Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

15-misol. Mamlakatning iqtisodiy faoliyati natijalari bo’yicha quyidagi shartli ma’lumotlar olingan (joriy bahoda, mlrdso’m):

t/r	Ko’rsatkichlar	Miqdori
1.	Yollangan xizmatchilarning mehnat haqi	4300
2.	Ishlab chiqarish va import solig’i	750
3.	Ishlab chiqarish va import uchun subsidiya	94
4.	Yalpi foyda va yalpi aralash daromadlar	1374
5.	Tashqi dunyodan olingan birlamchi daromadlar	200
6.	Tashqi dunyoga berilgan birlamchi daromadlar	230
7.	Tashqi dunyodan olingan joriy transfertlar	296
8.	Tashqi dunyoga berilgan joriy transfertlar	242
9.	Tashqi dunyodan olingan natura holatidagi ijtimoiy transfertlar	72
10..	Tashqi dunyoga berilgan natura holatidagi ijtimoiy transfertlar	56
11.	Asosiy fondlar iste’moli	680

Yuqoridagi ma’lumotlar asosida “Natura holatidagi daromadlarni qayta taqsimlash ” yig’ma schyotini tuzing va tuzatish kiritilgan yalpi milliy ixtiyoridagi daromad ko’rsatkichini hisoblang:

Yechish:

1. 
   Natura holatidagi daromadlarni qayta taqsimlash yig’ma schyotini tuzishga kerakli ko’rsatkichlarni hisoblaymiz:
   
   1. 
      
   2. 
      1.1Yalpi ichki mahsulot, bozor bahosida(YAIM):
      

YAIM=4300+750-94+1374=6330 mlrd so’m.

3. 
   
4. 
   Yalpi milliy daromad, bozor bahosida (YAMD):
   

YAMD=YAIM(6330)+tashqi dunyodan olingan va berilgan birlamchi daromadlar saldosi[ΔBD(200)-(230)]=6300 mlrd so’m.


YAMID=YAMD(6300)+ΔGT[olingan joriy transfert(296)-berilgan joriy transfert (242)]=6354 mlrdso’m.

2. 
   Natura holatidagi daromadlarni qayta taqsimlash yig’ma schyotini tuzamiz va tuzatish kiritilgan yalpi milliy ixtiyordagi daromad(YAMTID)ni hisoblaymiz.
   

Foydalanish		Resurslar
3. Tashqi dunyoga berilgan natura holatidagi ijtimoiy transfert	56	1.Yalpi milliy ixtiyoridagi daromad	6354
4. Yalpi milliy tuzatilgan ixtiyoridagi daromad (1+2-3)	6370	2. Tashqi dunyodan olingan natura holatidagi ijtimoiy transfertlar	72
5. Asosiy fond iste’moli	680
6. Sof milliy tuzatilgan ixtiyordagi daromad	5690
Jami 3+4	6426	Jami 1+2	6426

Tuzatilgan ixtiyordagi daromaddan foydalanish schyoti – bu schyotda tuzatilgan ixtiyoridagi daromadlarning haqiqiy pirovard iste’molga va jamg’arishga bog’liq operatsiyani ifodalaydi. Bu schyotning ko’rsatkichlari asosida tuzatish kiritilgan yalpi milliy jamg’arish(YAMTJ) ko’rsatkichi hisoblanadi.

Tuzatilgan ixtiyordagi daromaddan foydalanish schyoti

Iqtisodiy sektorlarning tuzatilgan ixtiyordagi daromaddan foydalanish schyoti		Iqtisodiyotning tuzatilgan ixtiyordagi daromaddan foydalanish schyoti
Foydalanish	Resurslar	Foydalanish	Resurslar
2. Haqiqiy pirovard iste’mol xarajatlari 3. Yalpi tuzatilgan jamg’arish(3=1-2)	1. Yalpi tuzatilgan ixtiyoridagi daromad	2. Haqiqiy pirovard iste’mol xarajatlari 3. Yalpi tuzatilgan jamg’arish(3=1-2)	1. Yalpi milliy tuzatilgan ixtiyoridagi daromad
Jami: (2+3)	Jami: (1)	Jami: (2+3)	Jami: (1)