«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

AVTOMOBILLARNI AVTOXALOKATDAN OGOHLANTIRUVCHI 
SIGNALLAR BILAN BOG’LASH 
M.Shamshiddinov -Andijon mashina sozlik insitituti katta o‘qituvchisi 
O.Mamirova -Andijon mashina sozlik insitituti, MEM K24-20 gr talabasi
 
Hozirgi turmush tarzimizni avtomabillarsiz tasavvur etib bo‘lmaydi. Chunki 
insoniyatni uzog’ini yaqin qilishd kundalik hayotimizni tom manoda ajralmas 
qismiga aylanib ulgurdi. Ammo avtomobillardan foydalanish ba’zi bir xollarda 
inson xayoti uchun havf tug’dirmoqda. Undan noto‘g’ri foydalanish va yo‘l harakati 

---

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
557 
qoidalarini buzilishi natijasida turli darajadagi avtohalokatlarni keltirib 
chiqarmoqda. Odamlarni tezlikni meyordan oshirishi va kunni uzoqni ko‘ra olish 
qobilyati pasaygan vaqtlari avtohalakatlar zanjirini yuzaga kelishiga sabab bo‘lib 
qolmoqda. Ayniqsa tumanli kunlari avariyalar zanjiri yanada ortib bormoqda. Bunga 
sabab avtomabillarni avtohalokat bo‘lgan hududda harakatlanayotganligi haqida 
hech qanda signal ogohlantirmasligi bo‘lib qolmoqda. Biz bu holatlarni oldini olish 
maqsadida avtomabillarga radio aloqa qurilmasini o‘rnatishni va avtomabilni 
datchiklar paneliga yaqin atrofda avtohalokat bo‘lganligi haqida axborot beruvchi 
yangi datchik qo‘shishni taklif qilmoqchimiz. 
Biz shunday qurilma taklif qilmoqchimizki avtomabil biror halokatga 
uchrasa, bizning qurilma boshqa kerakli chastotalarga xalaqit bermagan xolda ruxsat 
etilgan radio to‘lqin tarqata boshlaydi. Bu to‘lqinning quvvati bir kilometr radius 
bo‘ylab tarqala boshlaydi. Shu radius ichida harakatlanayotgan avtomabillardagi 
o‘rnatilgan bizning qurilma qabul qilgichi signalni qabul qiladi va axborot beruvchi 
datchikni yoqib qo‘yadi. Buning natijasida avtomabil haydovchisi avtoxalokat sodir 
bo‘lgan xududga kirib kelayotganini anglaydi va extiyot choralarini ko‘radi. 
Natijada avariyalar ketma-ketligi oldi olinadi.
Bu qurilma shunday ishlaydiki transport vositasiga bir yoki ikki dona qattiq 
silkinishni seza oladigan sezgir element yani datchik o‘rnatiladi. Bu datchik 
transport vositasi xalokatga uchraganda xosil bo‘lgan zarbani sezadi va radio 
axborot uzatish qurilmasini ishga tushiradi. Radio axborot uzatish qurilmasi 
avtomabilning radio qurilmasiga qo‘shimcha qurilma sifatida o‘rnatiladi. Bu esa 
qurilmani avtomabilga o‘rnatishda avtomabilni tan narxiga salbiy ta’sir 
ko‘rsatmaydi. Bu ish iqtisodiy jixatdan juda xam qulay va arzon xisoblanadi.