Plastmassalarni qaytaishlash texnologiyasi

Ш ГЕЗрЗЖ Э
г“1
17-rasm. 
Termoplast listlardan buyum shakllash operatsiyalari:
a — listni mahkamlash; b — isitish; d — oldindan cho‘zish; e — vakuum hosil
qilish; / — buyumni chiqarib olish; 1 — isitish moslamasi; 2 — mahkamlash
ramasi; 3 — list holatidagi zagotovka; 4 — qolip; 5 — taglik.
bu yerda: Sj, 8b — list holatidagi zagotovkaning qalinligi va buyum 
devori qalinligi.
^cho‘z xuddi deformatsiya tezligi singari makromolekulaning 
oriyentatsiyalanishiga va buyumning mustahkamligiga ta ’sir qiladi.
Buyumni sovitish bir yoki ikki tomonlama bo‘lishi mumkin. Bu 
shakllash usuli va buyum konstruksiyasiga bog‘liq. Siqib havo 
yuborish orqali buyum sovitiladi.
Sovitish sekin-asta amalga oshirilishi kerak, aks holda buyum 
qiyshayishi mumkin. Sovitish jarayonida ma’lum darajada buyum 
kirishadi va bu jarayon polimer molekulasining oriyentatsiyalanish 
darajasiga bog‘liq.

---

Ю-ВОВ.
 KUKUNSIMON POLIMER YA
PLASTIZOLLARDAN BUYUM SHAKLLASH
10.1. RoTatsion usulda shakllash
Rotatsion shakllash — ichi bo‘sh buyumlar ishlab chiqarish 
usulidir. Buning uchun termoplast polimer kukun yoki pasta holida 
bo'Iishi kerak.
Shakllash quyidagi operatsiyalardan iborat: aniq bir miqdor- 
dagi polimer metalldan yasalgan ichi bo‘sh qolipga solinadi, uning 
og‘zini bekitib, aylantiriladi.
Qolip polimerning suyuqlanish haroratigacha qizdiriladi. Metall 
qolip aylanganda polimer material bir tekisda ichki yuzaga taq- 
simlanadi, zichlashadi va aniq qalinlikda monolit qoplama hosil 
qiladi. Bunda suyuqlanma markazdan qochma kuch va adgeziya tufayli 
qolipga yopishadi. Sovitilgandan keyin qolip ochiladi va ichi bo‘sh 
tayyor buyum olinadi. Ikki o‘qli rotatsion shakllash moslamasi 18- 
rasmda keltirilgan.