Phyton – o’simlik, pathos- kasallik, logos

2. 
   G’O’ZA KASALLIKLARIDAN NAMUNALAR OLISH HAMDA GERBARIYLAR TAYYORLASH.
   

«Fitopatologiya» yunoncha so’zdan olingan bo’lib, phyton – o’simlik, pathos- kasallik, logos – ta’limot degan ma’noni anglatadi.
Fitopatologiya fanini o’rganish bo’lajak mutaxassislarga qishloq xo’jalik ekinlarining kasallik belgilari va uning qo’zg’atuvchilari, kasallikning tarqalishi va uning yuqishi, kasallik qo’zg’atuvchilarining biologik xususiyatlari, kasalliklarning keltiradigan zarari va kasalliklarga qarshi kurash choralarini qo’llash, natijada hosilni nobud bo’lishini oldini olish imkonini beradi.
G’o’zada asosan quyidagi kasalliklarni uchratish mumkin:

1. 
   Ildiz chirish - Rhizoctonia solani Kuehn
   
2. 
   Qora ishdiz chirish - Thielaviopsis basicola
   
3. 
   Vertitsillyoz so’lish - Verticillium dahliae
   
4. 
   Fuzarioz so’lish - Fuzarium oxysporum
   
5. 
   Gommoz - Xantomonas malvecarum
   
6. 
   Makrosporioz - Macrosporium macrospora
   
7. 
   G’o’zaning ko’sak va tola kasalliklari
   
8. 
   G’o’zaning yuqumsiz kasalliklari
   
9. 
   G’o’zaning karantin kasalliklari
   

Ildiz chirish. Kasallikni qo’zg’atuvchi tuproqdagi turli xil mikroorganizmlar hisoblanadi, shulardan Markaziy Osiyo sharoitida bu kasallikni Rhizoctonia solani Kuehn zamburug’i qo’zg’atadi.

Bu kasallik bilan endigan yangi unib chiqqan g’o’za maysalari va nihollari zararlanadi. G’o’zaning maysalari kasallik bilan kuchli zararlanganda, uning ildizida botiq yarachalar hosil bo’ladi va quriydi. Nihollarning zararlanishi urug’ barg chiqargan davridan boshlab: 3-4 chinbarg chiqarish davrigacha davom etadi.
Kasallangan o’simlikning ildiz bo’g’zi ingichkalashib, qo’ng’ir tusli yarachalar hosil bo’lishi mumkin, ildiz bo’g’zining po’sti yoriladi, quruq sharoitda ildiz bo’g’zi uvoqlanadi, nam sharoitda esa chiriydi va natijada maysa nobud bo’ladi.
Infektsiya manbai bo’lib, tuproq va zararlangan o’simlik qoldiqlari hisoblanadi. Bu zamburug’ boshqa qishloq xo’jalik ekinlarini ham zararlaydi. Parazit rivojlanish davri mobaynida tuproqda uzoq saqlanib qoluvchi xlamidosporaga va mitseliyga egadir, lekin konidiya va sporalar hosil qilmaydi.