Peroksisomalarning biokimyoviy xususiyatlari

Energiya almashinuvi. Peroksisomalar hujayraning asosiy energiya "valyutasi" bo'lgan ATP ishlab chiqarishda ishtirok etadi.

Buni amalga oshirish usullaridan biri bu yog 'kislotalarini parchalash (yog'lar va ko'plab lipidlardan iborat), o'rganish (alkogolning bir turi) va aminokislotalarni (oqsillarni tashkil etuvchi "qurilish materiallari") va boshqalarni hazm qilishdir. Hayvon hujayralarida yog 'kislotalarining aksariyati mitoxondriyada parchalanadi va ozgina qismi peroksizomlarda qayta ishlanadi, ammo xamirturush va o'simliklarda bu funktsiya deyarli peroksizomalarga xosdir.

Biosintez. Peroksisomalar hujayra membranalarining bir qismi bo'lgan molekulalarni ishlab chiqarishda ham ishlaydi. Ushbu molekulalar plazmallogen sifatida tanilgan va inson va boshqa sutemizuvchilarning miya va yurak (yurak) hujayralari uchun juda muhim lipid turidir. Peroksisomalarda va endoplazmatik retikulum ishtirokida (yana bir juda muhim hujayrali organel) sintez qilingan boshqa lipidlar hujayralar faoliyati uchun zarur bo'lgan xolesterin va dolicholdir. Masalan, ko'plab sutemizuvchi hayvonlarda jigar hujayralarining peroksizomalari ham xolesteroldan olinadigan va oshqozonda qayta ishlanadigan ovqat tarkibidagi yog'larni hazm qilish uchun juda zarur bo'lgan o't kislotalarini sintez qilishda ishtirok etadi. ingichka ichakda.


Plazmatik membrana


Tuzilishi. Peroksisomalar membranali organoidlardir, ammo, masalan, mitoxondriyalar va xloroplastlar kabi boshqa organoidlarda uchraydigan membranalardan farqli o'laroq, ular er-xotin membrana tizimiga emas, balki bitta membranaga ega. Uning ko'rinishi doimiy emas, ya'ni o'zgarishi mumkin. Biroq, ular odatda o'rtacha diametri 0,2 dan 1 mkm gacha bo'lgan, ya'ni metrning milliondan bir qismiga ega bo'lgan sferik organoidlardir.

Agar ular sferik shaklga ega bo'lmasa, ularni bir-biriga bog'langan turli o'lchamdagi kichik tubulalar sifatida ko'rish mumkin (albatta ular bo'linishda peroksizomalar). Ular ko'pincha kristalli markazga yoki yadroga ega bo'lib, olimlar shu tarzda mikroskopda unga qanday qarashlari bilan, ehtimol ularning ichidagi juda ko'p miqdordagi oqsil natijasida tasvirlaydilar.