Psixologiy asi


Meningoensefalit va ensefalitlarda kuzatiladigan ruhiy-hissiy


bet147/208
Sana25.03.2022
Hajmi
#508614
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   208
Bog'liq
Tibbiyot psixologiyasi, Ibodullayev Z., 2009

Meningoensefalit va ensefalitlarda kuzatiladigan ruhiy-hissiy
buzilishlar
Meningoensefalit 
- bu bosh miya pardalari va miya to'qim asining 
yalligManish kasalligidir. Bosh miya yoki uning pardalarida ketayotgan 
patologik jarayonni anatom ik nuqtai nazardan kelib chiqqan holda 
o'rganish mushkul, albatta. Masalan, aksariyat hollarda miya pardalarida 
kechayotgan yalligManish jarayonlari miya to'qimasiga o'tishi, y a ’ni 
meningoensefalit rivojlanishi yoki virusli infeksiyalar gematoensefalik 
to 'siq dan o 'tib bosh miya to ‘qim alarida yalligManish jarayonlarini 
(ensefalitlar) yuzaga keltirishi mumkin. Meningoensefalit og‘ir kasallik 
boMib, meningitdan farqli oMaroq chuqur nevrologik buzilishlar bilan 
namoyon bo'ladi, ya’ni monoparez, gemiparez, tetraparezlar, giperkinezlar 
va h.k. Ushbu nevrologik buzilishlarning paydo bo'lishi yallig'lanish 
jarayoni miya to'qimasining qaysi qismida joylashganiga bog'liq. Bu 
m a’lumotlar nevrologiya darsliklarida keltirilgan.
Boshqa yallig'lanish kasalliklari kabi meningoensefalitlar bilan ham 
asosan yosh bolalar va o'sm irlar k o 'p kasallanishadi. Shuning uchun 
ham bolalik va o'smirlik davrlarida o'tkazilgan meningoensefalitlarda 
n ev ro lo g ik a s o ra tla rd a n ta sh q a ri, tu rli d a ra ja d a ifo d alan g an
neyropsixologik (nutq, xotira, tafakkur, hissiyot va h.k) asoratlar ham 
qoladi. Bu davrlarning har bir bosqichida murakkab funksional sistemalar 
va oliy ruhiy funksiyalar jadallik bilan shakllanib boradi (bu haqda biz 
b atafsil m a ’lum otni 1 bobda berganm iz). Bosh m iya va uning 
to 'q im a la rid a kechadigan o g 'ir k a sa llik la r esa ushbu m u rak k ab
mexanizmlami izdan chiqaradi, go'yoki rivojlanish jarayoni kasallik paydo 
b o 'lg a n v a q td a n b osh lab sek in lash ad i yoki b u tu n lay to 'x ta y d i. 
Meningoensefalit bilan kasallangan bola qancha yosh bo'lsa, u aqliy 
rivojlanishdan shuncha orqada qolib borishi mumkin. Vaqt o'tgan sayin 
bunday bolalarda biologik yosh bilan psixologik yosh orasidagi farq
279


kattalashib boraveradi. Bunga yo‘l qo'ymaslik uchun barcha davolash 
muolajalarini neyropsixologik muolajalar bilan birgalikda olib borish
zarur.
M eningoensefalitlarda kuzatiladigan neyropsixologik buzilishlar 
patologik jarayon bosh miyaning qaysi yarim sharida ketayotganligiga 
ham bog'liq. Agar yallig'lanish jarayoni ko'proq bosh miyaning chap 
yarim sharida joylashsa, bolada aqliy rivojlanishning kechikishi nutq 
buzilishlari bilan birgalikda nam oyon bo'ladi. Bolaning tafakkuri 
shakllanishida nutqning aham iyati beqiyosdir, shuning uchun ham 
patologik jarayon nutq markazlari joylashgan chap yarim sharda joylashsa 
intellektual buzilishlar kuchliroq ifodalangan bo'ladi. Bu darajada kuchli 
ifodalangan intellektual buzilishlar bosh miyaning o'ng yarim shari 
zararlanganda kuzatilmaydi, chunki bu yarim shar nutq funksiyalari uchun 
bevosita javob bermaydi. Biroq boladagi neyropsixologik buzilishlar 
apraksiyalar, anozognoziyalar, autotopognoziyalar va xulq-atvor 
buzilishlari ko'rinishida namoyon bo'ladi.
Putamen
Nucleus
candalus
Thalamus
Subslanlia
nigra

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   208




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish