“Peregondagi harakatni boshqarish tizimlari” fanidan Rels zanjirlari qurilmalarini o‘rganish

1.Ishning maqsadi 
Trenajorda mavjud bo’lgan barcha RZ larni rostlash 
2.Umumiy malumotlar 
Yo’l qabul qilgichlarining elektrik parametrlari yo’l relsining ishlash toki yoki kuchlanishining 
qiymati quydagiga teng: 
U
r
=K
zishbo’yicha
 U
rish
; 
I
r
= K
zishbo’yicha
I
ish
bu yerda 
U
rish
, I
ish
– relening ishalsh toki va kuchlanishi 
K
zishbo’yicha
 >1
–ishlash 
bo’yicha zahira koeffitsiyenti (
K
zishbo’yicha
 =1,2
impulsli relelar uchun, boshqa relelar uchun
K
zishbo’yicha
 -1
) uzluksiz taminotda relening yakorini ishonchli ishlashi qo’yib yuborish toki yoki 
kuchlanishi quyidagiga teng , 
U
ishqo’yib yuborish
=
К
z qo’yibyuborish 
U
qo’yib yuborish
, 
I
 ishqo’yib yuborish
= 
K
 z qo’yibyuborish
 I
qo’yib yuborish
, bu yerda:
U
 ishqo’yib yuborish
, 
I
 ishqo’yib
yuborish
- qo’yib 
yuborish kuchlanishi va toki, 
К
zqo’yibyuborish
<1
qo’yib yuborish bo’yicha zaxiraviy koeffitsient 
(elektromagnit relelar uchun К
zqo’yibyuborish
=
0,6
; induktiv relelar uchun К
zqo’yibyuborish
=
0,9
) 
Impulsli relelar uchun ishonchli ishga tushmaslik kuchlanishi va toki quyidagiga teng: 
U
ishonchli 
ish. tushmaslik 
= 
К
z.ishonchli ish.tushmaslik
U
ishonchli ish.tushish
,
I
ishonchli ish. tushmaslik
= 
К
z.ishonchli ish.tushmaslik
 I
ishonchli 
ish.tushish
) bu yerda 
К
z.ishonchli ish.tushmaslik
=
0,9
ishonchli ishga tushmaslik bo’yicha zaxiraviy 
koeffitsiyent.
Rels zanjirlariga axborotni kritish va uni o’qish bo’yicha bo’yicha, malumotlar foydalanuvchi 
electron trenajor yo’riqnimasida batafsil keltirilgan. Rels zanjirlarini rostlash bo’yicha umumiy 
malumotlar. Reladagi kuchlanishni rostlash usullari: 
-doimiy tok rels zanjirlarida, cheklovchi qarshilik R
0
ni o’zgarirish orqali 
-peregondagi 25 Gs RZ ning chastotasi o’zgartkichining chiqishidagi kerakli kuchlanishni 
o’zgartirish orqali 
-yo’l transformatorinign transformatsiya koeffitsiyentini o’zgartirish orqali (2- ilovaga qarang). 
Berilgan uzunlikdagi rels zanjiri va izolyatsiya qarshiligi (
R
min
) minimal bo’lganda, taminot 
manbaida kuchlanish shunday tanlanadiki yo’l relesidagi tok 
I
r
 K
m
bo’lishi kerak. Bu yerda 
K
m
– 
taminot kuchlanishining tebranishi. O’zgaruvchan tokli rels zanjirida, (bir iplidan tashqari) АЛС 
qurilmalarining ishlashi taminlanishi kerak. Bunda RZ ning kirish oxiri (odatda kirish oxiri releli 
ichi hisoblanadi) avtonom tortqida, rels bo’ylab lokomotivning ostki g’altakidan 1,2A tok oqib 
o’tishi kerak. Doimiy tok elektr tortqida 2A, o’zgaruvchan tokli elektr tortqida esa 1,4A tok 
lokomotivning ostki g’altaklaridan oqib o’tishi kerak. Rels liniyasiga (
R
sh
=0,06
Om) orqali 
undagi kuchlanish pasayishi orqali shunt toki aniqlanadi. Agar uning qiymati (shuntdagi 
kuchlanish tushuvi) past meyorining kattalikdan past bo’lsa, taminot manbai orqali kuchlanish 
oshirildi, toki kerakli shunt tokiga erishguncha davom ettiriladi, hamda bir vaqtning o’zida releli 
oxirida qarshilikni so’ndiruvchi kritiladi va reledagi kuchlanish “
U
rish
” ga yetgncha davom 
ettiriladi. 
4-rasm. Chastota o’zgartgichi ПЧ50/25 

---

5-rasm. Parametrlari o’rnatilgan RZ