Психология тарихи фанидан маърузалар матни

Таянч тушунчалар: 
Нерв машинаси, неврологик амалиёт, детерминацион 
руҳ, физиологик система, ирода импульси, 
ассоциация, скептизм, классик 
идеализм, психодинамика. 
Мавзуни мустаҳкамлаш учун саволлар 
1.
Алберт Галлер таълимоти ҳақида нима биласиз? 
2.
Прохазканинг сезги ҳақидаги таълимоти нима? 

---

3.
Францияда материалистик психология. 
4.
Функционал психология ҳақида гапиринг. 
5.
Чикаго мактаби. 
8-мавзу. XIX асрда психология фанининг тараққиёти 
Режа: 
1.
Сезги органлари психофизиологияси. 
2.
XIX асрда психик фаолият ҳақидаги назариялар 
3.
Психик 
кўринишларнинг 
детерминация 
спецификациясини 
ўрганишда Гельмголц роли 
4.
Психофизика 
5.
Нерв системасини ўрганиш 
Сезги органлари психофизиологияси. 
Сезги органларининг психофизиологияси рефлекслар акти илмига ўхшаб, 
узоқ муддат механистик детерминизм таъсирида бўлди. Ташқи туртки ва 
механизмдек анатомик тузилиш фақат шу иккита факторлар ҳаракат ва сенсор 
актлар тўғрисидаги детерминистик билимни ташкил қилар эди. 
Ҳар ҳолатда механизм ўзини тўқнашувини туғдирар эди. Рефлекс 
тўғрисидаги илмга ҳаракат реакциясининг мақсадга мувофиқлиги ва 
вариантивлиги қийинчилик туғдирар эди. Сезги органларини ўрганишда эса 
ўзига қабул қилишда предметлилиги, ташқаридан проектлаштирилганлиги 
тўсқинлик қилар эди. Сабаб сезгини назариясига кўра қабул қилиш органига 
буюмни таъсири тез келар эди. 
Эффектдан буюм тўғрисида онгдаги информацияга ўтиш йўли туртки ва 
органни материал ўзаро ҳаракати аниқланмади. Улар ўзаро ҳаракатдан 
ташқаридан изланди. XIX асрнинг биринчи ярмида баъзи психофизиологлар 
Вебер, Пуркиньеда сенсор
 
ва ҳаракат сферасида ўзаро боғланиш бор, деган 
фикр туғилди. 
Кейинчаликдаги ҳар хил рецепторларни фаолиятини экспериментал 
ўрганиш сезги образларини яратилиши илмий табиий анализни имкониятини 
кенгайтирди. Тажриба, машқ кўп нарсани тушуна олиши мумкинлигини 
аниқлади. Физиолог
 
учун машқ материал органини активлигини назорат 
қилиш ва объектив ўрганиш учун қулай бўлди. 
Сезги органларини физиологияси ривожланган сари қабул қилишни 
(ўзлаштириш) детерминловчи муносабати тўғрисидаги баҳс ниҳоятда 
кучайган эди. 
"Манивизм - эмпиризм" антитезаси пайдо бўлди. Бу антитеза, айниқса, 
яққол масофа кўриниши табиати ҳақидаги баҳсда билинади. Баҳсда бу 
кўриниш ўз асосида кучланиш (нативизм) ёки тажрибада олганлиги 
(эмпиризм) деган савол турарди. 
Эмпириклар