Polisaxaridlar va turlari va tuzilishi Bajardi: 112-17 ood

Polisaxaridlar va turlari va tuzilishi Bajardi: 112-17 ood

Polisaxaridlar va turlari va tuzilishi

Bajardi: 112-17 OOD

Murodova Z.

Qabul qildi: Jo’rayeva N.

Gidrolizlanganda oddiy uglevodlar hosil qila oladigan uglevodlar murakkab uglevodlar yoki polisaxaridlar deyiladi.

• 
  Gidrolizlanganda oddiy uglevodlar hosil qila oladigan uglevodlar murakkab uglevodlar yoki polisaxaridlar deyiladi.
  
• 
  Murakkab uglevodlarning umumiy formulasi Cm H2n On.
  

Barcha polisaxaridlar glikozid tipida tuzilgan bo‘lib, ularni monosaxaridlarning ikki va undan ortiq molekulasidan bir yoki necha molekula suv tortib olinishi natijasida hosil bo‘ladigan oddiy uglevodlar angidiridi deb qarash mumkin.

SHakarga o‘xshamagan murakkab uglevodlar yoki yuqori polisaxaridlar kimyoviy tuzilishi jixatidan polyuglikozidlar deb qaraladi.
YUqori polisaxarid zanjiri oxirida qaytaruvchi monosaxarid qoldi\i bo‘ladi. YUqori polisaxaridlarning glyukozid tipida tuzilganligi ularning kislotali muxitda oson gidrolizlanishida namoyon bo‘ladi. YUqori polisaxaridlar to‘liq gidrolizlanganda monosaxaridlar, to‘liqmas gidrolizlanganda esa oligosaxaridlar, jumladan, disaxaridlar hosil bo‘ladi.

Polisaxaridlar juda katta molekulyar massaga ega. Ular yuqori molekulyar moddalar uchun xos bo‘lgan birlamchi va ikkilamchi tuzilishga ega. Agar polisaxaridlarning birlamchi tuzilishi monosaxarid qoldiqlarining ma’lum ketma-ketlikda joylashganligini ko‘rsatsa ikkilamchi tuzilishi makromalekula zanjirining fazaviy joylalishini ko‘rsatadi.

Polisaxaridlar zanjiri shoxlangan yoki shoxlanmagan bo‘lishi mumkin.
Yuqori polisaxaridlar ikkita katta guruhga bo‘linadi. Gomopolisaxalar va geteropolisaxaridlar. Gomopolisaxaridlar bir xil monosaxaridlar qoldiqlaridan tashkil topgan ularga kraxmal, glikogen, sellyuloza va dekstranlar kiradi.
Geteropolisaxaridlar har xil monosaxaridlar yoki ularning hosilalaridan tashkil topgan. Geteropolisaxaridlarga ko‘pchilik hayvonlar va bakteriyalardan olinadigan polisaxaridlar kiradi, ular nisbatan kam o‘rganilgan, biroq ular organizmda muhim biologik rol o‘ynaydi. Geteropolisaxaridlar organizmda oqsillar bilan bog‘lanib, murakkab komplekslar hosil qiladi.

Polisaxaridlardan bo‘lgan kraxmal, shilliq moddalar, daraxt elimlarlari, va pektin moddalari tibbiyotda xamda farmatsevtika soxasida ishlatiladi.