Pedagogika va psixologiya fanidan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYA FANIDAN

2-AMALIY ISH

Guruh: 211-18

Bajardi: Yuldashev Sherzod

Tekshirdi: Yusupova Zamira

Toshkent 2021

2-topshiriq savollari

1. 
   Shaxsning individual xususiyatlari deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Psixologik testlarning xususiyatlarini yoritib bering
   
3. 
   Motiv va motivatsiya tushunchalarini yoritib bering
   
4. 
   Rahbarlikning qanday turlari mavjud?
   
5. 
   Ijtimoiy-psixologik muhit deganda nimalarni tushunasiz?
   

Javoblar

1. 
   Shaxsning individual xususiyatlari deganda nimani tushunasiz?
   

Biror kishini ular nima qiladi? Har bir inson o'zining shaxsiy turi haqida g'oyaga ega - agar ular qabariq yoki o'zini tutib turadigan, sezgir yoki qalin teriga ega bo'lsa. Biz kim ekanligimiz haqidagi fanni masxara qilishga urinayotgan psixologlar shaxsiyatni odamlarning fikrlash, his qilish va o'zini tutish tendentsiyasidagi individual farqlar sifatida belgilaydilar. Shaxsiyatni o'lchashning ko'plab usullari mavjud, ammo psixologlar asosan insoniyatni turlarga chiroyli tarzda ajratishga urinishdan voz kechishdi. Buning o'rniga, ular shaxsiyat xususiyatlariga e'tibor berishadi.
Ushbu xususiyatlarning eng keng tarqalgani "Katta beshlik" dir:
Openness(Ochiqlik)
Conscientiousness(Vijdonlilik)
Extraversion(Ekstraversiya)
Agreeableness(Muvofiqlik)
Neuroticism(Nörotizm)
Qulaylik bilan siz ushbu xususiyatlarni qulay OCEAN mnemonic bilan eslashingiz mumkin (yoki, agar xohlasangiz, CANOE ham ishlaydi). Katta beshtalik 1970-yillarda ikkita tadqiqot guruhi tomonidan ishlab chiqilgan. Ushbu jamoalarni Pol Salon va Robert R. Makkreylar milliy sog'liqni saqlash institutlaridan va Uorren Norman va Lyuis Goldbergni Ann Arbordagi Michigan universiteti va Oregon universitetidan olib borishdi, deb yozadi Scientific American. Katta beshlik - har bir kishining shaxsiyatini tashkil etuvchi tarkibiy qismlar. Biror kishi ochiqlik, juda vijdonli, o'rtacha miqdordagi ekstraversiya, ko'p kelishuvlilik va deyarli nevrotikizmga ega bo'lishi mumkin. Yoki kimdir kelishmovchilikli, nevrotik, ichkariga kirgan, vijdonli va deyarli ochiq bo'lmasligi mumkin. Har bir belgi nimani anglatadi:

2. 
   Psixologik testlarning xususiyatlarini yoritib bering.
   

Yaxshi psixologik testning beshta asosiy xususiyati quyidagilardan iborat: 1. Ob'ektivlik 2. Ishonchlilik 3. Amaliylik 4. Normalar 5. Amaliylik
1. Ob'ektivlik:
Sinov sub'ektiv bo'lmasligi kerak - o'lchov va baholash qobiliyati, mahorati, bilimi, xususiyati yoki salohiyati to'g'risida hukm.
2. Ishonchlilik:
Bu ularning natijalari qay darajada barqaror yoki ishonchli ekanligiga ishora qiladi.
Sinov bir xil namunada bir necha marotaba oqilona vaqt oralig'ida o'tkazilganda, ishonchli test bir xil natijalarni beradi. Bu sinov ishonchli ekanligini anglatadi. Sinovning ishonchliligini sinashning ko'plab usullari mavjud.
3. Amal qilish muddati:
Bu test qaysi o'lchovni o'lchashni belgilashini anglatadi. Masalan, intellekt darajasini baholash uchun aqlli test ishlab chiqilganda, u boshqa omillarni emas, balki insonning aql-zakovatini baholashi kerak.

Sinov uning rivojlanish maqsadiga mos keladimi yoki yo'qligini bizga tushuntiradi. Sinovning haqiqiyligini baholashning ko'plab usullari mavjud.

4. Normalar: Normalar ma'lum bir test bo'yicha vakillik namunasining o'rtacha ishlashiga ishora qiladi. Bu ma'lum bir namunadagi ma'lum bir namunadagi o'rtacha standartning rasmini beradi. Normalar bu testni ishlab chiquvchi tomonidan ishlab chiqilgan standart ballardir. Kelajakdagi test foydalanuvchilari o'zlarining namunalari darajasini bilish uchun o'z ballarini normalar bilan taqqoslashlari mumkin.
5. Amaliylik:
Sinovni bajarish uchun talab qilinadigan vaqt, uzunlik, ma'lumotlar soni yoki savollar soni, bal to'plash va h.k. bo'lishi kerak. Sinov juda uzun bo'lmasligi va javob berishda hamda bal to'plashda qiyin bo'lmasligi kerak.

3. 
   Motiv va motivatsiya tushunchalarini yoritib bering.
   

Motiv: Bu erda maqsad istak yoki ehtiyojni qondirish bo'lishi mumkin. Zarurat tug'ilganda, organizm bu ehtiyoj yoki ehtiyojni qondirishga undaydi. Agar organizmda ehtiyoj bo'lmasa, xatti-harakatlar bo'lmaydi. Masalan, Ot va suv. Ot chanqamasa yoki turtki bermasa, suv ichmaydi. Tashqi stimullardan farqli o'laroq, motivlar cheklangan. Bunday ehtiyojlarni qondirish harakati barcha organizmlarda mexanik va bir xildir. Ochlik - bu organizmni oziq-ovqatga undaydigan turtki. Ilgari olingan ovqat tugagach, ochlik paydo bo'ladi.
Oziq-ovqatga bo'lgan ehtiyoj bizni oziq-ovqat izlashga va uni olishga undaydi. Bu erda ochlik motivi nafaqat harakatni boshlagan, balki maqsad (ovqatga ega) bo'lguncha davom etgan. Motivlar kuchli kuchlardir.
Motiv turlari:
1. Biologik motiv
2. ijtimoiy motiv
3. shaxsiy motiv
Motivatsiya: bu maqsadga yo'naltirilgan xatti-harakatlarni boshlaydigan, boshqaradigan va saqlaydigan jarayon. Bu chanqovni kamaytirish uchun bir stakan suv olishmi yoki bilim olish uchun kitob o'qish bo'ladimi, sizning harakatingizni keltirib chiqaradigan narsa.
Motivatsiya xulq-atvorni faollashtiradigan biologik, hissiy, ijtimoiy va bilim kuchlarini o'z ichiga oladi. Kundalik foydalanishda "motivatsiya" atamasi odamning nima uchun biron bir ish qilishini ta'riflash uchun tez-tez ishlatiladi. Bu inson harakatlarining harakatlantiruvchi kuchidir.
Motivatsiya nafaqat xatti-harakatlarni faollashtiradigan omillarni nazarda tutmaydi; shuningdek, ushbu maqsadga yo'naltirilgan harakatlarni boshqaradigan va qo'llab-quvvatlaydigan omillarni o'z ichiga oladi (garchi bunday motivlar kamdan-kam hollarda bevosita kuzatilishi mumkin bo'lsa). Natijada, biz odamlar nima uchun qilayotgan ishlarini kuzatiladigan xatti-harakatlarga asoslanib qilishlari haqida ko'pincha xulosa chiqarishimiz kerak.

4. 
   Rahbarlikning qanday turlari mavjud?
   

Rahbarlarni quyidagi turlarga bo’lishimiz mumkin bular:
1.Avtoritar etakchilik (avtokratik)
2.Ishtirok etakchilik (demokratik)
3.Delegativ etakchilik (Laissez-Faire)
4,Levinning etakchilik uslublari haqidagi kuzatishlar.
5.Transformatsion etakchilik.
6.Tranzaktsion etakchilik.
7.Vaziyatli etakchilik.
5. Ijtimoiy-psixologik muhit deganda nimalarni tushunasiz?
Talabalarning o'z sinflarining ijtimoiy-psixologik muhitini anglashi va o'qitish natijalari o'rtasidagi korrelyatsiya belgisi va hajmini baholash uchun sakkizta fan yo'nalishlari bo'yicha 823 sinfdagi 12 ta tadqiqotdan 734 ta korrelyatsiya tahlil qilindi. Ular to'rt millatdagi jami 17805 talabani namoyish etdi. 1969 yilda nazariy asosda olingan 36 ta gipotezadan 31 tasi qo'llab-quvvatlandi. O'quv natijalari va yutuqlari birdamlik, qoniqish, vazifalar qiyinligi, rasmiyatchilik, maqsadga yo'nalish, demokratiya va moddiy muhit bilan ijobiy bog'liq va ishqalanish, tezkorlik, befarqlik va tartibsizlik bilan salbiy bog'liqdir. Jek-pichoqli regressiya tenglamalari shuni ko'rsatadiki, korrelyatsiyalar kattaligi aniq o'lchovlarga, yig'ilish darajasiga va millatga bog'liq, ammo namuna hajmi, mavzusi, ta'lim natijalari sohasi (kognitiv, affektiv yoki xulq-atvorli) yoki qobiliyat uchun statistik tuzatishlar emas. va pretestlar.
Atrof-muhit xulq-atvori bo'yicha tadqiqotlar nazariy formulalarni mustahkamlashi va uslubiy taxminlarni aniqlashtirishi kerak. Bu umuman to'g'ri variant, ammo psixologik yondashuvlar qabul qilinganda ayniqsa muhimdir. Aslida psixologiya borgan sari juda katta soyabon bo'lib, uning ostida keskin farq qiluvchi nazariy taxminlar va uslubiy amaliyotlar mavjud. Va xuddi shu narsa, ehtimol kichikroq miqyosda bo'lishi mumkin, chunki psixologiyaning atrof-muhitni xulq-atvorini tadqiq qilishga bag'ishlangan qismi, ya'ni ekologik psixologiya. Shu munosabat bilan, atrof-muhit psixologiyasi, odamlar va atrof-muhit munosabatlari yoki bitimlarini o'rganib, bir tomondan o'zini amaliy psixologik intizom sifatida ko'rsatishga intiladi; ikkinchidan, umuman olganda psixologiya uchun ichki ahamiyatga ega bo'lgan "haqiqiy dunyoda" psixologik jarayonlarni tushunishga qaratilgan.