Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

Mustaqil ishlash uchun masalalar

1. 
   masala. Respublika aholisi va mamlakatda yetishtirilgan don haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
   

Ko’rsatkichlar	Yillar
	2009	2010	2011	2012	2013
Aholi soni (yil boshiga, mln kishi).	26,3	26,7	27,1	27,5	28,0
Yetishtirilgan don miqdori (ming tonna).	6546,7	6643,1	6621,6	7293,1	7404,1

Yuqorida berilgan ma’lumotlar asosida ushbu qatorlar dinamika qatorlarining qanday turiga mansub ekanligini aniqlang.

2. 
   masala. Tuman bo’yicha aholi soni va don hosildorligi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
   

Ko’rsatkichlar	Yillar
	2009	2010	2011	2012	2013
1 yanvarga aholi soni, ming kishi	58,57	59,47	60,36	61,25	62,36
Don hosildorligi, s/ga	40,4	43,2	42,5	45,3	44,1

Yuqoridagi jadvalda keltirilgan ko’rsatkichlarning qaysi biri payt va davriy dinamika qatori ekanligini aniqlang.

3. 
   masala. Shahardagi non do’konlari tomonidan 2014- yilning har choragida sotilgan non mahsulotlarining hajmi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan.
   

Choraklar	I	II	III	IV
Non mahsulotlari hajmi, ming so’m	2340	1820	1380	2024

Aniqlang:

1. 
   yuqoridagi qator dinamika qatorlarining qaysi turiga mansubligini;
   
2. 
   qatorning o’rtacha darajasini.
   
1. 
   masala. Mamlakatning doimiy aholisi soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan.
   

Yillar	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Aholi soni, mln kishi	25,7	26,0	26,3	26,7	27,1	27,5	28,2

Aniqlang:

1. 
   yuqoridagi qator dinamika qatorlarining qaysi turiga mansubligini;
   
2. 
   dinamik qatorning o’rtacha darajasini.
   

5. 
   masala. Quyidagi jadvalda mamlakatdagi fermer xo’jaliklariga biriktirilgan don ekinlar maydoni keltirilgan:
   

Yillar	2009	2010	2011	2012	2013
Donli ekinlari maydoni, ming ga	932,0	1018,5	1274,0	1300,3	1327,1

Aniqlang:

1. 
   qatorning o’rtacha darajasini;
   
2. 
   dinamika qatorni tahlil qilish ko’rsatkichlarini.
   

6. 
   masala. Quyida qurilish tashkilotining 2013- yil uchun ro’yxatdagi ishchilar soni keltirilgan.
   

1/I.	400	1/IV	436	1/VII	496	1/X 231 1/I 2014 y. 210
1/II	420	1/V	450	1/VIII	450	1/XI 235
1/III	405	1/VI	472	1/IX	412	1/XII 236

Aniqlang:

1. 
   dinamika qatorlarining turini;
   
2. 
   birinchi va ikkinchi yarim yillikda ishchilarning o’rtacha sonini;
   
3. 
   ikkinchi yarim yillikdagi ko’rsatkichlarning birinchi yarim yillikdagi ko’rsatkichlarga nisbatan o’zgarishini.
   

7. 
   masala. 2013- yilning yanvar va fevral oylari uchun korxonaning ikkinchi tsexida ro’yxatdagi ishchilar soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan.
   

1/I 2013- yil holatiga ro’yxatdagi ishchilar soni 126

5/I ishdan bo’shaganlar. 3

12/I ishdan bo’shaganlar. 4

26/I ishdan bo’shaganlar. 5

9/II ishga qabul qilinganlar. 8

16/II ishdan bo’shatilganlar. 3

25/II ishga qabul qilinganlar. 6

Aniqlang:

1. 
   sexdagi ishchilarning o’rtacha sonini: a) yanvar oyi uchun; b) fevral oyi uchun.
   
2. 
   fevral oyidagi ishchilar sonining yanvar oyidagi ishchilar soniga nisbatan mutlaq va nisbiy o’zgarishini.
   

8. 
   masala. Chakana savdo tarmoqlaridagi tovar zaxiralari to’g’risida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan.
   

Davr	1.07	1.08	1.09	1.10	1.11	1.12	1.01 kelgusi yil
Tovar qoldig’i, mln so’m	117,4	114,3	145,1	204,9	329,0	456,7	609,2

Savdo tarmoqlaridagi o’rtacha tovar qoldig’ini III, IV chorak va ikkinchi yarim yillik uchun hisoblang.

9. 
   masala. Quyidagi jadvalda respublikadagi fermer xo’jaliklarida ishlab chiqarilgan qishloq xo’jalik mahsulotlari qiymati keltirilgan:
   

Yillar	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Mahsulot qiymati (ming sum, doimiy baholarda)	615,1	857,7	1453,5	2367,5	3111	3688,9	4274,1

Aniqlang:

1. 
   qatorning o’rtacha darajasini;
   
2. 
   dinamika qatorini tahlil qilish ko’rsatkichlarini.
   

10. 
    masala. Shahar bo’yicha Xalq banki muassasalarida aholi pul jamg’armalarining miqdori to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
    

Yillar	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
pul jamg’arma- lari, mln so’m	103933,9	142365,6	199803,5	274436,4	410272,0	594577,7	772950,0

Aniqlang:

1. 
   dinamika qatorini tahlil qilish ko’rsatkichlarini;
   
2. 
   hisoblangan ma’lumotlarni jadval shaklida ifodalang.
   

11. 
    masala. Mamlakatda ishlab chiqarilgan yengil avtomashinalar soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
    

Yillar	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Avtoma- shina soni, ming dona	30,7	41,0	34,7	40,5	70,1	101,0	140,1	171,8	208,5	237,3

Aniqlang:

1. 
   dinamika qatorini tahlil qilish ko’rsatkichlarini;
   
2. 
   hisoblangan ma’lumotlarni jadval shaklida ifodalang.
   

12. 
    masala. Viloyat bo’yicha ishlab chiqarilgan sabzavot mahsulotlari hajmi, (ming tonna):
    

Yillar	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Sabzavot	130	175,4	140,4	180,2	160,1	162,3	190,3	130,6	210,6

Aniqlang:

1. 
   qatorning o’rtacha darajasini;
   
2. 
   dinamika qatori oraliqlarini yiriklashtiring (3 yillik bo’yicha).
   

13. 
    masala. Dinamika qatorlari ko’rsatkichlarining o’zaro bog’liqligidan foydalanib jadvalda yetishmayotgan ko’rsatkichlarni aniqlang va jadvalni to’ldiring.
    

Yillar	Televizor ishlab chiqarish hajmi, ming dona	Dinamikaning bazisli ko’rsatkichlari
		Mutlaq o’sish, ming dona	O’sish sur’ati, %	Qo’shimcha o’sis sur’ati, %
2008	21	-	100
2009		8
2010			124,3
2011				71,9
2012				129,1
2013			180,0

14. 
    masala. Mamlakatdagi to’qimachilik korxonalarida mahsulot hajmining o’sish sur’atlari keltirilgan (%):
    

Yillar	O’sish surati o’tan yilga nisbatan % hisobida	Yillar	O’sish surati o’tgan yilga nisbatan % hisobida
2002	97,5	2008	106,1
2003	106,1	2009	110,9
2004	115,1	2010	107,3
2005	112,1	2011	105,6
2006	107,2	2012	108,3
2007	105,5	2013	112,4

Aniqlang:

Mazkur tarmoqda ishlab chiqilgan mahsulot hajmini o’rtacha yillik o’sish darajasini;

1. 
   har bir olti yillik uchun;
   
2. 
   jami o’n ikki yillik davrga.
   

15. 
    masala. Ishlab chiqarilgan sanoat mahsulotlari hajmining o’zgarish sur’atlari to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan.
    

Yillar	2009	2010	2011	2012	2013	2014
O’zgarish sur’ati, %	107,2	110,8	112,1	112,7	109,1	108,5

Aniqlang: sanoat mahsulotlari hajmining o’rtacha yillik o’zgarish sur’atlarini:

1. 
   2009 2011- yillar uchun;
   
2. 
   2012 2014- yillar uchun;
   

d) umumiy davr uchun (2009 2014- yil).

16. 
    masala. Mamlakatdagi barcha fermer xo’jaliklarida yetishtirilgan paxta hosildorligi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
    

Yillar	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Paxta hosildorligi, ts/ga	25,3	25,0	25,5	24,0	25,3	25,4