Психологиянинг предмети, вазифалари ва методлари

Bilimning asosiy turlari.

1. Bilish va bilim;
2. Bilim haqida olimlarning fikrlari;
3. Bilimning turlari;
4. Foydalanilgan adabiyotlar.
Reja:

Bilim va bilish.

Ob'ektiv olam
inson ongi, xohish
irodasiga bog`liq
bo`lmagan holda mavjud. Ayni vaqt-da obyektiv olam
inson bilimlarining manbai.
Inson o`z ongi
bilan olam va
uning rivojlanishi qonunlarini bila
oladi.
Bilish nazari-
yasining mo-
hiyati
Bilish nazari-
yasining mohi-yati
Bilish nazariyasi
Bilish – olam-ning inson
ongida aks
etish jarayoni
Bilish


Bilish nazari-
yasi (gnoseo-
logiya) bilish-
ning mohiyati, qonuniyatlari
to`g`risidagi
ta'limot

Bilish – insonning olamga faol munosabati.

Olamni va
o`z – o`zini
anglash.
Faoliyatni
rejalashtirish
va amalga
oshirish
Oldindan
ko`rish,
bashorat
qilish
Faoliyatni
rejalashtirish
va amalga
oshirish
Oldindan
ko`rish,
bashorat
qilish
Faoliyatni
rejalashtirish
va amalga
oshirish
Oldindan
ko`rish,
bashorat
qilish
Bilim haqida.
Bilimning avtonomligi fenomeni individning ongiga nisbatan ilmiy falsafada individual onglar yig`indisidan iborat bo`lmagan gnoselogik subyekt mavjudligining dalili hisoblanadi.
Bilish faoliyatining sotsial aspektlarini inkor etish orqali gnoseologik subyekt tushunchasini tushunush qiyin, chunki bu subyektni bilish nazariyasidan chiqarib tashlashga olib keladi.

Demokrit - yunon faylasufi (tax mil.avv. 460-370-yillar)

Olamni bilish va haqiqatga erishish mumkin.

Aristotel – yunon faylasufi (mil.avv. 384-322-yillar)

Tabiat – bilish va his qilish manbai. Sezgi –ayrim narsalarni his etadi, tafakkur narsalarning umumiy tomonlarini idrok etadi.

Olamni bilish mumkin. Bilish sezgidan boshlanadi. Bilish manbai – tajriba. Olim organon “Yangi organon” asarida bilishning induktiv metodini ishlab chiqqan.

Olamni bilish mumkin. Bilish sezgidan boshlanadi. Bilish manbai – tajriba. Olim organon “Yangi organon” asarida bilishning induktiv metodini ishlab chiqqan.

Frensis Bekon – ingliz faylasufi (1561-1626-yillar)

Inson barcha bilimlarni tashqi olamdan oladi, u sezgi, idrok, xotira, mantiqiy tafakkur orqali voqelikni biladi.

Inson barcha bilimlarni tashqi olamdan oladi, u sezgi, idrok, xotira, mantiqiy tafakkur orqali voqelikni biladi.

Abu Nasr Forobiy (873-950-yillar)

.

Bilish bosqichlari.

Xissiy bilish (jonli mushohada);
narsa-voqea, hodisalarning inson ongida bevosita aks etish jarayoni
Aqliy (mantiqiy) bilish – narsa, hodisalar mohiyati, aloqa munosabat-lari ni bilish
Intuitiv bilish – g`ayrishuuriy bilish,
to`satdan bilish.

Xissiy bilish (jonli mushohada); narsa-voqea, hodisalar-ning inson ongida bevo-sita aks etish jarayoni

Xissiy bilish shakllari
Sezgi
Idrok
Tasavvur
Bilish tarkibi
Bilish subyekti
Bilish obyekti
Bilim

Aqliy (mantiqiy) bilish – narsa, hodisalar mohiyati, aloqa munosabat-lari ni bilish

Aqliy bilish shakllari
Tushuncha
Hukm
Xulosa

Ilmiy bilish darajalari.

Empirik bilish – ilmiy
bilishning quyi, narsa
hodisalarni
darajasi narsa
hodisalarni tasvirlaydi.
Empirik
bilish metodlari:
kuzatish, tajriba,
tasvirlash o`lchash va
Hokazo.
Nazariy bilish – ilmiy
biishning yuqori
darajasi, narsalar
mohiyatini tushuntiradi.
Nazariy biish
metodlari: tarixiylik
va mantiqiylik,
konkretlik va abstraktlik
modellashtirish va hokazo.

Bilish. Ilmiy bilish.

Bilish – olam,undagi narsa va hodisalarni,
ularning xossa, xususiyatlari va
munosabatarini anglash.
Insonning olam haqidagi bilimlari
2 ko`rinishda namoyon bo`ladi:

• Oddiy, kundalik bilim;
• Ilmiy, nazariy bilim.

Ilmiy bilimlar olamdagi narsa va hodisalarni
maxsus faoliyat orqali chuqur, atroflicha
o`rganish yordamida hosil qilinadi.

1.“Falsafa” M.Ahmedova T-2006. 305-332-bet. 2.”Falsafa asoslari” NMIU T-2005. 227-228, 234-240, 258-261-b. 3. Ib.Karimov, M.Rustamova ”Falsafa fani tarixi va nazariyasi”, T., 2007,184-187-betlar. 4. K. Tulenova, I. Karimov, S. Valiyeva, M. Tillavoldiyeva. Falsafaning umumnazariy masalalari. – T., 2012 yil, 62-75-betlar 5. J.Tulenov “Dialektika nazariyasi” T., “O”zbekiston” 2001yil 170-200-betlar. 6.”Bilish falsafasi” T-2005yil. 113-142, 238-248-bet. 7. Falsafa. E. Yusupov taxriri ostida. T., “Sharq”, 1999 yil, 401-445-betlar 8. Falsafa. Ensiklopedik lug`at. T., 2010.

Foydalanilgan adabiyotlar.

Эътиборингиз учун раҳмат!