Polikondensatlanish

Plastmassa tovarlarining assortimenti. Plastmassadan turli xo‘jalik, attorlik va madaniy tovarlar ishlab chiqariladi.
Xo‘jalik tovarlari ishlatilishi bo‘yicha idishlar (qo‘ralar, ko‘zalar, non idishi, patnislar, tuzdon, elektrsovitkich idishlari, vannaxona va liojatxona buyumlari (kir savatlari, sochiq ilgagi, elektr hisoblagichlar bog‘ va poliz anjomlari (gulchelaklar, asMA’RUZAlar qutisi) hamda uy jihozlariga (gultuvaklar, suyanchiqsiz kursilar, parda dorlari) bo‘linadi.
Plastmassadan attorlik buyumlari taroqlar, tugmalar, turli bezaklar va pardoz-andoz buyumlari, turli o‘ymchoqlar, gullar, devonxona hamda fotografiya buyumlari kabi madaniy tovarlar ham ishlab chiqariladi. Tovarlar ishlab chiqarishda ularni bezararligi va yong‘inga xavfsizligiga e’tibor beriladi. Fenoplastlardan oziq-ovqat uchun ishlatiladigan idishlar ishlab chiqarish taqiqlanadi. Ulardan ajralib chiqadigan fenol va formaldegid insonning asab tizimiga salbiy ta’sir qiladi. Aminoplastlardan faqat sovuq holatda iste’mol qilinadigan oziq-ovqat uchun ishlatiladigan idishlar ishlab chiqarishga ruxsat berilgan. Poliamidlardan issiqlikda ajralib chiqadigan kaprolaktan tomir nevrozi kasalligiga yoliqtirishi va jigar faoliyatiga salbiy ta’sir ‘ ko‘rsatishi mumkin. Polistirol ham issiq holatda asab tomirlari va jigarga zarar yetkazadigan stirol chiqaradi. Oziq-ovqat buyumlari uchun ishlatiladigan plastmassalarning sertifikati bo‘lishi kerak.

Sintetik smolalar - asosan polikondensatlanish natijasida olinadigan oligomerlar. Mol. m. kichik boʻlgan sintetik polimerlarning anʼanaviy nomi. Alkid smolalar, karbamid smolalar, fenolaldegid smolalar va boshqa Sintetik smolalar ga mansub (qarang Smola).
SINTETIK SMOLALAR — asosan polikondensatlanish natijasida olinadigan oligomerlar. Mol. m. kichik boʻlgan sintetik polimerlarning anʼanaviy nomi. Alkid smolalar, karbamid smolalar, fenolaldegid smolalar va b. S. s. ga mansub (q. Smola).
Sintetik smolalar - polikondensatsiya yoki polimerizatsiya reaktsiyalari

yordamida olingan yuqori molekulyar og`irlikdagi birikmalar kimyoviy sanoat

mahsulotidir. Ikkala usul o`rtasidagi farq: birinchi holda, oddiy molekulalar ular
orasida uglerod aloqalari yaratilganda murakkab organik moddalarni hosil qiladi.
Ikkinchi holat qo`shimcha mahsulotlar bilan shug`ullanmaydi va oddiy monomerlarni
birlashtirish jarayoni. Smolalarning ikkita asosiy klassi mavjud: Termofaol: ularning
xususiyatlari haroratga qarab o`zgaradi; Termoplastik: ularning xususiyatlarini
doimiy ravishda saqlab turish; kukunlar, emulsiyalar, granulalar va boshqalar
shaklida ishlab chiqariladi.
41-rasm. Sintetik smola
Sintetik smolalar 9 asosiy turga bo`linadi:
1. Alkid: yopishqoq va yopishqoq mustahkamlikka ega, rangi sariqdan jigar
ranggacha o`zgaradi;
2. Amino smolalar: termosetlash sinfiga tegishli, odatda formaldegidli
polikondensatsiya mahsuloti;
3. Glyptaik: glitserin va ftalik angidridning polikondensatsiyasi natijasida;
4. Indene-coumarone: termoplastik va ko`mirning polimerlanishidan kelib
chiqadi;
5. Karbamid-formaldegid: karbamid va formaldegidning polikondensatsiyasi
natijasida;
6. Neft: termoplastik, neft mahsulotlarining polimerizatsiyasi natijasi;
7. Terpen: frenlarni o`z ichiga olgan fraktsiyalarning polimerizatsiyasi paytida
olingan termoplastikalar;
8. Fenol formaldegid: fenol va formaldegidning polikondensatsiyasi mahsuloti
termoses xususiyatlariga ega;
9. Epoksid: epoksid guruhlari bo`lgan oligomerlar o`zaro bog`langan
polimerlarni hosil qiladi.