Psixologiya va gumanitar fanlar kafedrasi

Roziy Abu Bakr Muhammad ibn Zakariy (28-avgust 865) o‘rta va
yaqin Sharq xalqlarining ilg‘or ijtimoiy va falsafly olimlaridandir. U umrini tabobat ilmiga, shuningdek, falsafani o‘rganishga bag‘ishladi. U aql
masalasiga (tafakkur) alohida e’tibor berdi va aql bilan inson hayvonot
dunyosidan ustun turishini, aql orqali o‘z xohish va istaklarga yetishish
mumkinligini uqtiradi. «Aql orqali biz o‘zimizni ulug‘lovchi, ziynatlovchi
va hayotimizni xayrli qiluvchi hamma narsani bila olamiz», — deb
ko‘rsatadi. Aql yordamida yerning shakli, quyosh va oyning kattaligi, yulduzlar harakati, ularning uzoqligini va oqishini bilib olamiz, deydi.
Roziy falsafa ilmini nihoyatda ulug‘laydi... Kimki falsafani o‘rganish
bilan mashg‘ul bo‘lsa, u haqiqat yo‘lidan borishga loyiqdir. Haqiqatdan
ham kishilarning ruhi bu dunyoning chirkinlari va qorong‘uliklaridan
musaffo bo‘lish va farog‘atga yetishishi faqat falsafani o‘rganish bilan
bo‘ladi. Agar inson falsafani o‘rgansa, biz tasawur qila olishimiz mumkin
boigan darajada oz qismini bo‘lsa ham egallay olsa, u o‘zining jonini
chirkinlik, qorong‘ulikdan tozalaydi va qutqaradi, deb ko‘rsatadi. U ilmiy
tadqiqot ishlariga alohida e’tibor berdi. Bu tadqiqotlar kishi ruhiga ta’sir
etishi, lining aql-idrokini shakllantirishga alohida urg‘u berdi.
Seminar mashg’uloti uchun savollar:
1. Abu Ali ibn Sino asarida mijoz tiplari?
2. Emotsionallik va inson hissiyotining kuchi Abu Ali ibn Sino fikriga ko’ra nimasi bilan belgilanadi?
3. Roziy Abu Bakr Muhammad ibn Zakariy aql haqidagi qarashlari?
Topshiriq
“Klaster”
Abu Ali ibn Sino va Ar-Roziyning tibbiyotga va psixologiya fani rivojiga qo’shgan hissasini qayd eting: