Psixologik trening asoslari. N. Ismoilova

14.3. Emotsional sohadagi treninglar 
Ma’lumki  inson  ruhiyati  juda  nozik  va  unda  kechadigan  his-tuyg‘ular  barqaror  yoki 
beqarorligiga  muvofiq  o‘ta  murakkabdir.  Shaxsning  hissiy  olamida  sodir  bo'layotgan  o’zgarishlar 
albatta  uning  ruhiyatiga  yoki  ijobiy  yoki  salbiy  ta’sir  ko’rsatishi  aniq.  Shaxsning  aynan  mana  shu 

---

 
88
sohasiga  tegishli  muammolar  bilan  ishlashga  yo'naltirilgan  treninglar  emotsional  sohani 
barqarorlashtirishga  yo'naltirilgan  treninglar  sifatida  yuzaga  chiqadi.  Bunday  treninglaming 
mijozlari kimlar boiadi? 
Ayrim  odamlar  o‘z  hayoti  davomida  kuchli  emotsional-ruhiy  kechinmalami  boshidan 
kechirishiga  to‘g‘ri  keladi.  Masalan,  kutilmagan  halokatlarga  uchrash,  hayotda  eng  yaqin  kishisi 
yo’qotish  kabi  holatlar  kishida  kuchli  emotsional  zo’riqishlami  keltirib  chiqaradi.  Bunday  voqea-
hodisalami  boshidan  kechirganlaming  hammasi  ham  ulami  unutib  yubora  olmaydilar. 
Kechinmalami  unuta  olmaslikdan  qiynalish  natijasida  ulaming  emotsional  sohasida  zo'riqishlar 
kelib chiqadi. 
Ayrim kishilar nizolashib qolgan yoki hatto yoqtirmagan odamini uchratib qolsa ham, ularda 
noxush  hislar  paydo  bo’ladi  va  bilamizki,  bunday  noxush  hislarga  berilish  ham  shaxs  psixikasiga 
salbiy ta’sir ko’rsatadi. 
Yoki  yana  bir  holat:  shaxs  kimgadir  nohaq  yomonlik  qilgan  va  endilikda  bundan  uning 
vijdoni  azoblanmoqda,  o‘zi  esa  qiynalmokda.  Lekin  uning  o‘zi  bu  noxush  hissyotni  yengish 
yo‘Uarini  bilmaydi.  Bu  esa  kishiga  juda  katta  ichki  ruhiy  zo'riqish  beradi  va  bunday  salbiy 
hissiyotlami chiqarib yubora olmaganligi natijasida uning rhiyatida ham salbiy o’zgarishlar (nevroz, 
stress,  depressiya  kabilar)  kelib  chiqadi.  Kuzatilishicha,  bunday  kishilar  o‘sha  paytda  nimani  his 
qilganlarini gapirib bera olmaydilar. 
Emotsional  hissiy  zo‘riqishlami  bartaraf  etuvchi  treninglarda  bunday  kishilar  bilan  ishlash 
yo‘llaridan  biri  —  birovga  nohaq  ozor  bergan  holatini  eslashga,  uning  ich-ichidan  shu  holatni  his 
qilishiga  va  shu  jarayonda  nimani  his  qilganligini  o‘z-  o’ziga  gapirib  berishga,  tasvirlab  berishga 
harakat qildirishdan iborat. 
 Emotsional  hissiy  zo'riqishlami  bartaraf  etuvchi  treninglar  natijasida  ishtirokchi 
quyidagilarga erishadi:  
• Shaxsni o‘z hayotida sodir bo'lgan noxush, ko'ngilsiz voqealami unutishga yoki buni to‘g‘ri 
qabul qilishga o‘rgatiladi; 
 •  Shaxsni  ichki  ruhiy  azoblanish  jarayonini  har  bir  nuqtasigacha  gapira  olishga  o‘rgatiladi, 
bunda shaxs hujayrasining har bir joyidagi kechinmani, holatni gapirtirishga O‘rgatiladi; 
 •  Shaxsni  o‘z  hissiyotlarini  tasvirlab,  gapirishga  o‘rgatish  orqali  undagi  salbiy  hissiyotlami 
psixikasidan chiqarib yuborishga o‘rgatiladi.