nazaridan annuitetlarni 2 turga ajratiladi: prenumerando va postnumerando. Prenumerando turida pul to’lovlari har bir davrning boshiga, ya’ni avans tariqasida berilib boradi va bunday annuitetlarni qoplanadigan annuitetlar deb ham aytiladi. Postnumerando turida esa to’lovlar har bir davrning oxirida amalga oshiriladi va bu to’lovlarni oddiy annuitetlar deb ham aytiladi (chizma 10.2).
0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5

Prenumerando oqimi Postnumerando oqimi

(Qoplanadigan annuitet) (Oddiy annuitet)

10. 2- chizma. Pul oqimlarining turlari

Amaliyotda pul oqimlarining postnumerando (oddiy annuitetlar) turi ko’p-rok tarqalgan bo’lib, aynan shu turdagi pul oqimlari investitsion loyihalarni tahlil qilish uslubiyotini asosiga qo’yilgandir.

Annuitetlar ham pul oqimlarining kelgusi va joriy qiymatlari bo’yicha hisoblanishi mumkin.