Презентация магистерской диссертации

1.2 Молиявий ҳисоб ва ҳисобот моделларининг таснифи

• Бухгалтерия ҳисобининг ривожланиш даражасини белгиловчи омиллар бир-бири билан ўзаро боғлиқдир. Мисол учун, иқтисодий фаолият қатъий ҳуқуқий тартибга солинадиган мамлакатларда Ҳукумат ёки йирик банклар тарихан асосий инвесторлар сифатида қабул қилинади, шу билан бирга умумий ҳуқуқий ориентация қонунчилигига эга мамлакатларда эса корхоналар ривожланган қимматли қоғозлар бозорида очиқ обунада акциялар ва облигациялар жойлаштириш орқали инвестициялар ва кредитлар олиши мумкин. Шундай қилиб, агар "муҳит"нинг ҳисоб тизимига таъсири ҳақидаги фикр тўғри деб ҳисобланса, у холда шунга ўхшаш ижтимоий-иқтисодий шароит ва ҳисоб тизимларига эга мамлакатларда умумийлик бўлади.

1.2 Молиявий ҳисоб ва ҳисобот моделларининг таснифи

• Профессор К. Ноубесни фикрича, молиявий бухгалтерия моделларини тўғри таснифи:
• - мамлакатлардаги бухгалтерия ҳисоби ва ҳисобот тизимлари ўртасидаги ўхшашлик ҳамда фарқларни аниқроқ аниқлашга ёрдам беради;
• - мамлакатда бухгалтерия ҳисобини ривожлантиришда ва ушбу мамлакатда фаолият юритаётган компаниялар учун энг мос моделни танлашга ёрдам беради;
• - бухгалтерия мутахассисларига стандарт моделдан фойдаланиш тажрибаси ушбу модел фаолият кўрсатаётган ёки ривожлана бошлаган мамлакат қандай муаммоларга дуч келиши мумкинлигини олдиндан кўра олиш имконини беради.

1.2 Молиявий ҳисоб ва ҳисобот моделларининг таснифи

• Молиявий ҳисоб ва ҳисобот моделларига оид тадқиқотлар ХХ аср бошларидан бошлаб хорижда олиб борилмоқда. Бу даврда Ҳ. Р. Хатфилднинг 1911 йилда чоп этилган (1966 йилда қайта чоп этилган) мақолаларидан бирида бухгалтерия тизимларининг учта турини аниқлаган ва таърифини келтирган: Aмерикa, Британия ва континентал. Ушбу турлардан ташқари, батафсил гуруҳларга ажратилгани ҳам бор. Масалан, Aмерикa бухгалтерлар уюшмаси томонидан саккизта хусусиятлари ажратилган: сиёсий тизим, иқтисодий тизим, иқтисодий ривожланиш даражаси, молиявий ҳисобот мақсадлари, бухгалтерия стандартлари муаллифлиги, профессионал таълим ва сертификатлаштириш даражаси тамойиллари ҳамда тамойиллари, профессионал ва ахлоқий стандартларни амалга ошириш устидан назорат тизими, бухгалтерия ҳисоби ахборот фойдаланувчилари.