Presuppozitsiya

мулоқот жараёнида лисоний бирликларнинг ишлатилиши маълум тамойиллар, қоидаларга асосланади, маълум шароитларда сўзловчи атайлаб ушбу тамойилларга амал қилмаслиги мумкин. Бундай мақсадли «қоида бузилиши» натижасида семантик хулоса ва пресуппозицияга мос келмайдиган мазмун, маъно ҳосил бўлади. Ҳ.Грайс матнда ҳосил бўладиган кўчирма, яширин маънони импликатура ҳодисасига қарам деб ҳисоблайди (Grice 1975: 1981; Грайс 1985).

Эр ва хотин ўртасидаги қуйидаги микродиалогни олайлик: -Заргарлик дўконига кириб ўтайлик, кеча ёқут кўзли узук кўргандим. -Пулим камроқ. Мулоқот жараёнида англашиладиган импликатура мазмуни – «Ҳозир дўконга бора олмайман» ёки «Дўконга бориш истагим йўқ».

Импликатура доимий бўлмаган, матнда тез ўзгариб турадиган, ҳатто йўқолиши мумкин бўлган маъно, мазмун элементидир. Пресуппозиция эса, аксинча, матнда йўқолмайдиган, доимийлик хусусиятига эга бўлган мазмуний ҳодисадир. Бу икки ҳодисанинг яна бир фарқи шундаки, пресуппозиция кўпинча лисоний шакл билан боғлиқдир, импликатура бутунлай маъно доирасига киради ва лисоний шаклнинг ўзгариши унга қарийб таъсир ўтказмайди.