Psixologiy asi

V BOB.
 
TAFAKKUR
Fikrlash kishi ruhini charxlaydi.
Gippokrat
5.1. Umumiy ta’rif
Analizatorlar sezgi a ’zolari orqali odamni tashqi dunyo bilan b og‘lab
turadi. Dunyoni o'rganish sezish va idrok qilishdan boshlanadi. Bizni
o ‘rab turgan borliqni sezgi a ’zolarim iz orqali qabul qilam iz va idrok
etamiz, hodisalar va narsalar, ular orasidagi b og‘lanishlami ongimizda
aks ettiramiz, fikrlaymiz. Bu haqda biz o'tgan boblarda m a’lum ot berdik.
X o'sh, tafakkur nima? Uning mexanizmlari nimalardan iborat?
Hozirga qadar tafakkurning bir qancha nazariyalari mavjud. Ularning
b a’zilarini keltirib o'tam iz.
Bixeviorizm (inglizchada xulq-atvor degani) tarafdorlari fikrlashning
xulq-atvorga oid nazariyasini ilgari surishgan, ya’ni «Tafakkur ham nutq
kabi harakat faoliyati bilan bog'liqdir», deyishgan.
Darhaqiqat, lab m ushaklaridan yozib olingan biotoklar murakkab
masalalarni hal etish paytida lablar qimirlab turishini ko'rsatadi. Masala
nechog'lik murakkab bo'lsa, elektr faolligi shunchalik kuchli bo'ladi.
Bu faoliyat, asosan, b olalik davrida rivojlangan bo'ladi. Bu borada
o 'tk a zilg a n tajribalar natijasi bu fikrni rad etgan. K urare zahari
m ushaklarni vaqtincha falaj q ilad i. Bu tajribada sinab ko'rilgan d a
elektromiogrammada hech qanday harakat qayd qilinmagan. Ayni paytda,
sinaluvchilarga birorta m antiqiy masalani yechish taklif etilgan. Ular
buning uddasidan chiqishgan. D em ak, lablar qim irlam asligi fikrlash
jarayoniga xaiaqit bermagan.
Kognitiv psixologiya tarafdorlari olamni va o'z-o'zini anglash jarayoni
dastlab hissiyot va harakat tusida bo'ladi, deb hisoblashadi. Bordi-yu,
idrok etish voqelikni bevosita o'rganishga yordam bersa, tafakkur esa