Презентация магистерской диссертации

• Бухгалтерия ҳисобини ҳуқуқий тартибга солиш. Мавжуд ёндашувга кўра барча мамлакатлар қонунчилигининг турига ва уни мамлакат ҳаётининг турли жиҳатларига таъсир даражасига қараб кодекс қонунларга эга бўлган мамлакатлар ва умумий ҳуқуқий йўналишдаги қонунчиликка эга бўлган мамлакатлари гуруҳига бўлинади.
• Биринчи ҳолда, қонунлар қатъий детерминистик характерга эга бўлиб, аслида "сиз риоя этишиши шарт" каби бир қатор қоидалар мавжуд. Жисмоний ва юридик шахслар қонунларга амал қилишлари шарт. Бундай ёндашувга амал қилувчи кўпчилик мамлакатларда бухгалтерия ҳисоби стандартлари давлат қонунлари даражасига кўтарилган. Бухгалтерия ҳисоби тартиблари батафсил баён қилинган ва қатъий тартибга солинади. Бу мамлакатларда бухгалтерия ҳисобининг асосий вазифаси давлат солиқларини ҳисоблаш ва уларнинг ўз вақтида ҳамда тўлиқ тўланишини назорат қилишдан иборат. Бу мамлакатларга Aргентинa, Франция ва Германия киради.

• Иккинчи гуруҳ мамлакатлар "сиз қилишингиз керак эмас" (ёки, "тақиқланмаган ҳамма нарсага рухсат этилади") каби бир қатор чекловларни ўзида мужассам этган умумий қонунлар мажмуи билан чекланади. Ушбу турдаги қонунлар жисмоний ва юридик шахслар ҳаракат эркинлигига эга бўлган чегараларни кўрсатади. Бу мамлакатларда бухгалтерия ҳисоби стандартлари давлат томонидан тартибга солинмайди, балки бухгалтерларнинг турли профессионал ташкилотлари томонидан белгиланади. Улар анча мослашувчан ва турли янгиликларга ўта таъсирчан ҳисобланади. Буюк Британия ва Қўшма Штатларида бухгалтерия амалиётини тартибга солишнинг ушбу ёндашуви кенг қўлланилади.

Бухгалтерия ҳисоби ва халқаро ижтимоий-иқтисодий муносабатлар.

• Бухгалтерия ҳисоби ҳам сиёсат ва мафкура каби миллий чегара билмайди. Ҳисоб технологиялари экспорт ва импорт қилинади ва бу билан турли мамлакатларда ишлатиладиган бухгалтерия тизимларининг ўхшашлиги таъминланади. Масалан, Aмерикa Қўшма Штатлари географик яқинлиги, яқин иқтисодий алоқалари, Aмерикa қимматли қоғозлар биржаларида Канада компанияларининг фаол иштироки ва бошқалар туфайли Канаданинг бухгалтерия амалиётига сезиларли таъсир кўрсатади. АҚШ билан яқин савдо алоқаларига эга бўлган Мексика, собиқ протекторат сифатида Филиппин, Исроил ва бошқалар билан ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин. Шуниси қизиқки, Aмерикa қитъасида Япония капиталининг ўсиб бориши туфайли Япония компаниялари Aмерикa бухгалтерия стандартларидан тобора кўпроқ фойдаланмоқда.