Pedagogika psixologiya kafedrasi bolalarni ta’lim muhitiga moslashtirish uchUN

 
ILOVA
Bolalarni guruhlarga ajratish usullari bolalarni bir-birlari bilan tanishtirishda, 
«biz oldindan tanishmiz» bahonasi bilan bitta guruxga birlashishlarining oldini 
olish Maqsadida, guruxlarni turli yo’llar bilan tashqil etish yomon usul emasdek 
tuyuladi. Shunday bo’linishlarning bir necha usullarini taqdim etamiz: 
- Ismlari bilan. 
Masalan, Mavlon va Madina, Davron va Diyora – bitta gurux, Jamila, 
Jamshid, Jasur – ikkinchi gurux va x.k. Bu bo’linish usuli olib boruvchidan 
bolalarning ismlarini oldindan qarab chiqishni talab etadi. 
- Ko’z rangiga qarab. 
Ko’zi ko’k rangda bo’lganlar - bitta gurux, qora rangdagilar esa - ikkinchi 
gurux va x.k. 
- Shakllarga qarab. 
Bunday bo’linish uchun bolalarga bo’linish asosi bo’ladigan har xil 
geometrik shakllar beriladi. 
- Shakllar rangiga qarab. 
Bolalarga bir xil rangli figurasi bor bolani topish kerakligi aytiladi. 
- Rasmli qartochka bo’lakchalari orqali.
Rasmli qartochkani guruxda nechta bola bo’lishiga qarab o’shancha 
bo’lakchaga bo’linadi. Bolalar shu rasmli qartochkani yig’ishlari kerak. 
- «Darvoza» o’yini yordamida. 
Bolalarni ikki guruxga bo’lish kerak bo’lganda ishlatiladi. Agar guruxlar 
ko’proq bo’lishi kerak bo’lsa, darvozalar soni oshiriladi. 
- Qur’a tashlash orqali. 
Bir xil uzunlikdagi yoki rangdagi tayoqchalarni tortib olish kerak. 
- Yoqtirishiga qarab. 
Quyidagi bo’linishni bolalar bir-birlarini yaxshiroq tanib olganlaridan so’ng 
bajargan ma’qul. Usullar bu erda ham har xil bo’lishi mumkin. Masalan: «Eng 
dovyurak bolalardan to’rttasi (nechta gurux bulish kerak bo’lsa) chiqsin. Siz 

---

52 
kemalarimizning kapitanlarisiz va sayohatga otlanayapsiz. Lekin komandasiz 
kapitan bo’lmaydi! Kapitanning asosiy yordamchisi - shturman. Kapitanlar, 
o’zingizga shturman tanlang (qiz bolalar ug’il bolalarni tanlashi va aksi kabi 
cheklashlar qo’yish mumkin). Shturmanlar, siz esa o’zingizga bosman toping» va 
x.k. Asosiy e’tiborni oxirida qolgan bolalarga qaratish lozim. Bunday bolalar 
komandani o’zlari tanlashlariga ijozat berish kerak.