6-Seminar mashg’uloti Mavzu: Ijtimoiy xulq motiv va motivatsiya Ishdan maqsad

---

 

6-Seminar mashg’uloti  

Mavzu: Ijtimoiy xulq motiv va motivatsiya   

Ishdan  maqsad: 

O’quv  motivatsiyasini  shakllantirish  usulini  qo’llash 

ko’nikmalarini rivojlantirish.   

Nazariy tushunchalar  

Psixologiyaning  umumiy  nazariyasida  motivatsiya  deganda  dinamik 

tabiatdagi  psixoneurofiziologik  jarayon  tushuniladi,  u  inson  hatti-harakatlarini 

boshqarib, uni muayyan faoliyatga undaydi. Ya'ni, motivatsiya ma'lum bir natijaga 

tez va ishonchli erishish uchun miyadagi jarayonlarni faollashtirishga imkon beradi. 

Psixologiyada "motivatsiya" atamasi kamida ikkita psixik  hodisani anglatadi:   

1) 

shaxsning faoliyatini va uning belgilovchi faoliyatini qo'zg'atadigan motivlar 

to'plami. xulq-atvorni belgilovchi omillar tizimi;    

2) 

ta'lim 

jarayoni, 

motivlarni 

shakllantirish, 

muayyan 

darajadagi 

xattiharakatlarni  rag'batlantiradigan  va  qo'llab-quvvatlaydigan  jarayonning  o'ziga 

xos  xususiyati.                          Vaqt  o'tishi  bilan  takrorlanadigan  motivatsion  hodisalar 

insonning o'ziga xos xususiyatlariga aylanadi. Shaxs, shuningdek, aloqaga bo'lgan 

ehtiyoj  (bog'liqlik), hokimiyat  motivi, odamlarga  yordam  berish  motivi  (altruizm) 

va tajovuzkorlik kabi motivatsion shakllanish bilan tavsiflanadi. Ular katta ijtimoiy 

ahamiyatga  ega  motivlardir,  chunki  ular  odamning  odamlarga  munosabatini 

belgilaydi. Motivlar nisbatan barqaror namoyon bo'lish, shaxsiyatning xususiyatlari. 

Masalan, kognitiv motiv ma'lum bir shaxsga xosdir deb ta'kidlash, biz ko'p hollarda 

kognitiv  motivatsiya  namoyon  bo'lishini  anglatadi.  Sababi  o'zo'zidan,  aniqlab 

bo'lmaydigan  bog'lanishlarsiz  va  ushbu  determinantlar  tizimiga  -  ruhiy  hayotning 

umumiy  tuzilishini  tashkil  etuvchi  tasvir,  munosabat,  harakat,  shaxsiy 

xususiyatlarsiz  tushuntirish  mumkin  emas.  Uning  bu  hayotdagi  "xizmati"  hatti-

harakatlarga turtki berish va  maqsadga yo'naltirish uchun, unga intilishning butun 

yo'lida  hattiharakatlarning  baquvvat  kuchlanishini  qo'llab-quvvatlash  uchun 

oldindan belgilanadi.