Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

STATISTIK INDEKSLAR

Uslubiy ko’rsatmalar va namunaviy misolarni yechish
Indekslar statistika amaliyotida keng qo’llaniladigan usullardan biridir.

Ushbu mavzuga doir amaliy mashg’ulotlar jarayonida talaba statistik indekslar bo’yicha olgan nazariy bilimlarini iqtisodiyotda qo’llash va statistik ko’rsatkichlarni hisoblash hamda tahlil qila olishi uchun quyidagilarni bilishi va bajara olishi kerak:

• 
  indeks tushunchasini va uni turli belgilar bo’yicha tasnifini;
  
• 
  individual (yakka) va umumiy indekslarni hisoblashni;
  
• 
  agregat indeks-umumiy indekslarning asosiy shakli ekanligini;
  
• 
  o’rtacha arifmetik va garmonik indekslarni aniqlashni;
  
• 
  o’zgaruvchan va o’zgarmas tarkibli hamda tarkibiy siljish ta’siri indekslarini hisoblashni va ularning o’zaro bog’liqligini;
  
• 
  bazisli va zanjirsimon indekslarni hisoblash uslubiyatini;
  
• 
  territorial (hududiy) indekslarni hisoblash va tahlil qilish usullarini;
  
• 
  indekslar yordamida omillar tahlilini.
  

Statistik indekslar to’plam birliklarini qamrab olishi jihatidan individual(yakka), guruhli va umumiy indekslarga; tadqiqot ob’yektiga ko’ra-miqdoriy va sifat ko’rsatkichli indekslarga; umumiy indekslar hisoblash uslubiyati jihatidan agregat va o’rtacha (arifmetik va garmonik) indekslarga; taqqoslash bazasiga ko’ra bazisli va zanjirsimon indekslarga; makon va zamonda taqqoslanishi jihatidan dinamika va territorial (hududiy) indekslarga, shuningdek, o’zgaruvchan, o’zgarmas tarkibli va tarkibiy siljishlar indekslariga bo’linadi.