"psixologiya"

3. Qobiliyat to’g’risida tushuncha. Qobiliyatning sifat va miqdor tavsifi.  
Qobiliyatlar va yoshlarning kasb tanlash muammolari. 
     
Xush,  qobiliyatlar  nima?  Qobiliyatlar  kishining  shunday  psixologik 
xususiyatlaridirki,    bilim,    ko’nikma,    malakalar  orttirish  shu  xususiyatlarga 
bog’liq  bo’ladi,  lekin  shu  xususiyatlarning  o’zlari  mazkur  bilim,  ko’nikma,  
malakalarga  taalluqli  bulmaydi.    Qobiliyatlar  bilim,    ko’nikma,    malakalarni 
egallashda  namoyon  bo’lsa  ham,  bilimlar  va  ko’nikmalarni  egallash  bilan 
bog’lanib  qolmaydi.  Qobiliyatlar  va  bilimlar,    qobiliyatlar  va  malakalar,  
qobiliyatlar va ko’nikmalar aynan bir-biriga o’xshash narsa emas. 
 
Malakalar  ko’nikma  va  bilimlarga  nisbatan  kishining  qobiliyatlari 
kandaydir  imkoniyat  sifatida  namoyon  bo’ladi.    Tuproqqa  tashlangan  don  ana 
shu  dondan  unib  chiqishi  mumkin  bo’lgan  boshoqqa  nisbatan  atigi  imkoniyat 
bo’lib  hisoblangani  singari  kishining  qobiliyati  bu  bilimlar  va  ko’nikmlarni 
egallash uchun imkoniyat hisooblanadi xolos. 
 
Qobiliyatlar  faqat  faoliyatda,    shunda  ham  faqat  ana  shu  qobiliyatlarsiz 
amalga oshirilishi mumkin bo’lmagan faoliyatdagina namoyon bo’ladi. 
Qobiliyatlar bilim, malaka va ko’nikmalarning o’zida ko’rinmaydi,  balki 
ularni egallash dinamikasida namoyon bo’ladi,  ya’ni, boshqacha qilib aytganda, 
mazkur  faoliyat  uchun  muhim  bo’lgan  bilimlar  va  ko’nikmalarni  egallash 
jarayoni  turli  teng  sharoitlarda  qanchalik  tez,  chuqur,  oson  va  mustahkam 
amalga oshirilishida namoyon bo’ladi. Xuddi ana shu o’rinda yuzaga chiqadigan 
farqlar bizga qobiliyatlar xaqida gapirish xuquqini beradi.