Publications


Past haroratda yumshatish



Download 1,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/98
Sana27.01.2022
Hajmi1,4 Mb.
#413837
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   98
Bog'liq
materialshunoslik1

Past haroratda yumshatish
. Agar qaynoq holda mexanik
ishlov berilgandan keyin po‘latning tuzilishi yaxshi bo‘lsa va
qayta kristallashga hojat qolmasa, faqat ichki zo‘riqishni yo‘qo-
tish talab qilinsa, u holda po‘lat A
s1
dan past haroratda qizdi-
riladi. Qizdirish 100—150 grad/soat tezlik bilan amalga oshiriladi.
Shu haroratda ma’lum vaqt tutib turilgandan keyin havoda
sovitiladi.
Yumshatish haroratida tutib turish vaqti bir tonna quymaga
0,5—1,0 soatni tashkil etadi. Uglerodli va legirlangan po‘latlarni
kesish, quyish va boshqa yo‘llar bilan uzatishdan oldin ular
past haroratda yumshatiladi. Past haroratda yumshatishda
qizdirish tezligi va ayniqsa, sovitish tezligi kichikroq bo‘lishi
kerak, shunda yangi ichki termik zo‘riqishlar yuzaga kelmaydi.
Rekristallash yo‘li bilan yumshatish deformatsiyalangan
metall yoki qotishmaga termik ishlov berishdan iborat bo‘lib,
bunda rekristallanish asosiy jarayon hisoblanadi. Termik ishlov
berishning bu turi ko‘pincha sovuqlayin deformatsiyalashdan
keyin qo‘llaniladi.


35
Parchinlash
– plastik deformatsiyalash tufayli metall ma-
teriali tuzilishi va xossalarining o‘zgarishi.
Plastik deformatsiyalanish natijasida kristall panjara bu-
ziladi, metall donlari deformatsiyalanadi va muayyan yo‘nalish
oladi, deformatsiyalanishga qadar don teng o‘qli shaklda
bo‘ladi, deformatsiyalangandan keyin sirpanish tekisliklari
bo‘yicha siljishi natijasida donlar ta’sir etayotgan kuchlar
yo‘nalishida cho‘ziladi va tolali tuzilish hosil qiladi.
Deformatsiya qancha kuchli bo‘lsa, donlar shuncha ko‘p
cho‘ziladi va nihoyat 80—90 % deformatsiyalanganda donlarning
chegaralari yaxshi ko‘rinmaydi. Bunga sabab shuki, deforma-
tsiyalanish natijasida ichki zo‘riqishlar paydo bo‘ladi, kristall
panjara buziladi, don o‘rta qismining ishlanuvchanligi chekka
qismlarining ishlanuvchanligiga yaqinlashadi.
Muayyan metallda plastik deformatsiyalanishdagi siljish
kristall bo‘yicha ko‘chishlar natijasida sodir bo‘ladi. Lekin plastik
deformatsiyalanish metallda yangi ko‘chishlarning paydo
bo‘lishi va to‘planishiga olib keladi. Deformatsiyalanmagan
metallda ko‘chishlar zichligi 1 sm
2
da 10
6
—10
8
ni tashkil etadi,
deformatsiyalangandan keyin xuddi shu metallda u 1 sm
2
da
10
10
—10
12
ga yetadi. Deformatsiyalangan metallda ko‘chish-
larning to‘planishi ularning kristall holida harakatlanishini qi-
yinlashtiradi va sekinlashtiradi, bu esa, o‘z navbatida, metall-
ning deformatsiyalanishga qarshilik ko‘rsatishiga, ya’ni uning
puxtalanishiga sabab bo‘ladi.
Deformatsiyalanmagan metallga nisbatan deformatsiya-
langan metallning energiya zaxirasi ko‘p va muvozanatlash-
magan, termodinamik beqaror holatda bo‘ladi. Bunday me-
tallda, hatto xona haroratida ham uni yanada beqaror holatga
olib keladigan jarayonlar o‘z-o‘zidan sodir bo‘lishi mumkin.
Lekin, agar deformatsiyalangan metall qizdirilsa, bu jarayon-
lar tezligi ortadi. Ozroq qizdirish (temir uchun 300—400 °C)
kristall panjaradagi buzilishlarni yo‘qotadi, lekin mikrotuzilish
o‘zgarishsiz qoladi, donlar avvalgidek cho‘zilgan bo‘ladi. Bunda
puxtalik qisman pasayadi, plastiklik esa ortadi. Bunday ishlov
berish
 

Download 1,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish